Biden vë në qendër të vëmendjes Korridorin Lobito të Angolës, trashëgimia e tij për të kundërshtuar Kinën në Afrikë

Kur presidenti amerikan Joe Biden të vizitojë Angolën të mërkurën, ai do të fokusohet në trashëgiminë e tij, një projekt infrastrukturor për të siguruar zinxhirët kryesorë të furnizimit në kontinentin afrikan. I ashtuquajturi Korridor Lobito është pjesa qendrore e strategjisë së administratës së tij për të kundërshtuar ndikimin e Kinës në zhvillimin global.

Korridori Lobito është një investim shumë-sektorial prej 5 miliardë dollarësh i krijuar për të rigjallëruar dhe zgjeruar linjën hekurudhore Benguela prej 1300 kilometrash. Ai do të lidhë portin 120-vjeçar të Angolës Lobito në Atlantik me Republikën Demokratike të Kongos dhe, në një fazë të dytë, me Zambinë.

Korridori, i shpallur në shtator 2023, do të financohet në një pjesë të madhe nga Partneriteti për Infrastrukturën dhe Investimet Globale. PGI është një iniciativë e vitit 2022 e Grupit të Shtatë ekonomive më të pasura të udhëhequra nga Biden, e cila u rrit nga plani i tij “Ndërtoni përsëri botën më të mirë”, i nisur në vitin 2021 për të kundërshtuar Iniciativën e Kinës “Një brez dhe një rrugë”.

Pasi të jetë funksional, ai do të rrisë aksesin në mineralet kryesore për Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e saj, duke përfshirë kobaltin dhe bakrin, të cilat janë thelbësore për prodhimin e automjeteve elektrike. Sipas një raporti të Kongresit Amerikan, 80% e minierave të bakrit në Republikën Demokratike të Kongos janë në pronësi kineze. Kina është përgjegjëse për nxjerrjen e 85% të tokave të rralla në Republikën Demokratike të Kongos, duke përfshirë 76% të kobaltit.

Korridori Lobito pritet të reduktojë kostot e transportit, të sigurojë akses në tokën bujqësore dhe të promovojë rritjen ekonomike rezistente ndaj klimës, tha Helaina Matza, ushtruese e detyrës së koordinatores speciale për PGI. në Departamentin e Shtetit të SHBA-së, në një konferencë për gazetarët të martën.

Investimet PGI do të “përforcojnë ndikimin e kësaj infrastrukture” me projekte të tilla si zhvillimi i energjisë diellore, rrjetet lokale të energjisë dhe përpjekjet për shkripëzimin, tha ajo.

Projekti mbështetet nga Presidenti i Angolës Joao Lourenco. Angola i detyrohet Kinës rreth 17 miliardë dollarë, më shumë se një e treta e borxhit të saj total. Borxhi përbëhet kryesisht nga kredi për zhvillimin e infrastrukturës të mbështetur nga nafta, e cila financoi rimëkëmbjen ekonomike të vendit pas tre dekadash lufte civile që përfundoi në 2002.

PGI ka për qëllim të kundërshtojë BRI

Që kur Kina nisi Iniciativën Brez dhe Rrugë (BRI) në 2013, ajo është bërë burimi kryesor i financimit të zhvillimit global. Në Afrikë, Pekini ka nënshkruar angazhime kredie me 49 qeveri afrikane dhe shtatë institucione rajonale.

Sipas një analize të qeverisë amerikane, nga viti 2013 deri në vitin 2021, Kina siguroi 679 miliardë dollarë për projektet e infrastrukturës në mbarë botën, ndërsa SHBA kontribuoi me 76 miliardë dollarë.

SHBA dhe partnerët e saj G7 njoftuan në vitin 2022 se PGI dëshiron të mobilizojë 600 miliardë dollarë deri në vitin 2027 si një alternativë ndaj modeleve të financimit të infrastrukturës që “shpesh janë të errëta, nuk arrijnë të përmbushin standardet mjedisore dhe sociale, shfrytëzojnë punëtorët dhe i lënë vendet marrëse në gjendje më të keqe”.

Ky është shumë financim për t’u plotësuar brenda pak vitesh dhe Lobito është “projekti i parë dhe më i avancuar” në këtë përpjekje, tha Witney Schneidman, një anëtare e vjetër jorezidente në Institutin Brookings.

“Ky është projekti A+, por unë nuk shoh shumë projekte të tjera”, tha Schneidman për Zërin e Amerikës.

Projekti tjetër i PGI, Korridori Luzon, u lançua në prill për të promovuar lidhjen midis Subic Bay, Clark, Manila dhe Batangas në Filipine.

Në Lobito, SHBA punon kryesisht me partnerë evropianë. Në Luzon, SHBA po punon me Japoninë për të siguruar industri kritike si gjysmëpërçuesit.

Shtëpia e Bardhë hodhi poshtë pretendimet se Biden kishte ngushtuar ambiciet e tij të infrastrukturës globale në dy korridoret.

“Ne kemi mobilizuar më shumë se 60 miliardë dollarë, vetëm SHBA, dhe kjo është pjesë e G7-ës më të madhe,” i tha Zërit të Amerikës në një konferencë muajin e kaluar këshilltari i sigurisë kombëtare, Jake Sullivan.

