
Foto: Reuters
Vladimir Putin “do të vazhdojë të shtyjë dhe zgjerojë luftën” nëse nuk ndalet, paralajmëroi Presidenti ukrainas Zelensky.
Në fjalimin e tij në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork, Zelensky tha se më shumë vende do të përballen me agresionin rus nëse aleatët nuk formojnë një front të bashkuar dhe nuk rrisin mbështetjen e tyre.
Ai tha se të gjitha kombet kërcënohen nga një garë globale armatimesh ndërsa teknologjia ushtarake përparon, duke shtuar se “armët përcaktojnë se kush mbijeton” dhe duke bërë thirrje për rregulla globale mbi inteligjencën artificiale.
Komentet e tij vijnë pasi Presidenti i SHBA-së Donald Trump ndryshoi qëndrimin e tij për luftën Rusi-Ukrainë, duke thënë për herë të parë se Ukraina mund të rifitojë të gjithë territorin e saj.
Zelensky kritikoi institucionet ndërkombëtare, duke thënë se ato ishin “shumë të dobëta” për t’i ofruar garanci sigurie Ukrainës. Në një referencë të dukshme ndaj NATO-s, ai shtoi se anëtarësimi në një aleancë ushtarake të gjatë “nuk do të thotë automatikisht se je i sigurt”.
“Aktualisht po përjetojmë garën më shkatërruese të armatimeve në historinë e njerëzimit”, tha ai.
Ai argumentoi se do të ishte më lirë të “ndalohej Rusia tani” sesa të “pyesej se kush do të jetë i pari që do të zhvillojë një dron të thjeshtë me një kokë bërthamore”.
Zelenskyy bëri thirrje për rregulla ndërkombëtare mbi inteligjencën artificiale dhe rolin e saj në armatime, duke thënë se zhvillimi i dronëve autonomë dhe avionëve pa pilot paraqet një rrezik shumë më të madh sesa lufta tradicionale.
Udhëheqësi ukrainas paralajmëroi gjithashtu se Evropa nuk mund të përballonte humbjen e Moldavisë – e cila ndodhet midis Ukrainës dhe anëtares së BE-së, Rumanisë – ndaj ndikimit rus. Ai tha se Perëndimi kishte humbur një mundësi për të shpëtuar Gjeorgjinë dhe Bjellorusinë nga sfera e ndikimit të Putinit.
Të enjten, presidentja pro-evropiane e Moldavisë, Maia Sandu, akuzoi Kremlinin se ka investuar “qindra miliona euro” në Moldavi për të nxitur dhunë dhe për të përhapur frikë.
Votuesit në ish-republikën sovjetike shkojnë në kutitë e votimit të dielën mes një përmbytjeje dezinformatash që po përhapet nga një rrjet me lidhje me Moskën, sipas një hetimi të BBC-së.
Javën e kaluar, Estonia dhe Polonia kërkuan konsultime me anëtarët e tjerë të NATO-s pasi Rusia shkeli hapësirën e tyre ajrore në disa raste. Rumania, një tjetër anëtare e NATO-s, tha gjithashtu se dronët rusë kishin shkelur hapësirën e saj ajrore.
Më herët të martën, pas fjalimit të tij në OKB, Trump deklaroi se vendet e NATO-s duhet të rrëzojnë avionët rusë që ndërhyjnë në hapësirën e tyre ajrore, pas ndërhyrjeve të fundit nga avionët luftarakë dhe dronë rusë.
Zelensky vlerësoi Donald Trump dhe tha se pati një “takim të mirë” me presidentin e SHBA-së. Të martën, ai u tha gazetarëve se priste që SHBA-të të ishin gati të ofronin garanci sigurie për Ukrainën pas luftës.
Kur u pyet se çfarë do të nënkuptonte kjo, ai tha se nuk kishte detaje konkrete, por ngriti mundësinë e armëve shtesë, sistemeve të mbrojtjes ajrore dhe dronëve.
Sugjerimi i Trump të martën se Kievi mund të fitonte me mbështetjen e BE-së dhe NATO-s shënoi një ndryshim të dukshëm nga deklaratat e tij të mëparshme se Ukraina do të duhej të pranonte një “shkëmbim tokash” si kusht për paqen.
Presidenti amerikan e quajti gjithashtu Rusinë një “tigër letre” që “po lufton pa qëllim në Ukrainë”.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, u përgjigj: “Rusia nuk është aspak një tigër. Është më shumë si një ari. Dhe nuk ka diçka të tillë si një ari letre”.
Peskov u tha gazetarëve se presidenti amerikan i bëri këto vërejtje “me sa duket nën ndikimin e pikëpamjes së shprehur nga Zelensky”.
“Ky pikëpamje është plotësisht në kundërshtim me kuptimin tonë të situatës aktuale”.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, u takua me homologun e tij rus Sergei Lavrov të mërkurën. Ky ishte takimi i nivelit më të lartë midis SHBA-së dhe Rusisë që kur Trump ftoi Putinin në Alaska muajin e kaluar.
Sipas një deklarate të shkurtër nga Departamenti Amerikan i Shtetit, Rubio përsëriti “thirrjen e Trump për t’i dhënë fund vrasjeve dhe nevojën që Moska të ndërmarrë hapa kuptimplotë drejt një zgjidhjeje të qëndrueshme të luftës midis Rusisë dhe Ukrainës”.
Kremlini nuk komentoi menjëherë për takimin./BBC/