Shfaqja e forcës ushtarake nga Bjellorusia dhe Rusia duket të jetë një mesazh për Evropën

Një betejë po zhvillohet në një fushë të madhe 72 km nga kryeqyteti bjellorus, Minsk.

Ka shpërthime masive ndërsa bombarduesit Sukhoi-34 hedhin bomba të drejtuara. Re të mëdha tymi errësojnë qiellin.

E gjithë zona jehon nga zhurma e shpërthimit të predhave të mortajave dhe artilerisë. Helikopterët sulmues bashkohen me sulmin, ndërsa dronët mbikëqyrës qarkullojnë sipër për të vlerësuar dëmet.

Por është vetëm një stërvitje.

Së bashku me mediat e tjera ndërkombëtare, ne u çuam në poligonin e stërvitjes Borisovsky, ku forcat e armatosura bjelloruse dhe ruse po marrin pjesë në ushtrime të përbashkëta.

Kjo është pjesë e ushtrimeve ushtarake “Zapad-2025” (“Perëndimi 2025”). Atashetë ushtarakë nga ambasada të ndryshme po vëzhgojnë gjithashtu stërvitjen nga një platformë vëzhgimi.

Këto janë ushtrime të planifikuara – “Perëndimi 2025” zhvillohet çdo katër vjet.

Në vitin 2022, morën pjesë 200,000 ushtarë, ndërsa më pak ushtarë morën pjesë në ushtrimet e këtij viti.

Moska dhe Minsku pretendojnë se ushtrimet janë thjesht mbrojtëse në natyrë, se ato shërbejnë për të forcuar sigurinë e Rusisë dhe Bjellorusisë dhe për t’iu kundërvënë kërcënimeve të mundshme të jashtme.

Më kujtohet që kam dëgjuar pretendime të ngjashme tre vjet e gjysmë më parë.

Në shkurt të vitit 2022, vizitova Bjellorusinë për të mbuluar stërvitjen ushtarake bjelloruse-ruse “Union Resolve”. Kur stërvitja mbaroi, trupat ruse nuk u kthyen në shtëpi, por përkundrazi pushtuan Ukrainën fqinje nga territori bjellorus.

Këtë herë, Bjellorusia këmbëngul se nuk ka asgjë për të fshehur.

Përfaqësuesit e 23 vendeve, përfshirë Shtetet e Bashkuara, Turqinë dhe Hungarinë, ndoqën stërvitjen ushtarake.

“Ne e konsiderojmë stërvitjen të pashembullt në transparencën e saj,” u tha gazetarëve në poligonin e stërvitjes gjeneralmajor Valery Revenko, ndihmës i Ministrit të Mbrojtjes të Bjellorusisë.

“Ne nuk po kërcënojmë askënd. Ne jemi në favor të një dialogu konstruktiv dhe pragmatik.”

Kryeministri polak Donald Tusk nuk është qartësisht i bindur. Ai i përshkroi stërvitjet “Perëndimi 2025” si “shumë agresive”. Polonia mbylli kufirin e saj me Bjellorusinë para se të fillonin manovrat, duke provokuar një reagim të zemëruar nga Minsku.

“Perëndimi 2025” përkon me një periudhë tensionesh të larta në Evropën Lindore. Në jug, Rusia nuk tregon shenja se do t’i japë fund luftës së saj kundër Ukrainës.

Javën e kaluar, Polonia akuzoi Rusinë për shkelje të qëllimshme të hapësirës së saj ajrore duke lejuar një dron rus të hynte në territorin e saj. NATO dërgoi avionë luftarakë për të rrëzuar disa nga dronët.

Moska u përgjigj duke pretenduar se “nuk kishte ndërmend të sulmonte objektiva në territorin polak”.

Dje, Rumania njoftoi se një dron rus kishte hyrë gjithashtu në hapësirën e saj ajrore. Ekziston një shqetësim i përhapur në Evropë se sulme të tilla me dron nuk janë aksidentale, por pjesë e një strategjie ruse për të testuar unitetin dhe vendosmërinë e udhëheqësve evropianë dhe aleancës së NATO-s.

Si Rusia ashtu edhe Bjellorusia kanë bërë përpjekje së fundmi për të përmirësuar marrëdhëniet e tyre me Uashingtonin dhe për të ndërtuar një marrëdhënie me administratën Trump. Por si në rastin e Moskës ashtu edhe të Minskut, marrëdhëniet me Evropën mbeten të tendosura.

Vendimi i autoriteteve bjelloruse për të ftuar median ndërkombëtare në stërvitjen “Perëndimi 2025” mund të shihet në dy mënyra.

Së pari, si një përpjekje për transparencë – të paktën, kështu e paraqet Minsku.

Por shpërthimet dhe të shtënat me armë në poligonin e stërvitjes Borisovsky mund të përmbajnë gjithashtu një mesazh për Perëndimin. Dhe veçanërisht për Evropën. Ky mesazh mund të jetë diçka e tillë: “Shikoni dhe merrni në konsideratë fuqinë e zjarrit në pragun tuaj; një përballje me Moskën nuk është në interesin tuaj”./BBC/