Bugajski për The Geopost: Konflikti midis dy blloqeve globale po eskalon

Lufta e përshkallëzuar globale midis dy blloqeve rivale nuk është thjesht një garë midis demokracisë dhe autoritarizmit, Perëndimit kundër Lindjes ose Veriut kundër Jugut. Kjo nuk është një luftë ndërfetare apo një “përplasje qytetërimesh”. Ai mbështetet në një ndarje shumë më thelbësore midis imperializmit dhe pavarësisë.

Rusia dhe Kina janë në krye të bllokut perandorak dhe kërkojnë hegjemoninë mbi fqinjët e tyre duke dominuar ekonomitë e tyre, duke kontrolluar sistemet e tyre politike ose duke kapur territoret e tyre. Aleatët e tyre natyrorë janë shtetet që kanë ambiciet e tyre perandorake rajonale, si Irani, Koreja e Veriut, Serbia dhe Venezuela, ose regjime që përfitojnë nga mbështetja diplomatike dhe ekonomike e Moskës dhe Pekinit, si Bjellorusia dhe Hungaria.

Blloku i pavarësisë përfshin demokracitë perëndimore dhe lindore, por edhe shtete gjysmë autoritare që duan të mbrojnë shtetësinë e tyre nga sulmuesit perandorakë. SHBA-të janë shteti më i fuqishëm anti-perandorak që doli nga një ish-perandori. NATO dhe BE janë shoqata vullnetare që ofrojnë siguri dhe prosperitet për anëtarët e pavarur. Dhe një numër i kombeve të Paqësorit, duke përfshirë Japoninë, Korenë e Jugut, Tajvanin, Filipinet, Australinë dhe Zelandën e Re, kërkojnë mbrojtje të ngjashme nga pushtuesit perandorakë.

Blloku i pavarësisë përfshin gjithashtu demokraci të reja si Ukraina, demokraci në zhvillim dhe madje edhe shtete kuazi-autoritare si vendet e Azisë Qendrore që duan të mbrojnë pavarësinë e tyre nga Rusia dhe Kina. Moska po përpiqet vazhdimisht të ndryshojë përparimin e shteteve pro-perëndimore si Gjeorgjia dhe Moldavia, dhe Blloku i Pavarur duhet të jetë më aktiv në mbrojtjen e sovranitetit të tyre.

Ndarja globale po përkeqësohet nga një seri luftërash që përfshijnë fuqitë e mëdha. Rusia e shkaktoi këtë “luftë të re botërore” duke pushtuar Ukrainën dhe po bast për pushtimin e shpejtë perandorak. Tani ajo përballet me humbje katastrofike ushtarake, një ekonomi civile në tkurrje dhe shpërbërje të mundshme në disa shtete të pavarura që kërkojnë mbrojtje nga blloku perandorak.

Për të minuar rolin udhëheqës të SHBA-së në bllokun e pavarur, Moska po nxit konflikte rajonale. Ajo përfiton nga përfaqësuesit dhe bashkëpunëtorët si Hamasi, Hezbollahu dhe regjimi iranian për të kryer sulme terroriste dhe për të ndezur luftëra në Lindjen e Mesme. Ai inkurajon regjimin e Vuçiqit dhe bashkëpunëtorët e tij në Bosnje-Hercegovinë, Kosovë dhe Mal të Zi për të destabilizuar qeveritë e pavarura dhe për të krijuar probleme për Uashingtonin në Ballkanin Perëndimor. Dhe ajo mbështet Korenë e Veriut në qëndrimin e saj kërcënues bërthamor ndaj Koresë së Jugut dhe Japonisë.

Prapëseprapë, disa nga këto konflikte rajonale mund të bëjnë rikoshet kundër ambicieve të Rusisë dhe të zgjerojnë bllokun e pavarësisë. Fitorja e Ukrainës duke dëbuar forcat ruse nga i gjithë territori i saj do të hapë rrugën për një Evropë të zgjeruar dhe më të sigurt. Në Kaukazin e Jugut, si Azerbajxhani ashtu edhe Armenia janë të pozicionuar për t’u bërë aktorë konstruktivë rajonalë sapo të përfundojnë një marrëveshje paqeje dhe të shtyjnë ndikimin destabilizues rus. Dhe në Ballkanin Perëndimor, Uashingtoni dhe Brukseli duhet të kundërshtojnë më me forcë planin e Beogradit për të dominuar rajonin duke forcuar pavarësinë e të gjithë fqinjëve të Serbisë. Humbësi kryesor do të jetë Rusia dhe kjo do të dobësojë pozicionin e të gjitha regjimeve që e konsiderojnë Moskën aleate.

Konkurrenca globale mes pavarësisë dhe imperializmit ka arritur në një pikë kritike. Administrata Biden ka mundësinë të arrijë një fitore historike ndaj Rusisë, kundërshtarit të përhershëm të Amerikës, pa pasur nevojë të vdesë asnjë ushtar i vetëm amerikan. Për të arritur një fitore kaq vendimtare, Uashingtoni duhet të sigurojë të gjithë fuqinë e zjarrit që i nevojitet Ukrainës për të mposhtur pushtuesit rusë. E gjithë infrastruktura ushtarake brenda Rusisë, duke përfshirë transportin, energjinë dhe industritë e mbrojtjes, tani janë objektiva legjitime pasi Moska ka ndërtuar një ekonomi lufte.

Humbja e Rusisë në Ukrainë do të ndihmojë në sigurimin e sigurisë së Evropës duke dobësuar aftësitë ushtarake të Moskës dhe duke forcuar pavarësinë e të gjithë fqinjëve. Humbja e Rusisë do t’i dërgojë gjithashtu një sinjal të fortë Pekinit që të mos nënvlerësojë aftësitë dhe vendosmërinë politike të Perëndimit duke sulmuar Tajvanin. Ai do të dobësojë ambiciet antiperëndimore të Kinës, do të izolojë regjimet në Iran, Serbi, Siri, Bjellorusi dhe përfaqësues të tjerë dhe do të inkurajojë forcat demokratike për të përmbysur diktatorët e dështuar.

Një Rusi e mundur, që shkon drejt kolapsit të shtetit, nuk do të jetë më një burim tërheqjeje, ndikimi apo burimesh për asnjë vend. Ajo do të zbulojë karakterin e saj imperialist dhe kolonialist, dhe kombet dhe rajonet e sapoçliruara që dalin nga një post-Rusi mund të krijojnë lidhje me shtetet e tjera postkoloniale në Afrikë, Azi dhe Amerikën Latine. Në përgjithësi, disfata e Rusisë do të jetë një pikë kthese në dërgimin e bllokut imperialist në histori.

Janusz Bugajski është anëtar i lartë në Fondacionin Jamestown në Uashington DC. Libri i tij më i fundit është Failed State: A Guide to Russia’s Rupture. Libri i tij i ri, që do të botohet në vjeshtë, quhet Pivotal Poland: Europe’s Rising Power.

/The Geopost