E mbijetuara e kampit ujgur flet për sterilizimin e detyruar dhe torturën në Xinjiang

Qalbinur Sidiq punoi në një nga kampet famëkeqe të internimit masiv për ujgurët dhe pakicat e tjera myslimane të shpërndara në të gjithë provincën perëndimore kineze të Xinjiang.

Mësuesja e gjuhës kineze raporton se u detyrua të jepte mësim në dy kampe, ku ajo thotë se të burgosurit iu nënshtruan torturës, poshtërimit dhe sterilizimit të detyruar.

Pasi punoi në kampe për rreth nëntë muaj në vitin 2017, edhe Sidiq iu nënshtrua sterilizimit të detyruar. Kjo përvojë e tmerrshme e shtyu atë të transferohej në Holandë në vitin 2019.

“Unë iu luta të mos më çonin për operacion,” tha 55-vjeçarja për Shërbimin e Ballkanit të Radios Evropa e Lirë.

“U thashë atyre se nuk doja dhe nuk mund të kisha më fëmijë. Por gjithsesi u sterilizova.”

Gjatë tetë viteve të fundit, mbi një milion myslimanë – ujgurë dhe kazakë, kirgizë, taxhikë dhe uzbekë etnikë – besohet se janë zhdukur në rrjetin e gjerë të burgjeve të sigurisë së lartë të Kinës në Xinjiang. Pekini pretendon se objektet janë qendra të riedukimit profesional të projektuara për të luftuar ekstremizmin fetar. Megjithatë, aktivistët, grupet e të drejtave të njeriut dhe ish-të burgosurit raportojnë përdhunime, aborte të padëshiruara dhe punë të detyruar në kampe.

Disa grupe të të drejtave të njeriut dhe parlamente perëndimore e kanë akuzuar Kinën për kryerjen e gjenocidit në rajon, një akuzë që Pekini e mohon.

“Dëgjova britma”

Sidiq, një grua uzbekeze, po jepte mësim në një shkollë fillore në Urumqi, kryeqytetin e Xinjiang-ut, kur u thirr nga autoritetet në shkurt 2017.

Më pas ajo u detyrua të merrte një punë të re: duke dhënë mësim kinezisht në një qendër paraburgimi për meshkuj. Sidiq ishte betuar për sekret dhe një oficer policie e çoi me makinë për në dhe nga puna e saj e re.

“Njerëzit u prangosën dhe u detyruan të zvarriteshin me të katër këmbët në ‘klasat'”, i tha ajo Shërbimit të Ballkanit të Radios Evropa e Lirë në një aktivitet në Sarajevë. “Ata vuajtën në çdo mënyrë. Ndonjëherë dëgjoja britma dhe britma për ndihmë nga dhomat e tjera.”

Sidiq tha se të gjithë të paraburgosurit ishin ujgurë, një pakicë etnike që fliste turqisht në Kinën veriperëndimore. Xinjiang ishte skena e një rebelimi të dobët separatist para një goditjeje brutale qeveritare.

Të paraburgosurit “nuk ishin vetëm studiues fetarë, por njerëz nga të gjitha sferat e jetës: akademikë, biznesmenë, filantropë, mjekë dhe madje edhe ata që kishin studiuar jashtë vendit”, tha Sidiq, duke kundërshtuar pretendimin e autoriteteve se kampet ishin projektuar për të edukuar “analfabetët”.

“Këta njerëz nuk kishin nevojë për arsim të mëtejshëm – shumica e tyre ishin shumë të arsimuar. ‘Krimi’ i tyre i vetëm ishte se ishin ujgurë.”

Në kampe, të paraburgosurve u mësohet intensivisht kinezishtja, detyrohen të këndojnë këngë patriotike kineze dhe u shfaqen video propagandistike rreth politikave të Partisë Komuniste Kineze. Shumica e tyre jetojnë në qeli.

Sterilizimi i Detyruar

Pas gjashtë muajsh, Sidiq u transferua në një kamp grash, ku ajo dëshmoi sterilizime të detyruara.

“Të gjitha u sterilizuan me forcë”, tha ajo. “Atyre iu dhanë pilula të panjohura që u ndalonin ciklin menstrual. Edhe vajzat e pamartuara u sterilizuan me forcë.”

Sidiq kujton një grua të re që u transportua me barelë dhe më vonë vdiq.

“Ajo ishte maksimumi 19 vjeç,” tha ajo. “Mendoj se kjo ndodhi për shkak të të gjitha pilulave që duhej të merrnin. Trupi i saj thjesht nuk mund ta duronte më.”

Vetë Sidiqit iu vendos një pajisje intrauterine për të parandaluar shtatzëninë, edhe pse ishte tashmë 47 vjeç.

IUD-ja shkaktoi gjakderdhje të madhe dhe ajo kishte dhimbje të vazhdueshme. Kur Sidiq u sëmur, ajo u detyrua të dilte në pension të parakohshëm dhe u sterilizua.

“Në fund, më sterilizuan,” tha ajo. “Nuk u detyrova të merrja pilula si të tjerët, por më operuan.”

Largimi nga Kina

Autoritetet kineze e kanë bërë pothuajse të pamundur që ujgurët dhe anëtarët e pakicave të tjera myslimane të largohen nga vendi.

Por Sidiq arriti të transferohej në Evropë pasi kapërceu pengesat dhe pengesat burokratike.

Vajza e Sidiqit, e cila jeton në Holandë, i dërgoi nënës së saj një ftesë për në Evropë. Sidiq arriti të merrte një pasaportë, gjë që zgjati rreth nëntë muaj. Burrit të saj, një ujgur, nuk iu lejua të largohej nga vendi.

“Gjëja më e rëndësishme ishte se unë jam [etnikisht] uzbek,” tha ajo. “Nëse do të isha ujgure, nuk do ta kisha arritur kurrë.”

Sidiqit iu dha azil pasi mbërriti në Holandë në vitin 2019. Ajo ka folur kundër shtypjes së ujgurëve dhe pakicave të tjera myslimane në Kinë, gjë që i ka bërë ata një objektiv për Pekinin.

Policia kineze kontaktoi Sidiqin dhe kërcënoi burrin e saj.

“Ata më thanë: ‘Mos e bëj këtë. Nëse na dëgjon, ne do ta ndihmojmë burrin tënd të largohet nga vendi, ose mund të kthehesh dhe do të jeni përsëri bashkë.'”

Por ajo refuzoi. “Bëj çfarë të duash. Unë nuk do të hesht. Kjo është ajo që thashë.”

Sidiq tha se burri i saj u detyrua të divorcohej prej saj dhe se tani ajo nuk ka kontakt me të.

/www.rferl.org