Ajo e sheh faktin se më 15 dhjetor Qeveria ka injoruar opinionin negativ të Komisionit Evropian me rastin e miratimit të Projektligjit për konfiskimin e pasurisë së fituar me krim, si vazhdimësi e politikës “që ia kthen shpinën Bashkimit Evropian”.
Shumica në pushtet kishte miratuar më parë ligjin e ndryshuar presidencial më 12 dhjetor, në kundërshtim me opinionin e Komisionit të Venecias.
Qeveria nuk ka vendosur ende të heqë shtetësinë ekonomike dhe të përafrojë liberalizimin e vizave me standardet e BE-së, siç kërkohet shprehimisht nga Brukseli.
Çmimi që mund të paguajmë për gjithë këtë është i lartë, sepse BE-ja mund të tërheqë frenat, gjë që do të ishte keq për ne. Disa masa potenciale të politikave izoluese tashmë janë të dukshme – thotë Uljareviq.
Në prill të këtij viti, qeveria e Dritan Abazovic fitoi mbështetjen në Parlament pikërisht për shkak të premtimeve të saj për të zhbllokuar dhe përshpejtuar integrimin evropian të Malit të Zi.
Qeveria miratoi ligjin e diskutueshëm për Brukselin
Një nga premtimet e para të shumicës qeverisëse të formuar pas zgjedhjeve të gushtit 2020 ishte se lufta kundër pasurimit të paligjshëm të zyrtarëve publikë do të ishte prioritet kyç i punës.
Një nga hapat kyç në këtë rrugë është miratimi i të ashtuquajturit “ligji antimafia” për konfiskimin e pasurisë së fituar përmes krimit. Edhe pse u krijua pa diskutim publik, Qeveria e dërgoi në Kuvend për miratim, duke gjykuar se ishte një “zgjidhje historike”.
Ministri i Drejtësisë Marko Kovaç tha në një takim të kabinetit më 15 dhjetor se “opinioni i KE-së tregoi se ligji është plotësisht plotësues me acquis të BE”.
Tri ditë më vonë, OJQ MANS publikoi një Opinion të KE-së të nënshkruar nga shefi i Njësisë së Malit të Zi dhe Serbisë, Michael Miller, duke treguar se ligji kishte marrë një opinion negativ në Bruksel.
“Administrata e Brukselit është e shqetësuar për zgjidhjen e propozuar nga qeveria, pasi një vlerësim ekspert ka treguar se ka rreziqe dhe sfida në aplikimin e saj nëse do të miratohej në formën e tanishme.
Përgjigja e Ministrisë ishte se letra nuk ishte opinion i Komisionit Evropian, por shkresë shoqëruese për zbatimin e ligjit.
Uljareviq thotë se nuk është e befasuar nga përgjigja e ministrisë.
Nuk është për t’u habitur që ministra si Marko Kovaç, Ministri i Drejtësisë, deklarojnë gënjeshtra të mëdha kur është fjala për Opinionin për Projektligjin për konfiskimin e pronës, dhe vetë BE-ja i mohon në këtë drejtim – theksoi Uljareviq.
Ajo beson se politikanët po shkojnë në konfrontim të drejtpërdrejtë me BE-në, “sepse është e qartë për të gjithë se mundësia evropiane për Malin e Zi është e humbur në mënyrë të pakthyeshme”.
Qaloviq: Ne nuk kemi luftuar për këtë për 30 vjet
Duke qenë se qeveria nuk ka njoftuar tërheqjen e tekstit të diskutueshëm të ligjit, ai do t’u prezantohet eurodeputetëve në fund të dhjetorit.
Drejtoresha e organizatës joqeveritare MANS Vanja Ćalović Markoviq shpreson se ligji në këtë formë nuk do të miratohet në Kuvend sepse, siç pretendon ajo, do të krijonte kaos dhe do t’u mundësonte atyre që kanë fituar pronë përmes krimit të “shpëtojnë”.
Kjo nuk është ajo për të cilën ne kemi luftuar për gati 30 vjet, tha Qaloviq Markoviq.
Ligji, tha ajo për Radion Evropa e Lirë, do të lejojë legalizimin e pasurive të fituara ndër vite nëpërmjet aktiviteteve kriminale, veçanërisht ato të fshehura jashtë vendit dhe të mbajtura jashtë mundësive të autoriteteve shtetërore.
Qeveria nuk duhet të propozojë një zgjidhje të tillë – thotë Qaloviq Markoviq, duke sugjeruar se nuk kanë mbështetje publike.
Kjo qeveri është në një mandat teknik dhe ka mbështetjen e ndoshta pesë për qind të popullsisë. Çelësi është shumica parlamentare, e cila ka premtuar një ligj që do të konfiskojë të gjitha pasuritë e fituara në mënyrë të paligjshme. Se ata nuk pajtohen me kompromise që legalizojnë në thelb gjithçka që ka ndodhur – tha ajo.
