Zelensky i gatshëm t’i bashkohet bisedimeve Trump-Putin pas takimit ‘të sinqertë’ në Shtëpinë e Bardhë

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka thënë se do të ishte i gatshëm t’i bashkohej Donald Trump dhe Vladimir Putin në një samit të propozuar në Hungari, nëse do të ftohej.

Presidentët amerikan dhe rus njoftuan pas një telefonate të enjten se planifikojnë të zhvillojnë bisedime për luftën në Ukrainë në Budapest, ndoshta në javët e ardhshme.

Të hënën, Zelensky u tha gazetarëve: “Nëse është një ftesë në një format ku takohemi si të tre, ose siç quhet diplomaci e lëvizshme… atëherë në një format apo tjetër, do të biem dakord.”

Ndërkohë, raportet mediatike sugjerojnë se takimi i tij në Shtëpinë e Bardhë me Trump të premten u kthye në një “shkëmbim fjalësh” – me palën amerikane që i kërkonte Ukrainës të pranonte kushtet e Rusisë për t’i dhënë fund luftës.

Zelensky ishte i rezervuar gjatë konferencës së tij të parë për shtyp pas bisedimeve, por komentet e tij treguan qartë se kishte dallime të mëdha mes dy palëve.

Ai e përshkroi takimin si të sinqertë dhe tha se i kishte thënë Trump-it se qëllimi i tij kryesor ishte një paqe e drejtë, jo një paqe e shpejtë.

Ai kritikoi Hungarinë si vendin e mundshëm për bisedimet Trump-Putin, duke thënë se Kryeministri i vendit, Viktor Orban – i cili shihet nga Kievi dhe shumë liderë të BE-së si aleat i Kremlinit – nuk mund të bëjë “asgjë pozitive për ukrainasit apo të ofrojë një kontribut të balancuar”.

Kur u pyet nga gazetarët të premten nëse Zelensky do të përfshihej në takimin në Budapest, Trump tha se donte ta “bënte të rehatshme për të gjithë”.

“Do të jemi të përfshirë në treshe, por mund të jetë e ndarë,” tha ai, duke shtuar se të tre liderët “duhet të takohen”.

Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov dhe Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio zhvilluan një telefonatë “konstruktive” për përgatitjet e samitit të Budapestit, tha Moska të hënën.

Zelensky kishte shpresuar të siguronte raketat amerikane Tomahawk për të goditur thellë në territorin rus gjatë vizitës së tij në Shtëpinë e Bardhë, por duket se u largua duarbosh pasi Trump mbajti një ton të paqartë për këtë çështje.

Raportet mediatike sugjeruan se atmosfera në takimin Trump-Zelensky kishte qenë shumë më e tensionuar sesa ishte kuptuar më parë.

Financial Times raportoi se Trump kishte paralajmëruar Zelenskyn se Putini do të “shkatërronte” Ukrainën nëse ai nuk pranonte kushtet e tij, duke cituar burime të njohura me bisedën.

Thuhet se pala amerikane kishte përsëritur pikëpamjet ruse gjatë takimit të “tensionuar”. Po ashtu u raportua se Trump kishte hedhur mënjanë hartat e vijës së frontit në Ukrainë dhe kishte këmbëngulur që Zelensky t’i dorëzonte të gjithë rajonin lindor të Donbasit Putinit.

Trump shkroi në rrjetet sociale menjëherë pas takimit se Rusia dhe Ukraina “duhet të ndalen aty ku janë” – duke iu referuar vijës aktuale të gjerë të frontit.

“Le të pretendojnë të dy fitoren, le të vendosë Historia!” tha ai

Zelensky reagoi duke thënë se ishte i gatshëm për një armëpushim të menjëhershëm – por këmbënguli se Ukraina “nuk do t’i dhurojë asgjë agresorit”.

Duke komentuar mbi propozimin për ngrirjen e vijës së frontit, zëdhënësi i Putinit, Dmitry Peskov, tha të hënën se pozicioni i Rusisë ishte “i pandryshuar” – pa dhënë detaje të mëtejshme.

