
Rumania, ashtu si shumë vende të tjera të Evropës Lindore dhe Ballkanit, përballet me një valë të vazhdueshme narrativash të rreme dhe manipulimeve të mirëorganizuara, të cilat janë të pranishme çdo ditë, thotë Calin Georgia njohës i fushës dhe doktor i Filozofisë në Rumani.
Në një intervistë për The Geopost, Georgia thotë se këto narrativa, shpesh të përhapura nga rrjetet ruse të ndikimit, por gjithnjë e më shumë edhe nga aktorë vendas, synojnë të krijojnë ndasi në shoqëri duke shfrytëzuar ndjenja nacionaliste, fetare dhe kulturore.
Ai tregon edhe për atë se çfarë hapash mund të ndërmerren për të luftuar këtë fenomen në një mjedis digjital.
Intervista e plotë:
Faleminderit për këtë intervistë për The Geopost. Cila është situata me dezinformimin në Rumani në përgjithësi?
Georgia: Ne kemi zbuluar se dezinformimi që hasim nuk është vetëm gjatë kohës së zgjedhjeve ose pak para zgjedhjeve. Ajo zhvillohet çdo ditë. Dhe ndërsa vetë rrëfimet janë shumë të pranishme në literaturë dhe raste studimore, të njëjtat narrativa që kemi në Rumani në përgjithësi janë të përhapura edhe në Ballkan dhe hapësirën ish-komuniste. Për shembull, ka rrëfime që trajtojnë idealizimin e së kaluarës, me ndjenja të forta nacionaliste të shprehura përmes mesazheve ksenofobike, me ringjalljen e së djathtës ekstreme, me përdorimin e fesë për të përçarë dhe krijuar më shumë distancë mes njerëzve. Ndërsa këto tregime janë të pranishme në rrjetet ruse të shpërndarjes dhe ndikimit, ato janë adoptuar edhe nga akterët vendas. Pra, këto narrativa po përhapen edhe nga akterë vendas, të cilët ose janë dashamirës ndaj influencuesve rusë ose, mendoj, ky është rasti më i zakonshëm.
Thjesht ka njerëz që kanë disa dobësi dhe këto dobësi po shfrytëzohen në mënyra shumë tinëzare nga ndërhyrjet e huaja dhe nga këta akterë. Një situatë e tillë është shfrytëzimi i fesë dhe vlerave tradicionale, vlerave tradicionale të krishtera, për të nxitur urrejtjen kundër komunitetit LGBTQ, për të nxitur urrejtjen ndaj grave, si të thuash antifeminizmin. Këto dukuri janë të gjithëpranishme dhe ne kemi vërejtur një rritje të këtyre narrativave, duke përfshirë narrativat antisemite, muajt e fundit, një rritje e madhe. Dua të them, fenomeni është shumë kompleks. Ka këto flluska informacioni dhe këto dhoma jehone. Ne nuk e dimë shkallën e pranisë së tyre pasi aktualisht nuk kemi akses në të dhëna. Që nga gushti i vitit të kaluar, CrowdTangle ka pushuar së funksionuari, kështu që nuk kemi të dhëna nga platformat. Platformat po bëhen gjithnjë e më të errëta. Tani ka më pak transparencë pasi moderimi i platformës varet tërësisht nga komuniteti.
Këtë e kemi parë të përdoret si armë edhe më parë dhe ka shqetësime se mund të ndodhë përsëri. Dhe ne kemi proceset zgjedhore që do të zhvillohen në maj. Dhe ne po bëjmë gjithçka për të qenë të përgatitur. Dhe ajo që do të doja t’u thosha partnerëve dhe kolegëve tanë në Ballkan është se ne duhet ta trajtojmë këtë fenomen, i cili është global, se ne të gjithë jemi të cenueshëm, se të gjithë kemi grupe vulnerabël që tani janë në shënjestër dhe se për aq kohë sa mund të bashkojmë burimet tona dhe të mësojmë nga përvojat e njëri-tjetrit, mund ta trajtojmë këtë fenomen, dhe për sa kohë që ne mundemi të bëjmë presion në platformën e mediave sociale për të monitoruar këtë hapësirë kolektive, janë vendet e lashta ku njerëzit e arsimuar do t’u transmetonin informacione masave të pashkolluara.
Dhe kjo është ajo që po ndodh tani me influencuesit që po përhapin informacione, qofshin ato të rreme apo të vërteta, te masat që thjesht nuk kanë kohë ta kontrollojnë atë sepse kaloni tetë orë në punë, pastaj kaloni kohë me fëmijët tuaj, nuk keni kohë për të kontrolluar trefish informacionin. Pra, i takon shoqërisë civile, juve dhe neve së bashku, të sigurojmë që e vërteta të mbetet një e mirë publike dhe të mbetet e tillë në vitet e ardhshme, në vitet e vështira që na presin.
/The Geopost