Ndër të tjera, ligji parasheh konfiskimin e pasurisë vetëm në rastet kur është vërtetuar aktakuza për veprat që janë në juridiksionin e një prokurori publik special.
Më parë, qeveria kishte injoruar rekomandimet e Komisionit të Venecias
Shumica parlamentare dhe qeveria nuk e injoruan thjesht Opinionin e BE-së për ligjin e konfiskimit të pasurisë.
E njëjta gjë ndodhi edhe me miratimin e amendamenteve të Ligjit të Presidencës, të cilat u miratuan pavarësisht rekomandimit të qartë të Komisionit të Venecias për të mos miratuar, sepse përbënin një ndryshim në Kushtetutë. Komisioni Evropian më pas i bëri thirrje shumicës parlamentare të tërheqë ligjin e miratuar.
Ky ligj i lejon Parlamentit të marrë përsipër një pjesë të kompetencave kushtetuese të Presidentit.
Uljareviq argumenton se shumica qeverisëse ka injoruar opinionin e Komisionit të Venecias, i cili është vendimtar në formësimin e pozicionit të BE-së kur bëhet fjalë për çështjet e respektimit të rendit kushtetues dhe juridik.
Ky mendim mund të banalizohet vetëm nga dikush që është injorant në çështjet e integrimit ose nga dikush që për hir të interesave personale qëllimisht kundërshton. Në rastin tonë është kjo e fundit – beson Uljareviq.
Uljareviq: Marrëveshja bazë ishte një devijim nga rruga evropiane
Uljareviq kujtoi se devijimi i parë i drejtpërdrejtë nga rruga evropiane ishte kur, siç tha ajo, u nënshkrua Marrëveshja Themelore e diskutueshme juridikisht dhe kushtetuese me Kishën Ortodokse Serbe, pavarësisht kritikave të opinionit vendor dhe paralajmërimeve nga partnerët ndërkombëtarë.
Nënshkrimi i marrëveshjes për rregullimin e marrëdhënieve ndërmjet Malit të Zi dhe Kishës Ortodokse Serbe ka shkaktuar tension në shoqëri, thuhet në Raportin e fundit për progresin e Malit të Zi në procesin e integrimit evropian.
Më 3 gusht 2022, kryeministri malazez Dritan Abazovic dhe patriarku i SPC Porfirije nënshkruan Marrëveshjen Themelore në Podgoricë.
Kur iu desh të homogjenizonte shoqërinë rreth çështjes së përshpejtimit të integrimit evropian, kur ajo dritare për Malin e Zi u hap për një kohë të shkurtër, Abazovic zgjodhi rrugën e kundërt, në të cilën ai dhe pasuesit e tij ende po ecin – vlerësoi Uljareviq.
Uljareviq beson se fjala e fundit është zbatimi i qëllimeve politike të presidentit serb Aleksandar Vuçiq.
Askush nuk do të thotë shprehimisht se është kundër BE-së
Edhe pse praktika tregon se ata i kanë kthyer shpinën BE-së, Uljareviq beson se asnjë politikan nuk do ta thotë këtë në mënyrë eksplicite.
Kjo do të ishte e kundërta e mendimit të shumicës së qytetarëve tanë. Dhe askush nuk do të dilte hapur kundër. Sepse qytetarët e duan këtë rrugë. Realizimi i ëndrrës së idesë evropiane është bërë i dyshimtë për shkak se është zvogëluar numri i atyre që janë të përkushtuar ndaj saj, tha ajo.
Uljareviq thotë se nuk dihet se sa para ka humbur Mali i Zi duke mos marrë pjesë në shumë programe për shkak të një administrate të paaftë.
Mali i Zi ka marrë më shumë se gjysmë miliardë euro nga BE gjatë dhjetë viteve të fundit për arsye të ndryshme.
Uljareviq paralajmëron se Mali i Zi po humbet besueshmërinë politike në BE për shkak të politikanëve të tij.
Aktorët e BE-së shohin se politikanët tanë janë mashtrues, se ata e trajtojnë BE-në si qytetarët. Njërën premtojnë, tjetrën bëjnë, të tretën flasin – theksoi ajo.
Ajo vë në dukje se për qeverinë Abazoviç, gjithçka ka qenë për ruajtjen e pushtetit, “madje edhe me koston e rrezikimit të interesave më të larta shtetërore siç është anëtarësimi në BE”.
Mali i Zi ka dhjetë vjet që është kandidat për anëtarësim në BE. Gjatë asaj periudhe, ajo hapi të gjithë kapitujt dhe mbylli përkohësisht tre./Pobjeda/