Lidhjet e Beogradit të ish-policëve serbë në Kosovë

Ish-oficerët të lartë të policisë së Kosovës, Nenad Gjuriq dhe Aleksandar Filipoviq, kanë përmbushur “kërkesat” e nënkryetarit të Listës Serbe, Milan Radoiçiq, për të cilat më pas janë “shpërblyer”, sipas informacioneve të institucionit të sigurisë në Kosovë, të siguruara nga Radio Evropa e Lirë.

Radoicic është në listën e zezë të SHBA-së me dyshimin për përfshirje në krimin ndërkombëtar.

Më 9 dhjetor, Mbretëria e Bashkuar vendosi gjithashtu sanksione ndaj Radoiçiçit si pjesë e masave globale kundër korrupsionit.

Lista Srpska shumë shpejt e dënoi këtë informacion si “shpifje”, duke shtuar se “është e dëshmuar se ai (Radoiçiq) është patriot dhe lider i rezistencës kundër pushtimit të veriut të Kosovës”.

Dy ish-oficerë policie, Gjuriq dhe Filipoviq, shtohet informacioni, ishin një lloj “spiunësh” për Serbinë.

Nenad Gjuriq, ish-drejtor i Policisë së Kosovës për Rajonin Verior, u suspendua për refuzimin e zbatimit të vendimit të qeverisë së Kosovës për ri-regjistrimin e automjeteve. Më pas pjesëtarët e komunitetit serb në veri u larguan nga të gjitha institucionet e Kosovës dhe i pari që hoqi uniformën ishte ish-shefi i Operacioneve të Rajonit Verior, Aleksandar Filipoviq, me fjalët “Mjaft është mjaft”.

Vendimi për tërheqje nga institucionet e Kosovës është marrë në bashkëpunim me Listën Serbe, e cila është e afërt me autoritetet aktuale serbe dhe presidentin Aleksandar Vuçiq. Presidenti serb i dha Gjuriqit “Urdhrin e Meritës për Mbrojtje dhe Siguri të Shkallës së Parë” dhe “Medaljen e Artë për Guxim – Millosh Obiliq” Filipoviqit.

Ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçlja, në disa raste ka deklaruar publikisht se gjysma e forcave policore në veri “kanë punuar” për Serbinë.

Policia e Kosovës në veri përbëhet kryesisht nga ish-pjesëtarë të MPB-së serbe, të cilët janë integruar në bazë të Marrëveshjes së Brukselit të vitit 2013.

Roli i Gjuriqit?

Informacionet e marra nga REL tregojnë se Gjuriq është një ish-operativ, detyra e të cilit ishte që t’ia përcjellë raportet e policisë së Kosovës MPB-së së Serbisë.

Nenad Gjuriq ishte i punësuar në Policinë e Kosovës që nga viti 2011, kur filloi dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve si komandant i stacionit policor në Zveçan dhe në vitin 2013, në bazë të marrëveshjes së parë të Brukselit, u emërua si komandanti i policisë rajonale për rajonin verior.

Në ndërkohë u bë edhe drejtor i Policisë së Kosovës për rajonin verior. Këto gradime erdhën përkundër faktit se ai në disa raste kundërshtoi zbatimin e vendimeve të MPB-së së Kosovës.

Lidhjet me Radoiçiqin

Nenad Gjuriq e ka përkrahur publikisht Milan Radoiqiqin në aktivitete të ndryshme të organizuara, por deri më tani nuk dihej se ai ka marrë dhuratë, shtëpinë në liqenin e Gazivodes, nga nënkryetari i Listës Serbe, sipas informacioneve e një institucioni të sigurisë së Kosovës në të cilën REL kishte akses.

Ky liqen, afër Zubin Potokut, ndodhet në territorin e Kosovës dhe Serbisë, ndërsa shtëpia e Gjuriqit është në anën serbe.

