
Foto credit: AFP
Shtetet e Bashkuara dhe Australia kanë nënshkruar një marrëveshje që synon të rrisë furnizimin me minerale të rralla dhe minerale të tjera kritike, ndërsa administrata Trump kërkon mënyra për të kundërshtuar dominimin e Kinës në këtë treg.
Kryeministri australian Anthony Albanese tha se marrëveshja do të mbështesë një portofol projektesh “gati për zbatim” me vlerë 8.5 miliardë dollarë (6.3 miliardë paund), të cilat do të zgjerojnë kapacitetet e vendit të tij për nxjerrjen dhe përpunimin e mineraleve.
Sipas një dokumenti kuadër, marrëveshja përfshin një investim prej 1 miliard dollarësh nga të dy vendet në projekte në SHBA dhe Australi gjatë gjashtë muajve të ardhshëm.
SHBA dhe Australia kanë punuar për këto çështje që nga mandati i parë i Trump, por Albanese tha se marrëveshja e fundit do ta çojë partneritetin në një “nivel tjetër”.
Aktualisht, Kina kontrollon rreth 70% të nxjerrjes së mineraleve të rralla dhe 90% të përpunimit të tyre, materiale që gjenden në gjithçka – nga pajisjet mbrojtëse te çipat kompjuterikë dhe makinat.
Kompanitë amerikane varen shumë nga këto materiale, duke i bërë të ndjeshme këtë vit, pasi Kina ka ndërmarrë hapa për të kufizuar qasjen në furnizime si përgjigje ndaj tarifave të reja amerikane dhe tensioneve të tjera.
Albanese tha se marrëveshja synon të përshpejtojë investimet në tre lloje projektesh, përfshirë investimet amerikane në impiante përpunimi në Australi.
Të dy vendet ranë dakord gjithashtu të bashkëpunojnë në çështje si çmimet, lejet dhe rregullat për shqyrtimin qeveritar të shitjeve të kompanive dhe projekteve në këtë sektor.
SHBA-ja njoftoi veçmas se do të investojë në ndërtimin e një rafinerie të avancuar të galiumit me kapacitet 100 ton në vit në Australinë Perëndimore dhe po përgatitet të ofrojë rreth 2.2 miliardë dollarë financim për të avancuar projektet për mineralet kritike përmes Bankës së saj të Eksport-Importit.
Administrata Trump ka njoftuar muajt e fundit një sërë investimesh në kompani si MP Materials, një minierë amerikane për mineralet e rralla, si dhe në Trilogy Metals dhe Lithium Americas nga Kanadaja, të cilat kanë projekte në SHBA.
Në këmbim të mbështetjes, qeveria amerikane ka marrë pjesë pronësie në këto kompani.
Para takimit, aksionet e kompanive australiane si Lynas Rare Earths u rritën ndjeshëm për shkak të pritshmërive për mbështetje të shtuar. Lynas kishte fituar një kontratë nga Departamenti i Mbrojtjes së SHBA disa vite më parë dhe po punon në një projekt në Teksas.
Dokumenti kuadër i publikuar nga Shtëpia e Bardhë ishte i mangët në detaje, duke reflektuar natyrën delikate të çështjeve në lojë.
Australia është një burim i rëndësishëm për mineralet kritike, por ashtu si SHBA-ja, ajo varet nga Kina – partneri i saj më i madh tregtar – për përpunimin e nevojshëm që i kthen këto materiale në produkte të përdorshme për kompanitë./BBC/