“Mezi presim”: BE bën thirrje për mur kundër dronëve për të penguar Rusinë pas incidentit të ri në Danimarkë

Danimarka i është bashkuar Estonisë, Letonisë, Finlandës, Lituanisë, Polonisë, Rumanisë dhe Bullgarisë në projektin për të ndërtuar një “mur kundër dronëve” përgjatë krahut lindor.

Komisioni Evropian ka përsëritur qëllimin e tij për të krijuar një sistem mbrojtës kundër dronëve përgjatë krahut lindor të Unionit për të penguar Rusinë nga shkelja e hapësirës ajrore të përbashkët dhe për t’iu përgjigjur shpejt shkeljeve të tilla.

Në më pak se një muaj, avionët rusë kanë shkelur hapësirën ajrore të tre shteteve anëtare – Polonisë, Rumanisë dhe Estonisë – duke e vënë kontinentin në gatishmëri të lartë. Këto incidente përkojnë me rritjen e sulmeve ndaj civilëve ukrainas.

Të hënën, dy deri në tre dronë të mëdhenj u vunë re në Aeroportin e Kopenhagenit, duke shkaktuar një ndërprerje gati katër-orëshe të operacioneve të fluturimit. Aeroporti u rihap më vonë, por paralajmëroi për vonesa dhe anulime fluturimesh. Aeroporti i Oslos i Norvegjisë u prek gjithashtu nga incidentet.

Policia tha se ata nuk i rrëzuan aeroplanët sepse rreziku ishte shumë i madh, pasi aeroporti ishte plot dhe aeroplanët ishin të stacionuar pranë depove të karburantit.

Kryeministrja daneze Mette Frederiksen e përshkroi incidentin si “sulmin më serioz ndaj infrastrukturës kritike daneze deri më sot” dhe tha se nuk mund ta përjashtonte përfshirjen ruse.

Të martën, Komisioni shfrytëzoi ngjarjet për të kërkuar krijimin e një muri kundër dronëve, një iniciativë e re e zbuluar për herë të parë nga Presidentja Ursula von der Leyen në fjalimin e saj për Gjendjen e BE-së.

“Për ata që ende dyshonin në nevojën për një mur kundër dronëve në Bashkimin Evropian, ja një shembull tjetër i rëndësisë së tij”, tha Thomas Regnier, zëdhënës i Komisionit për Politikën e Mbrojtjes.

“Sulmet e fundit në Rumani, Poloni, Estoni dhe tani në Danimarkë kanë synuar katër shtete anëtare. Pikërisht për këtë arsye ne do të punojmë për këtë mur kundër dronëve.”

Projekti do të bashkojë shtatë shtete anëtare në krahun lindor: Estoninë, Letoninë, Finlandën, Lituaninë, Poloninë, Rumaninë dhe Bullgarinë, si dhe Ukrainën, e cila zhvilloi një avantazh teknologjik në prodhimin e dronëve gjatë luftës.

Danimarka tani i është bashkuar iniciativës, njoftoi Regnier.

Hungaria dhe Sllovakia, të cilat ndajnë një kufi me Ukrainën, nuk janë pjesë e projektit. Brukseli ka deklaruar se bisedimet mund të zgjerohen në një datë të mëvonshme.

Takimi i parë midis përfaqësuesve kombëtarë dhe Andrius Kubilius, Komisionerit të BE-së për Mbrojtjen, është planifikuar për të premten. Bisedimet kanë për qëllim të ofrojnë informacion mbi aftësitë ekzistuese, boshllëqet ushtarake dhe nevojat financiare.

“Rusia po teston kufijtë e Evropës”

Mbetet e paqartë se si mund të funksionojë në praktikë mbrojtja nga dronë dhe cilat do të jenë kostot e lidhura me të. Projekti synon të përqendrohet si në zbulimin ashtu edhe në ndërhyrjen.

Komisioni po prezanton një program kredie prej 150 miliardë eurosh për të rritur shpenzimet e mbrojtjes, të cilat mund të mobilizohen për të promovuar prodhimin vendas të dronëve, shpjegoi Regnier. Polonia është përfituesi më i madh me pothuajse 44 miliardë euro.

“Puna teknike është duke u zhvilluar. Diskutimet janë gjithashtu duke vazhduar. Ne nuk do ta marrim vetë vendimin. Shtetet anëtare kanë fjalën e fundit”, u tha zëdhënësi gazetarëve.

“Dy faktorët kryesorë që Komisioni, sigurisht, po trajton janë: së pari, zbulimi i dronëve që vijnë dhe, së dyti, që lidhen drejtpërdrejt me këtë, çështja se si duhet të reagojmë pasi të kemi zbuluar një dron.”

Regnier nuk specifikoi një datë specifike të nisjes për mbrojtjen nga dronët, por vuri në dukje: “Ngjarjet e fundit tregojnë se nuk mund të rrimë duarkryq dhe të presim që të ndodhë diçka para se të duhet të veprojmë.”

Ndërkohë, Anitta Hipper, zëdhënëse e Komisionit për Punët e Jashtme, deklaroi se ndërhyrjet e mëparshme në hapësirën ajrore polake, rumune dhe estoneze tregojnë se Rusia mund të jetë gjithashtu pas incidentit në Aeroportin e Kopenhagenit.

“Ne ende duhet të presim rezultatin përfundimtar (të hetimit), por ajo që kemi parë në javët e fundit tregon Rusinë për sa i përket veprimeve të saj të pamatura në të paktën tre shtete anëtare”, tha Hipper.

“Ne shohim një model të qartë këtu: Rusia po teston kufijtë e Evropës, po teston vendosmërinë tonë dhe po minon sigurinë tonë në përgjithësi.”

Veçmas, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, paralajmëroi të martën se ishte “shumë herët” për të përcaktuar se kush qëndronte pas incidentit të Kopenhagenit.

“Ne nuk duam të shohim një vazhdim të kësaj sjelljeje të rrezikshme nga Rusia, qoftë e qëllimshme apo jo, por jemi të gatshëm dhe të vullnetshëm të vazhdojmë të mbrojmë çdo centimetër të territorit të Aleancës”, tha ai në një konferencë për shtyp.

Muri i dronëve është një përgjigje ndaj ripërcaktimit të thellë të politikës së mbrojtjes nga Evropa, i shkaktuar nga pushtimi në shkallë të plotë i Ukrainës nga Rusia dhe rizgjedhja e Presidentit Donald Trump, i cili ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara nuk do të jenë më garantuesi kryesor i sigurisë së Evropës./Euronews/