Vuçiq në luftë totale kundër medias profesionale në Serbi, duke u përgatitur për goditjen përfundimtare

Presioni mbi median e pavarur në Serbi po hyn në një fazë të re, më të rrezikshme, me redaksitë investigative që përballen me padi SLAPP dhe Presidentin serb Aleksandar Vuçiq që përpiqet të ndikojë në vendimmarrjen në United Media.

Një regjistrim i një bisede midis Vladimir Luçiq, CEO i Telekom Srbija, dhe Stan Miller, CEO i United Group, i publikuar së fundmi nga portali Raskrikavanje, zbuloi detaje të një përpjekjeje për të shkarkuar Aleksandra Subotiq, CEO e United Media, kompania që zotëron N1, Nova.rs, Danas dhe Radar, media profesionale që kritikojnë qeverinë në Serbi.

Kjo bisedë ka ngritur shqetësime në komunitetin e medias, pasi tregon presion të drejtpërdrejtë politik mbi median e pavarur.

Drejtorët e rinj, Vladica Tintor, Timothy Lincoln Pennington dhe Gilbert Marie Schroen, kanë marrë përsipër vendimmarrjen në United Media Production, United Cloud dhe Direct Media, duke nxitur më tej dyshimet se qeveria do të ketë sukses në marrjen e United Media. Gazetarja e KRIK-ut, Vesna Radojeviq, një nga autoret e artikullit “Pas dyerve të mbyllura: Drejtorët e Telekom dhe United Group kanë rënë dakord se si ta dobësojnë median e këtij grupi”, i thotë Danas se përpjekjet e Vuçiqit për të shtypur median kanë ekzistuar që nga fillimi i karrierës së tij politike.

Për vite me radhë, kemi qenë dëshmitarë të përpjekjeve për të shtypur gazetarinë e pavarur në Serbi përmes një kombinimi presioni, fushatash shpifjesh, lodhjeje financiare dhe madje edhe vrasjes së gazetarëve. Ajo që po dëshmojmë sot është vetëm një fazë e re e të njëjtit proces: shkatërrimi sistematik i besimit të qytetarëve në çdo redaksion që guxon të hetojë abuzimet qeveritare”, thotë Radojeviq.

Megjithatë, ajo beson se qëllimi i qeverisë për të mbyllur mediat profesionale dhe të pavarura nuk do të ketë sukses.

“Ka gazetarë dhe redaksione që kanë mbijetuar kohë më të këqija dhe nuk punojnë sepse u lejohet, por sepse ndiejnë përgjegjësi ndaj publikut”, thotë Radojeviq.

Sipas mendimit të saj, qeveria në Serbi po përpiqet të diskreditojë reputacionin e profesionit të gazetarisë sepse shqetësohet nga gazetaria profesionale. Siç thotë ajo, ata kanë krijuar një sistem që funksionon vetëm në bazë të propagandës dhe çdo informacion i vërtetë i kërcënon ata për shkak të kësaj.

“Kur përfaqësuesit e qeverisë ose bashkëpunëtorët e tyre flasin me përçmim për gazetarinë, kur mburren se kanë shpikur lajmet, ata nuk po flasin vetëm për veten e tyre, ata po thonë se gënjeshtrat janë një mjet legjitim i luftës politike. Kjo është e rrezikshme. Dhe kjo tregon se sa shumë u intereson këtyre njerëzve të mirën e përbashkët – aspak”, thotë Radojeviq, duke shtuar se regjimi dëshiron t’i ngatërrojë qytetarët dhe t’i bëjë të ndihen në siklet në mënyrë që të mos i besojnë më askujt.

Përveç presionit ndaj United Media, regjimi në Serbi po përpiqet vazhdimisht të shtypë zyrat editoriale të angazhuara në gazetari investigative.

Vesna Radojeviq thekson se qeveria përdor të gjitha metodat e disponueshme për të ushtruar presion ndaj redaksive investigative, nga fushatat mediatike dhe sulmet publike deri te abuzimi me institucionet.

