
Rusia e humbi luftën në Ukrainë kur u dha urdhri i pushtimit dhe ekspertët ligjorë duhet të përcaktojnë nëse është kryer gjenocid në Ukrainë, tha për Radion Evropa e Lirë Dr. Srgja Pavloviq, një pedagog në Departamentin e Historisë dhe Klasikës në Universitetin e Albertës në Kanada.
Rusia nisi një pushtim të Ukrainës më 24 shkurt me dhjetëra mijëra trupa. Më shumë se 11 milionë njerëz janë larguar nga vendi dhe institucionet ukrainase po hetojnë mijëra raste të krimeve të luftës. Hetimi është iniciuar edhe nga Gjykata Ndërkombëtare Penale në Hagë.
Më 2 mars, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi një rezolutë që dënonte agresionin rus, e cila kërkoi që ajo të ndalonte menjëherë përdorimin e forcës kundër Ukrainës.
Pavloviq beson se situata në Ukrainë reflektohet në dy mënyra në Ballkanin Perëndimor, përmes një përkufizimi më të qartë të ndjenjës pro-ruse ose antiperëndimore dhe përmes një angazhimi më domethënës të Perëndimit në rajon.
Pavloviq shtoi se ka indikacione të forta se qëllimi gjenocidal tani pranohet si një qëllim strategjik i agresionit ushtarak të Rusisë kundër Ukrainës.
Siç tha ai, përveç Buçës, ka pasur raste të vrasjeve të civilëve në disa lokacione, gjë që tregon natyrën sistematike të veprimeve ushtarake kur bëhet fjalë për civilët ukrainas.
“Kjo sistematikë është një nga karakteristikat e gjenocidit. Për më tepër, retorika e Rusisë zyrtare – karakterizimi i identitetit etnik të Ukrainës dhe shtetësisë së Ukrainës, mbi të gjitha – mund të shërbejë si dëshmi e rëndësishme e qëllimit gjenocidal. Nëse ky është apo jo gjenocid si një kategori e përcaktuar ligjërisht, do të varet tërësisht nga natyra e provave të mbledhura dhe aftësia e prokurorit për të provuar linjën e përgjegjësisë komanduese në gjykatë si një reflektim i një vendimi politik të marrë paraprakisht,” tha Pavloviq.
Ai theksoi se ekziston mundësia e konflikteve më të gjera, por, sipas tij, pyetja është kosto-efektiviteti i një zgjerimi të tillë për Rusinë.
“Një konflikt në shkallë të gjerë do të përfshinte një konflikt me anëtarët e NATO-s. Një konflikt i tillë nuk do të ishte me kosto efektive për asnjërën palë dhe supozoj se Putini është i vetëdijshëm për rezultatin e një konflikti të tillë”.
“Disa elita politike dhe një numër i madh njerëzish në zonën tonë i shohin këto ngjarje përmes prizmit të përvojave të brendshme nga e kaluara e afërt: ndërhyrjet e NATO-s në të ashtuquajturën Republika Srpska dhe më vonë në Republikën Federale të Jugosllavisë, por edhe përmes prizmit të ndihmës së gjerë perëndimore për pavarësinë e Kosovës. Syze të tilla analitike sot e portretizojnë Ukrainën si një mjet të Perëndimit ‘neveritës’ që dëshiron të ‘fshijë’ një ‘shkëndijë sllavizmi’ të mishëruar në Rusi dhe Putinin” shtoi ai.
Ai shtoi se çdo veprim ushtarak i Rusisë është i imponuar dhe njëkohësisht mbrojtës, sepse siç tha ai është i një rëndësie ekzistenciale.
Sipas tij, mënyra se si mohohen krimet e kryera në Ukrainë është shumë e ngjashme me mënyrën se si bëjnë nacionalistët në Ballkan.
“Nëse ne ndryshojmë vendndodhjen gjeografike, argumenti rus ndonjëherë tingëllon si një përkthim fjalë për fjalë i deklaratave të mohuesve tanë të krimit”.
Sipas tij, Rusia e humbi këtë luftë në momentin që u dha urdhri i pushtimit.
“Tashmë është thënë se Putini arriti të realizojë atë që shoqëritë liberale perëndimore nuk kanë mundur ta bëjnë për dekada: t’i bashkojë ato shoqëri në nivelin e mbrojtjes së interesave strategjike dhe t’i japë legjitimitetit ushtarak të NATO-s legjitimitet dhe rëndësi të re” tha Pavlovic. Ai tha gjithashtu se njoftimet zyrtare dhe ngjarjet në terren tregojnë qartë se kush është agresori dhe kush është viktima, ndaj përcaktimi i kësaj çështje nuk duhet të jetë problem moral apo politik për askënd.
Natyrisht, pasi të mblidhen provat, mbetet për të përcaktuar ligjërisht llojin e konfliktit ushtarak, por ky gjykim i ardhshëm nuk është pengesë për të vendosur tani për luftën në Ukrainë – vendosmëria jonë nuk është një vendim gjyqësor i vlefshëm ligjërisht, por një akt moral i mbështetjes së viktimës”.
Duke pasur parasysh situatën në Ukrainë dhe ndikimin e rëndësishëm rus në të gjithë Ballkanin Perëndimor, anëtarësimi në NATO është shumë i dobishëm për Malin e Zi, tha Pavloviq.
“Besoj se, përveç aspektit të dukshëm të ndihmës ushtarake dhe detyrimit kontraktual për të mbrojtur shtetet anëtare, ky anëtarësim i ka mundësuar Malit të Zi zyrtar që, pavarësisht kundërshtimeve të një pjese të madhe të pushtetit ekzekutiv dhe legjislativ, të vendosë qartë për agresionin rus kundër Ukrainës”, përfundoi Pavloviq./The Geopost