Profesori estonez për The Geopost: Rusia përpiqet të ndryshojë historinë, investon miliarda euro në propagandë

Rusia përpiqet të falsifikojë historinë dhe të manipulojë faktet duke përdorur popullatën rusofone në Estoni, thotë profesori estonez Vladimir Sazonov në një intervistë për The Geopost, ku bën thirrje për unitet në Evropë në luftën kundër dezinformatave dhe prpagandës ruse.

Ai thekson se Rusia investon me miliarda euro në shtrirjen e ndikimit të saj, duke qenë shumë aktive edhe në sulme kibernetike.

“Për fat të keq kemi edhe spiunë rusë, dhe gjithashtu kemi një numër agjentësh rusë me ndikim ndoshta në politikë dhe në mjedisin e biznesit që mundohen të shtrijnë ndikimin rus… Dhe është shumë e rëndësishme që ne të gjithë në Evropë të investojmë, të jemi të bashkuar”, thotë ai mes tjerash.

Duke folur për dezinformimin rus dhe luftën në Ukrainë, Sazonov thotë se Rusia po përdor të njëjtat metoda që ka përdorur kundër Estonisë për 20 vitet e fundit, derisa shton se për tu përballë me këtë nevojitet rritja e edukimit medial e mendimi kritik.

Intervista e plotë:

The Geopost: Po vini këtu në Prishtinë nga Estonia, folëm sot për ndikimin rus në shtetet baltike, si është situata pas dy vitesh nga agresioni Rus në Ukrainë?

Sazanov: Ne ende përballemi me një aktivitet të ndikimit rus, kemi masa aktive ruse, kemi presion informacioni rus, kemi fushata informative ruse kundër Estonisë, ne ballafaqohemi me atë se si Rusia përpiqet të falsifikojë historinë ose të abuzojë me historinë, të manipulojë faktet e historisë, sepse ne kemi këtë përshtypje të përbashkët, trashëgimia imperialiste dhe trashëgimia sovjetike, e cila është gjithashtu imperialiste, dhe Estonia ishte nën pushtimin sovjetik që nga viti 1940 dhe më pas nga viti 1944 deri 1991. Ne kemi sulme kibernetike ruse që janë shumë aktive dhe për fat të keq kemi edhe spiunë ruse, dhe gjithashtu kemi një numër agjentësh rusë me ndikim ndoshta në politikë dhe në mjedisin e biznesit dhe gjithashtu “idiotë” të dobishëm me Rusinë ose shërbimet e inteligjencës ruse ose njerëz të lidhur me to që përpiqen të gjejnë përmes mediave sociale.

Sigurisht që edhe Estonia ka bërë shumë në luftën kundër dezinformimit rus. Ne jemi përballur me ndikimin ideologjik rus, ndikimin e informacionit, luftën informative në shekullin e 19-të. Kur Estonia ishte që nga viti 1710 nën okupim, pastaj kemi shekullin e 19-të, rusifikimi, ata përpiqen të hapin shkolla ruse dhe të promovojnë gjuhën ruse ndërsa gjuhën estoneze përpiqen ta minojnë atë dhe pastaj Estonia u bë e pavarur, në 1918 ne patëm luftë për pavarësi në Rusinë Sovjetike kishte shumë veprime dhe sigurisht Estonia u bë përsëri e pavarur në vitin 1991.

Rusia tashmë në 1991 filloi me këtë ngadalë, ata u përpoqën të synonin të dy audiencat, audiencat e para të synuara në Estoni, të cilat Rusia u përpoq të synonte ishte popullsia rusofone. Popullsia e Estonisë është 1,300,000 njerëz. Përafërsisht 26-27% janë rusofonë. Mund të flasim për rusofonët sepse disa prej tyre erdhën në Estoni gjatë periudhës imperialiste ruse, gjatë carit rus në shekullin e 17-të, si të gjithë besimtarët, disa prej tyre erdhën si rusë të bardhë, por shumica e tyre u dërguan në Estoni si njerëz të dëbuar ose njerëz për punë, jo njerëz të shkolluar, ishin disa njerëz të arsimuar që nuk kishin rrënjë, Rusia e bëri këtë politikë asimiluese.

Dhe në mesin e tyre, grupi më i madh ishin rusët, por kishte edhe disa ukrainas të sovjetizuar, disa bjellorusë, njerëz të tjerë nga Bashkimi Sovjetik, gjuha e të cilëve, lingua Franka ose gjuha e origjinës është ruse.

