Dokumentet e zbuluara të dhëna rrjetit simotër të Zërit të Amerikës, Radio Evropa e Lirë, konfirmojnë raportet se Rusia dhe Kina po bashkëpunojnë për censurën dhe masat e kontrollit të internetit.
Pamjet përfshijnë dokumente dhe pamje që dyshohet se janë nga takimet me dyer të mbyllura në 2017 dhe 2019 midis zyrtarëve nga agjencitë kineze dhe ruse të ngarkuar me mbikëqyrjen e internetit në të dy vendet.
Në këto dokumente dhe regjistrime – të raportuara nga Radio Evropa e Lirë – zyrtarët nga të dy vendet ndajnë strategji për ndjekjen e mospajtimeve dhe kontrollin e internetit, duke përfshirë kërkesat për ndihmë për bllokimin e artikujve të lajmeve “të rrezikshme” dhe këshilla për anashkalimin e teknologjisë.
Radio Evropa e Lirë raporton se dega e saj hetimore ruse ka marrë pamjet dhe dokumentet nga një burim që kishte akses në materialet. DDoSecrets, një grup që publikon dokumente të zbuluara dhe të hakuara, ofroi softuer për të kërkuar skedarët.
Zëri i Amerikës nuk i pa dosjet.
Ndërsa ka pasur raporte të mëparshme për bashkëpunimin Moskë-Pekin mbi censurën dhe format e tjera të shtypjes, thelbi i këtyre bisedimeve specifike nuk është raportuar kurrë.
As ambasada ruse dhe as ajo kineze në Uashington nuk i janë përgjigjur emaileve të Zërit të Amerikës duke kërkuar koment.
Në disa nga materialet e zbuluara, zyrtarët kinezë duket se po i kërkojnë Rusisë këshilla se si të merren me mospajtimin popullor dhe të rregullojnë median, thuhet në raport. Në të njëjtën kohë, zyrtarët rusë i kërkuan Pekinit këshilla për çështje të tilla si parandalimi i mjeteve të anashkalimit si rrjetet private virtuale dhe rregullimi i platformave të mesazheve.
Zbulimet nënvizojnë se represioni në Kinë është shumë më i sofistikuar sesa në Rusi, sipas Yaxue Cao, themelues i China Change, një faqe interneti kushtuar të drejtave të njeriut në Kinë.
“Censura e Kinës dhe shtypja e aksesit në informacion është totale. Rusia ka ende shumë për të mësuar nga Kina,” i tha Cao Zërit të Amerikës.
“I gjithë sistemi mbështetet nga narrativat e tyre, historia e tyre revizioniste, kontrolli i tyre total i medias, kontrolli i tyre total i fushës së opinionit,” tha Cao, duke iu referuar Kinës.
Regjistrime të tjera tregojnë se në vitin 2017 Aleksandr Zharov, ish-kreu i rregullatorit rus të internetit Roskomnadzor, i kërkoi rregullatorit kinez të internetit të organizonte një vizitë të zyrtarëve rusë në Kinë për të studiuar sistemin e censurimit dhe mbikëqyrjes së Great Firewall të Kinës.
Dy vjet më vonë, zyrtarë në Administratën e Hapësirës Kibernetike të Kinës (CAC), rregullatori kinez i internetit, i kërkuan Rusisë të bllokonte lidhjet me një numër artikujsh lajmesh dhe intervistash të lidhura me Kinën që ata i konsideronin “të rrezikshëm dhe të dëmshëm për interesin publik”.
Në Konferencën Botërore të Internetit 2019 në qytetin lindor të Kinës Wuzhen, CAC dhe Roskomnadzor nënshkruan një marrëveshje për të kundërshtuar përhapjen e “informacionit të ndaluar”. Dokumentet e siguruara nga Radio Evropa e Lirë tregojnë se disa kërkesa nga CAC gjatë vitit për të bllokuar informacionin në Rusi janë bërë në bazë të kësaj marrëveshjeje.
Në një kërkesë, zyrtarët kinezë i kërkuan Rusisë që të censurojë një raport të BBC-së në gjuhën kineze mbi një fushatë qeveritare të nisur në vitin 2015 për të përmirësuar kanalizimet në vend. Në një kërkesë tjetër, zyrtarët kinezë i kërkuan Rusisë të bllokonte një postim në blog në lidhje me thashethemet se presidenti Xi Jinping e kishte lënduar shpinën.
Sipas Eto Buziashvili, i cili hulumton dezinformimin rus në Laboratorin e Kërkimeve Dixhitale Ligjore të Këshillit Atlantik, Kremlini u bë edhe më kufizues vitin e kaluar pasi Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt 2022.
“Pasi Rusia pushtoi Ukrainën, Rusia u përpoq të dyfishonte censurën në Rusi për të parandaluar përhapjen e informacionit faktik për luftën në Rusi”, tha Buziashvili për Zërin e Amerikës.
Raporti i Radios Evropa e Lirë mbi informacionin e zbuluar konfirmon se si Pekini dhe Moska po bashkëpunojnë për censurën dhe propagandën, tha Buziashvili.
Zyrtarët dhe kanalet e mediave shtetërore kineze përdorën për të përhapur mesazhe propagandistike ruse në mediat sociale. Që kur Rusia pushtoi Ukrainën, media shtetërore kineze ka marrë dezinformimin rus rreth luftës.
“Ky raport konfirmon bashkëpunimin mes dy shteteve dhe institucioneve të tyre”, tha Buziashvili.
Ishte logjike që të dy shtetet autoritare të bashkëpunonin në operacionet e tyre të ndikimit dhe sistemet e mediave të kontrolluara nga shteti në të dy vendet e lehtësuan natyrshëm këtë lloj bashkëpunimi.
“Nëse ata po bashkëpunojnë në sfera offline, pse të mos bashkëpunojnë në internet për të pasur narrativa më të forta dhe për të arritur një audiencë më të gjerë?” tha Buziashvili./VOA/