Moska ka kërkuar vazhdimisht tërheqjen e plotë të trupave ukrainase nga katër rajonet në juglindje të Ukrainës – Donetsk, Luhansk (të njohura së bashku si Donbas), Zaporizhzhia dhe Kherson – si dhe disa kushte të tjera të ashpra.

Kievi dhe aleatët e tij thonë se këto kërkesa përbëjnë një kapitullim de facto.

Rusia nisi pushtimin e saj të plotë të Ukrainës në shkurt 2022. Aktualisht kontrollon rreth 20% të territorit ukrainas, përfshirë gadishullin jugor të Krimesë që Moska e aneksoi në vitin 2014.

“Nuk morëm vërtet atë që donim,” tha analisti politik ukrainas Mykola Davyduik për takimin e fundit Trump-Zelensky.

“Disa ditë më pas, morëm disa informacione nga takimi dhe disa kërcënime e presione që pala ukrainase i përjetoi atje,” i tha ai BBC-së.

Por ai shtoi: “Nuk mendoj se Trump është plotësisht dhe tërësisht në anën e Putinit, ai po përpiqet të luajë rolin e ndërmjetësit… dhe kjo është mënyra e tij, si sillet në situata të tilla.”

Ivan Stupak, megjithatë, ish-anëtar i shërbimit të sigurisë dhe inteligjencës së Ukrainës (SBU), tha se raportet për tensione ishin ndoshta të ekzagjeruara.

“Jam plotësisht i sigurt që ky takim ishte neutral, jo negativ, jo katastrofë,” i tha ai BBC-së, duke shtuar se ndonjëherë emocionet shpërthejnë, edhe mes aleatëve.

“Nuk është Disneyland, nuk është kopsht fëmijësh. Është takim mes dy burrave dhe dy liderëve.”

Vetëm muajin e kaluar, Trump duket se bëri një ndryshim të madh në qëndrimin e tij për përfundimin e luftës, duke thënë se Kievi mund të “fitojë të gjithë Ukrainën në formën e saj origjinale”, duke iu referuar kufijve të njohur ndërkombëtarisht të Ukrainës.

Ai tha atëherë se qëndrimi i tij kishte ndryshuar “pas njohjes dhe kuptimit të plotë të situatës ushtarake dhe ekonomike mes Ukrainës dhe Rusisë”.

Në një kthesë të re të hënën, Trump tha se Ukraina “mund ta fitojë ende”, duke shtuar: “Nuk mendoj se do ta bëjë… Gjithçka mund të ndodhë… lufta është një gjë shumë e çuditshme.”

Trump më parë kishte paralajmëruar se ky proces ka gjasa të përfshijë dorëzimin e një pjese të territorit nga Ukraina – një rezultat që Zelensky e ka refuzuar vazhdimisht.

Presidenti amerikan ka ushtruar presion mbi vendet e NATO-s, si dhe mbi Kinën dhe Indinë, që të ndalojnë blerjen e naftës ruse në përpjekje për të krijuar presion ekonomik shtesë mbi Moskën për t’i dhënë fund konfliktit

Ai gjithashtu kishte kërcënuar më parë Rusinë me sanksione më të ashpra nëse Putini nuk do të përmbushte afatet për të bërë përparim në përfundimin e luftës, megjithatë nuk i ndoqi ato kërcënime.

Marrëdhëniet publike të Trump me Zelenskyn janë përmirësuar ndjeshëm muajt e fundit, pas një takimi në Zyrën Ovale në shkurt, gjatë të cilit ai dhe Zëvendës-Presidenti JD Vance qortuan presidentin ukrainas në transmetim të drejtpërdrejtë.

Gjatë fushatës së tij për rizgjedhje, Trump pretendoi se do të mund ta përfundonte luftën në Ukrainë brenda disa ditësh, por që atëherë ka pranuar se zgjidhja e konfliktit ka qenë më sfiduese se çdo tjetër me të cilin është përballur që kur është rikthyer në detyrë./BBC/