“Dhe nuk ishte vetëm për dy korridore,” tha ai. “Ka të bëjë me investimin në të gjithë Afrikën, Azinë Juglindore dhe Amerikën Latine.”

Strategjia SHBA-Afrikë

Në gusht 2022, administrata Biden nisi një strategji për Afrikën që “ripërcakton rëndësinë e rajonit për interesat e sigurisë kombëtare të SHBA”, siç thuhet në strategji.

Më vonë atë vit, Biden priti samitin e liderëve të SHBA dhe u zotua se SHBA do të investonte 55 miliardë dollarë në Afrikë gjatë tre viteve të ardhshme.

“Deri më tani e kemi tejkaluar këtë angazhim”, tha në një konferencë të martën Frances Brown, drejtore e lartë për çështjet e Afrikës në Këshillin e Sigurisë Kombëtare. “Ne kemi investuar më shumë se 80% të këtij angazhimi.”

Megjithatë, pjesa më e madhe e këtyre 55 miliardë dollarëve u siguruan në kuadër të programeve ekzistuese dhe nuk përfshin atë lloj megaprojekti që është “i dukshëm për afrikanin mesatar, i cili thotë se Shtetet e Bashkuara e financuan këtë në mënyrën se si e bënë kinezët”, tha Mvemba Phezo Dizolele , drejtor i programit të Afrikës në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare.

Kjo është arsyeja pse korridori Lobito spikat, tha Dizolele për Zërin e Amerikës. Është i vetmi projekt i prekshëm që njerëzit mund ta shikojnë dhe të thonë: ‘Nëse kjo realizohet, ndoshta do t’i çonte gjërat përpara.

Në një kontinent ku prania e financuesve, kompanive dhe emigrantëve kinezë është aq e përhapur saqë në shumë vende afrikane Mandarina mësohet në shkolla dhe karakteret kineze përfshihen në sinjalistikën publike, ky është një fillim.

Në vazhdim, aktivistët shpresojnë se SHBA-ja nuk do t’i lërë mënjanë shqetësimet sociale dhe mjedisore që kanë luajtur një rol në projektet e financuara nga Kina.

“Ne duhet të sigurojmë që të gjithë aktorët të përfshihen në proces,” tha Sergio Calundungo, themelues i Observatorit Social të Angolës.

Deri më tani, grupet e shoqërisë civile nuk janë ftuar në tryezë, por ata janë të gatshëm të sigurojnë që komunitetet lokale të “ndajnë sa më shumë që të jetë e mundur në prosperitetin e kësaj infrastrukture të rëndësishme,” i tha ai Zërit të Amerikës.

A do të vazhdojë?

Presidenti i sapozgjedhur Donald Trump do të marrë detyrën në janar. Ndërsa disa frikësohen se angazhimi i SHBA-së ndaj Afrikës mund të lëkundet nën doktrinën e tij “Amerika së pari”, analistët tregojnë për iniciativat e ndërmarra nën administratën e tij të parë.

Në vitin 2018, administrata Trump nisi Prosper Africa, një iniciativë që bashkon agjencitë qeveritare të SHBA për të ndihmuar investitorët të bëjnë biznes në kontinent. Në vitin 2019, ajo lançoi Blue Dot Network, një mekanizëm ndërkombëtar certifikimi i krijuar për të siguruar që projektet e infrastrukturës të përputhen me standardet mjedisore dhe sociale.

Ata janë të vetëdijshëm se investimet në infrastrukturë janë të nevojshme “për të nxitur rritjen ekonomike, për të promovuar stabilitetin, por edhe për interesat globale të SHBA-së në konkurrencë me Kinën”, tha Joseph Lemoine, drejtor i lartë i Qendrës së Lirisë dhe Prosperitetit të Këshillit Atlantik. “Unë jam i bindur se ata do të vazhdojnë këtë përpjekje,” i tha ai Zërit të Amerikës.

Trump ka edhe SHBA. Korporata Ndërkombëtare Financiare e Zhvillimit filloi në vitin 2020. DFC është një agjenci që shërben si bankë e zhvillimit të Amerikës dhe ka një kapacitet huadhënës prej 60 miliardë dollarësh.

Drejtori i parë ekzekutiv i DFC-së, Adam Boehler, një shok dhome në kolegj i dhëndrit të Trump, Jared Kushner, foli hapur për lidhjen e ndihmës së huaj me qëllimet e politikës së jashtme. Në një intervistë të vitit 2020, ai pranoi se i premtoi Indonezisë 2 miliardë dollarë nëse vendi do t’i bashkohej Marrëveshjeve të Abrahamit të administratës Trump dhe do të njihte Izraelin.

“Nëse i dëgjoni të gjithë njerëzit e Trump, ata duan një politikë të jashtme që të jetë transaksionale,” tha Schneidman në Brookings.

Trump ka premtuar të marrë një qasje konfrontuese ndaj Kinës. Analistët thonë se përafrimi i nevojave për financimin e infrastrukturës me qëllimet e politikës së jashtme të Trump mund të jetë një element në rivalitetin SHBA-Kinë që vendet në zhvillim mund të përfitojnë./VOA/