Mali i Zi do të kthejë besimin e partnerëve të NATO-s

Me formimin e qeverisë në Mal të Zi, pas zgjedhjeve të mbajtura më 30 gusht 2020, ndodhën ndryshime të shumta që dëmtuan “imazhin” e Malit të Zi si lider në rajon në integrimet euroatlantike. Janë bërë lëvizje të gabuara që kanë tronditur besimin e NATO-s ndaj Malit të Zi, aq sa disa anëtarë nuk duan të ndajnë informacione me Malin e Zi. Qeveria e Malit të Zi i bëri ato gabime nga injoranca e edhe qëllimisht. Një pjesë e partive që përbëjnë shumicën parlamentare janë nën ndikimin e madh të Serbisë dhe Rusisë dhe jo pa pagesë punojnë për interesat e atyre vendeve, gjë që përbën rrezik për Malin e Zi.

Megjithatë, Predrag Boshkoviq, ish-ministër i Mbrojtjes i Malit të Zi, pret që Qeveria aktuale e Malit të Zi të përfundojë mandatin e saj në javët e ardhshme dhe që Mali i Zi të rifitojë reputacionin që ka ndërtuar dhe ka fituar besimin e partnerëve të tij për vite e dekada.

Predrag Boshkoviq ishte Ministër i Mbrojtjes në kohën e pranimit të Malit të Zi në NATO në 2017, dhe tani është anëtar i Partisë Demokratike të Socialistëve (DPS), individualisht partia më e fortë në Mal të Zi, e cila është në opozitë.

Zoti Boshkoviq, anëtarësimi i Malit të Zi në NATO është një nga arritjet më domethënëse të Malit të Zi në fushën e politikës së jashtme, pas rivendosjes së pavarësisë. Partitë politike që tani formojnë qeverinë në Mal të Zi kundërshtuan anëtarësimin në NATO, por edhe pavarësinë e Malit të Zi. U bënë disa lëvizje që minuan besimin e NATO-s në Malin e Zi dhe u tha se disa anëtarë të NATO-s nuk duan të ndajnë disa informacione me qeverinë malazeze. Sipas vlerësimit tuaj si ish-ministër i Mbrojtjes,sa e keqe është kjo për Malin e Zi dhe rrjedhimisht edhe për sigurinë e tij?

Sigurisht, është keq. Por unë do të thoja se kjo është pasojë e natyrshme e faktit se Qeveria është formuar nga një shumicë parlamentare, dy të tretat e së cilës janë hapur në platformën antiperëndimore. Pas zgjedhjeve të 30 gushtit 2020, votat e një pjese të qytetarëve, të cilët votuan për ndryshim, por që janë padyshim qytetarë që ndajnë vlerat evropiane dhe euroatlantike, u përdorën për t’u transferuar tek ata që luftojnë për vlera diametralisht të kundërta. Prandaj, shumica parlamentare, pra edhe Qeveria e Malit të Zi, kanë një gabim ndërtimor. Një gabim i tillë, që është në rrënjë, natyrshëm sjell pasoja të shumta negative. Një prej tyre është fenomeni që përmendët në pyetjen tuaj. Megjithatë, besoj se në javët në vijim ky gabim do të korrigjohet dhe se në Mal të Zi do të krijohet një shumicë parlamentare e qëndrueshme dhe evropiane, e cila do të ketë një detyrë të qartë për të zgjidhur problemet e akumuluara që ka lënë kjo qeveri, për të rivendosur rendin në sistemit dhe për të zhbllokuar rrugën e mëtejshme evropiane të Malit të Zi.

A ishin të qëllimshme lëshimet e Ministrisë së Mbrojtjes në lidhje me anëtarësimin në NATO apo u bënë për shkak të injorancës, paaftësisë? Anëtarësia nënkupton detyrime dhe aktivitete të shumta?

