Teshiq eksporton armë pa pengesa, thotë gazetari i BIRN: Përfitojnë edhe krerët e qeverisë

Tregtari i armëve Slobodan Teshiq arriti të eksportojë më shumë se 900 tonë armë në Shtetet e Bashkuara në dy vitet e gjysmë të fundit, pavarësisht faktit se ai dhe bashkëpunëtorët e tij janë nën sanksionet e SHBA-së, zbulon hulumtimi i BIRN. Ndërsa shteti pretendon se eksporton armë ekskluzivisht në përputhje me lejet ndërkombëtare, gazetari i BIRN-it, Aleksandar Gjorgjeviq, thotë për N1 se është e qartë se individët nga kreu i qeverisë gjithashtu përfitojnë financiarisht nga biznesi i Teshiqit.

Armët që vrasin sanksionet – një emër në listën e zezë amerikane, dhe dy kompani të Beogradit të lidhura me atë emër ende shesin armë në SHBA pa pengesë. Studiuesit e BIRN thonë se të dhënat nga APR dhe kadastra shtetërore tregojnë qartë se Slobodan Teshiq as në terma ushtarakë nuk u maskua siç duhet.

“Kompanitë Valir dhe Zenitprom, të cilat eksportuan mbi një mijë tonë municione në Amerikë, në fakt janë më shumë se të lidhura fort me Teshiqin dhe mund të thuhet se ai as që u përpoq shumë për të fshehur praninë e tij pas këtyre kompanive”, thotë gazetari i BIRN-it, Aleksandar Gjorgjeviq.

Të themeluara menjëherë pas shtrëngimit të sanksioneve kundër Teshiqit dhe bashkëpunëtorëve të tij, kompanitë Zenitprom dhe Valir kanë grumbulluar me shpejtësi dhjetëra milionë euro në biznes me kompanitë amerikane vitet e fundit. BIRN shkruan se një dërgesë këtë prill shkoi në duart e një kompanie që furnizon me armë dhe municion Departamentin e Mbrojtjes të SHBA-së dhe aleatët e tij, veçanërisht në Ukrainë dhe Siri. Pronari i asaj kompanie amerikane mohon të ketë takuar ndonjëherë Teshiqin dhe se ai bën biznes me të, Pentagoni nuk iu përgjigj pyetjeve të BIRN, Teshiq dhe bashkëpunëtorët e tij heshtin dhe Ambasada e SHBA në Beograd njoftoi shkurt:

“Ndërsa ne nuk mund të komentojmë publikisht për raste specifike, qeveria amerikane i merr seriozisht të gjitha akuzat për mbështetje materiale për subjektet e sanksionuara”.

Kur një aeroplan mallrash ukrainas që transportonte armë të kompanisë Valir në Bangladesh u rrëzua në Greqi këtë korrik, ministri i Mbrojtjes Nebojsha Stefanoviq përsëriti disa herë se gjithçka ishte e qartë në lidhje me eksportet e armëve nga Serbia.

“Sa i përket Serbisë, ne eksportojmë armë vetëm në përputhje me lejet ndërkombëtare, për përdoruesit fundorë të autorizuar dhe mendojmë se kjo është një mbështetje e rëndësishme për PBB-në tonë, domethënë një mbështetje e rëndësishme për ekonominë e Serbisë,” tha në atë kohë ministri i Mbrojtjes Nebojsha Stefanoviq.

Ky është një mesazh hipokrit i ministrit, thotë gazetari Aleksandar Gjorgjeviq. Praktikisht gjithçka që Zenitprom dhe Valir u shitën amerikanëve u prodhua nga fabrika shtetërore “Prvi Partizan” nga Uzhica, dhe matrica në të cilën punon Teshiq në fakt dëmton shtetin, përfundon ai.

“Ai i blen armët shtetërore nga fabrikat shtetërore me çmime shumë të volitshme që i dëmtojnë ato fabrika dhe në anën tjetër ato armë i shet me çmime shumëfish më të larta dhe këtë diferencë nuk e merr vetëm për vete, por është e qartë se ai e merr edhe për individët nga kreu i qeverisë që e lejojnë të bëjë një biznes të tillë”, thotë Gjorgjeviq.

Për përfshirjen e Teshiqit në këtë eksport të armëve në SHBA ka shkruar edhe portali ndërkombëtar Arms Ëatch, i cili pretendon se përkundër sanksioneve, ai madje ka arritur të regjistrojë kompaninë në Florida në vitin 2019. Sipas njohurive të tyre, nuk ka informacion se çfarë lloj aktivitet me të cilin ishte angazhuar dhe është joaktiv është bërë më 31 mars të këtij viti./N1