Në vitin 2014 kur Rusia sulmoi Ukrainën për herë të pare dhe aneksoi Krimenë dhe krijoi këto republika terroriste kukull në Donetsk dhe Lugansk, republika terroriste pro-ruse, atëherë qeveria estoneze vendosi të hapte TV Estoneze në gjuhën ruse për të transmetuar informacion real për njerëzit se çfarë po ndodh dhe të shpjegon se kanalet televizive ruse, mediat, gazetat po promovojnë lajme të rreme si në vitin 2007 kur Estonia u sulmua nga Rusia. Ju e dini që gjatë prillit 2007 Estonia u sulmua nga Rusia. Rusia krijoi dhe promovoi një trazirë rusisht-folëse në Talin sepse njerëzit ishin kundër asaj që qeveria estoneze do të merrte një monument sovjetik, që për Estoninë është simbol i pushtimit, e cila ishte e ndërtuar nga stalinistët nga Talini, por ajo nuk u shkatërrua, u vendos në varrezat ushtarake, por propaganda ruse tha se do të shkatërrohej, kështu që ata dërguan nga Rusia disa aktivistë pro-rusë, ata kryen sulme kibernetike, operacione informacioni, ambasada ruse ndoshta ishte e përfshirë në këto gjëra në Estoni dhe ata u përpoqën të bënin të njëjtën gjë.

Dhe tani nëse flisni për dezinformimin rus, Rusia po përdor të njëjtat, kryesisht të njëjtat tema që ka përdorur kundër Estonisë për 20 vitet e fundit. Disa tema janë ndoshta më të vjetra, madje nga Republika e parë e Estonisë nga vitet 20 dhe 30, pra nga shekulli i 20-të që estonezët janë fashistë, estonezët janë rusofobikë, qeveria estoneze, estonezët urrejnë rusët, ata e ndalojnë gjuhën ruse. Ndërsa ne kemi ende pas 30 vitesh shkolla ruse.

Dhe kur rusët filluan këtë luftë, në vitin 2022, pati një numër mjaft të madh narrativash propagandistike ruse kundër refugjatëve ukrainas. Dhe disa trollë pro-rusë shpëlajnë trurin e njerëzve përmes mediave sociale, promovuan narrativa se refugjatët ukrainas nuk janë aq të mirë, ata vijnë në Estoni, ato janë prostituta, kanë HIV, kanë një numër të madh kriminelësh, ose qeveria estoneze mbështet vetëm refugjatët ukrainas, se si iu jep nga 900 apo 1,000 euro dhe banesat më të lira falas, dhe populli i tyre rus që jeton në Estoni, nuk mbështeten nga qeveria, këto lloj gënjeshtrash, ky lloj manipulimi i fakteve apo të vërtetave, gjysmë e vërteta, gjysmë e vërteta dhe gënjeshtra, Forcat ruse po promovojnë.

Gjithashtu, pse e përkrahni Ukrainën, sepse Ukraina do ta humbasë luftën, Ukraina po e humb luftën, nuk keni nevojë ti mbështesni. Paratë do t’ju nevojiten për mbrojtjen tuaj ushtarake ose më mirë për të investuar në kujdesin tuaj shëndetësor, sistemin social, arsimin, sepse ndihma e Estonisë është kaq e vogël, po në rregull, duke dhënë një milion, për Estoninë, është ndoshta një numër i madh, por për Ukrainën kjo nuk është asgjë, ose, Ukraina do të korruptohet, ata patjetër do t’i vjedhin këto para dhe këto lloj gjërash. Gjithashtu, ata përpiqen të krijojnë një tension midis popullit estonez, dhe disa estonezë u bënë më të frustruar për qeverinë e tyre dhe midis estonezëve dhe rusëve që jetojnë në Estoni, dhe këto gjëra Rusia po i bën përherë, ata po përdorin spiunët, ata po përdorin lajme të rreme.

Dhe sigurisht, një nga mjetet e ndikimit të Rusisë janë mediat sociale, veçanërisht të rinjtë, TikTok, Telegram, i cili është mjaft i popullarizuar në mesin e popullatës rusofone. Ne bëmë shumë, por sigurisht që buxheti rus i propagandës së dezinformatave është i lartë. Mund të flasim për miliarda, nuk e dimë saktësisht, janë rreth një gjysmë miliardë por disa flasin për gjashtë miliardë, por janë burime jozyrtare dhe nuk e dimë saktësisht sa. Dhe është shumë e rëndësishme që ne të gjithë në Evropë të investojmë, të jemi të bashkuar. Ne do të ndajmë përvojën tonë, do ta monitorojmë, por jo vetëm që do të monitorojmë, por do t’i kundërshtojmë këto gjëra dhe do të përpiqemi të mbrojmë njerëzit tanë duke rritur së pari arsimimin mediatik, mendimin kritik, edukimin dhe gjithashtu të mos jemi aq emocional.

/The Geopost