“KRIK aktualisht po lufton kundër afërsisht 16 ose 17 padive, disa prej të cilave kërkojnë dënime me burg për gazetarët. Ne jemi shënjestruar vazhdimisht nga tabloidët që publikojnë gënjeshtra të hapura. Gazetarët tanë janë ndjekur dhe apartamentet e dy gazetareve femra janë bastisur. Presioni vetëm do të rritet ndërsa qeveria vazhdon të humbasë terren”, thotë Radojeviq, duke shtuar se afërsia gjeografike e Serbisë me Evropën Perëndimore aktualisht po pengon që situata në Serbi të përshkallëzohet më tej.

Perica Gunjiq, kryeredaktor i portalit Cenzolovka, beson se për 13 vjet qeveria ka shkatërruar sistematikisht mediat që raportojnë profesionalisht dhe me përgjegjësi, duke filluar me destabilizimin e skenës mediatike lokale.

“Tani që kanë mbetur vetëm disa media që kanë mbijetuar mrekullisht pavarësisht presionit dhe vështirësive, qeveria po përmbush misionin e saj me këto media që mbijetojnë mrekullisht, të cilat ofrojnë informacion në interes të publikut. Qëllimi është të lëmë vetëm kanalet e propagandës në skenën mediatike”, thotë Gunjiq. Ai kujton një situatë kur Suzana Vasiljeviq, këshilltare e presidentit serb, pranoi gjatë një paraqitjeje televizive se në vitin 2000, kur ajo punonte si gazetare për BBC-në, ata shpikën një luftë në Mal të Zi në mënyrë që të kalonin tre muaj në Sveti Stefan dhe kështu të zvogëlonin rëndësinë e profesionit të gazetarisë.

Ndërkohë, BBC ka mohuar se ajo ka qenë ndonjëherë e punësuar prej tyre.

“Suzana Vasiljeviq po punon gjithashtu për të shkatërruar atë pak besim që qytetarët kanë te media dhe gazetarët. Në të njëjtën kohë, ata kanë krijuar një ushtri robotësh që bëjnë të njëjtën punë në mediat sociale – duke përhapur gënjeshtra dhe duke shkatërruar besimin te media dhe gazetarët”, thotë Gunjiq.

Sipas mendimit të tij, e ardhmja e medias në Serbi duket shumë e zymtë.

“Nëse mbetemi pa N1 dhe të tjerët nga United Media, pavarësisht se sa qendra kërkimore dhe media të shkëlqyera kemi në sektorin civil, ato nuk mund të kenë njohjen që kanë N1 dhe të tjerët nga JM. Një shkretëtirë e tillë mediatike do të jetë përmbushja e plotë e ëndrrave të lagura të Vuçiqit dhe shërbëtorëve të tij. Një gjenocid i tillë kundër gazetarisë cilësore dhe të përgjegjshme mund të parandalohet vetëm nga një ndryshim qeverie dhe lustracion”, thotë Gunjiq.

Mihailo Joviqeviq, drejtor dhe kryeredaktor i portalit dhe gazetës Nova, beson se përpjekjet aktuale të qeverisë për të marrë kontrollin e United Media përfaqësojnë një goditje kyçe për gazetarinë e lirë në Serbi.

“Aleksandar Vuçiq nuk është vërtet i interesuar se kush janë gazetarët, as kush janë redaktorët, dhe më pak se kush janë drejtorët e mediave: ajo që ka rëndësi për të është të vrasë lajmet kritike për veten dhe regjimin e tij. Ai ka punuar pa u lodhur drejt këtij qëllimi që nga viti 2012 dhe po ia del mbanë”, thotë Jovićeviq, duke theksuar se ai dhe kolegët e tij do të bëjnë gjithçka që munden për ta parandaluar këtë të ndodhë. «Ai kurrë nuk do të ketë sukses në heshtjen e të gjithë zërave kritikë, por në këtë raund, për momentin, ai është në rrugën e fitores», thotë Joviqeviq.

/danas.rs