Unë besoj se ky është një kombinim i gjithçkaje që keni thënë. Koha ka treguar në mënyrë të padiskutueshme se ministrja e Mbrojtjes, Olivera Injac, nuk ia doli mbanë në drejtimin e asaj ministrie dhe se paaftësia dhe injoranca e saj – siç e pranoi edhe ajo vetë në një emision televiziv, çoi edhe në shkeljen e Kushtetutës. Megjithatë, mund ta pranojmë si justifikim nëse ndodh një herë, por kemi një situatë ku gabime të tilla përsëriten vazhdimisht, gjë që besoj se nuk lë dilemë se ky është një qëllim i keq ndaj interesave të shtetit të Malit të Zi. Megjithatë, kjo stuhi, ose më saktë fatkeqësia natyrore që goditi vendin tonë e udhëhequr nga një qeveri e tillë, do të kalojë dhe Mali i Zi ka ndërtuar një besim serioz të partnerëve tanë ndër vite dhe dekada, kështu që nuk do të na duhet shumë për të riparuar efektet e dëmshme mbi reputacionin që na lë kjo administratë.

Partitë në pushtet mbrojnë hapur kthimin nga Rusia, të cilën Rusia dhe Serbia e përdorin për të ndikuar në situatën politike dhe sociale në Mal të Zi. A ekziston rreziku i ndikimit edhe më të madh dhe të ashtuquajtur malinj të Rusisë dhe Serbisë në Malin e Zi? Apo këto janë mesazhet politike ditore të qeverisë për të mbajtur votuesit e tyre?

Deri më tani kemi thënë shumë për ndikimin negativ, ose më saktë – malinj të Serbisë dhe Rusisë në lidhje me ngjarjet në Mal të Zi. Ky ndikim ka qenë i fortë sidomos që nga viti 2015 dhe që atëherë nuk ka munguar në asnjë kuptim mbështetja e tyre për eksponentët e tyre politikë – institucional, inteligjent, financiar. Unë nuk jam i prirur të besoj se as Serbia dhe as Rusia nuk po i shpërdorojnë burimet e tyre dhe thjesht po adhurojnë, kryesisht Frontin Demokratik, pa pritur që investimi i tyre të justifikohet në këmbim. Në rastin e Malit të Zi, kjo do të thotë se palët në të cilat kanë investuar në fakt luftojnë për interesat e tyre, jo për interesat e shtetit të Malit të Zi. Prandaj, ky rrezik ekziston absolutisht dhe do të jetë i pranishëm edhe për një kohë të ardhshme. Megjithatë, besoj se kemi treguar se kemi një sistem të mirë imunitar kur bëhet fjalë për sulme të tilla. Ne me vite jemi mbrojtur me sukses nga pozita të tilla nga pozita e pushtetit dhe tani nga një pozicion më pak i favorshëm, pra nga opozita, kemi treguar se mund të luftojmë me sukses për këto vlera. Sigurisht, Partia Demokratike e Socialistëve nuk është e vetme këtu. Mbështetja e partnerëve tanë tradicionalë të koalicionit është jashtëzakonisht e rëndësishme, si dhe një front i gjerë i organizatave të shumta dhe patriotëve malazezë, të cilët janë të gatshëm të kundërshtojnë shembjen e vlerave të Malit të Zi modern. Është ky front i gjerë që na ka mundësuar t’i trajtojmë me sukses këto sfida, veçanërisht gjatë vitit të kaluar.

Sa mund të zgjasë kjo situatë, pra politika e qeverisë aktuale dhe si mund të rifitojë Mali i Zi besimin e partnerëve të NATO-s?

Mendoj se kësaj kohe të pafavorshme të zhvillimit të Malit të Zi po i vjen fundi. Jemi dëshmitarë të mosfunksionimit të shumicës parlamentare si dhe rrethanave që Kuvendi i Malit të Zi ia ka hequr besimin një të tretës së ministrave të qeverisë aktuale. Prandaj, kjo situatë nuk është e qëndrueshme për të gjitha subjektet – si nga Mali i Zi ashtu edhe në bashkësinë ndërkombëtare, është e qartë se zgjidhja e kësaj nyje të ndërlikuar duhet të ndodhë në javët në vijim. Prandaj, jam optimist se kjo Qeveri do të përfundojë mandatin e saj shumë shpejt, nuk do të paragjykoja lëvizjet e mëtejshme.

The Geopost