Gjatë konsultimit të hartës së pronave të dorëzuar në Agjencinë Kundër Korrupsionit të Kosovës, të cilës të gjithë zyrtarët janë të obliguar t’i raportojnë detajet e pronësisë, Gjuriq nuk ka treguar se ai ka pasur pronë as në Kosovë, as në Serbi. Ai vetëm deklaroi se kishte marrë një kredi prej 30 mijë eurosh për dhjetë vjet, duke filluar nga viti 2021, për të “plotësuar nevojat e familjes së tij”.

Radoiçiq kërkohet në Kosovë për frikësimin e dëshmitarëve në rastin Brezovica, i cili ka të bëjë me ndërtimet e zeza dhe lidhet me vrasjen ende të pazbardhur të politikanit opozitar serb Oliver Ivanoviç në janar 2018. Rastësisht, Radoiçiq u bë nënkryetar i Listës Serbe disa muaj pas vrasjes së Ivanoviqit.

Përderisa për të ishte lëshuar një fletarrest, ai në fillim të korrikut ka dërguar një mesazh nga veriu i Kosovës me mesazhin “Jam kthyer dhe e dini çfarë do të thotë”. Ai ishte i pranishëm edhe në barrikadat që u ngritën më 31 korrik.

Ai gjithashtu ka arritur t’i arratiset policisë së Kosovës në disa raste para arrestimit të mundshëm.

Rastësisht, sipas informacioneve në të cilat REL kishte akses, Gjuriq mori udhëzime të drejtpërdrejta nga Beogradi për të ndihmuar dhe lehtësuar kontrabandën nga Serbia në Kosovë.

Edhe pse ishte zyrtar i lartë i Policisë së Kosovës, sistemi informativ ka lëndë penale kundër tij për kërcënime, pengim të drejtësisë, dyshime për kontrabandë, marrje ryshfeti, shpërdorim detyre.

Radio Evropa e Lirë u përpoq të kontaktonte Gjuriqin për të komentuar informacionet që kishte marrë për të, por pa sukses.

Roli i Filipoviqit?

Aleksandar Filipoviq, ish-shefi i Operacioneve për Rajonin Verior, është ish-pjesëtar i Ministrisë së Brendshme të Serbisë, i cili u bë pjesë e Policisë së Kosovës pas Marrëveshjes së Brukselit.

Informacionet e marra nga REL tregojnë se Filipoviq ka mbajtur kontakte me Ministrinë e Brendshme të Serbisë përmes Slavisa Arsenijević, një zyrtar i lartë i Ministrisë së Brendshme të Serbisë për Kosovën. Ka edhe dëshmi të takimeve të tyre, përkatësisht fotot ku shfaqen ata të dy.

RFE-ja kontaktoi Ministrinë e Punëve të Brendshme të Serbisë për këtë informacion, por asnjë përgjigje nuk kishte marrë deri në momentin e publikimit.

Filipoviq u bë komandant i stacionit policor të Leposaviqit në vitin 2016 me kërkesë të Milan Radoiçiqit, tregojnë të dhënat e RFE. Përveç Radoiçiqit, ai ishte i lidhur ngushtë edhe me Milan Mihajlovic, i cili u arrestua në tetor 2022 me dyshimin për përfshirje në vrasjen e politikanit serb Oliver Ivanoviq.

Ai ka mbajtur kontakte të ngushta edhe me përfaqësuesit rusë në Kosovë, si Aleksandar Rozhdestvenski nga Zyra Ndërlidhëse Ruse në Kosovë.

Filipoviç njihet edhe si “njeriu i Vulin”, falë kontakteve të tij të ngushta me Mile Radivojevic, i cili ishte këshilltar i Aleksandar Vulin kur ai ishte ministër i Brendshëm i Serbisë. Vulin tani është kreu i Agjencisë së Informacionit të Sigurisë – BIA.

Ky ish-polic i Kosovës është edhe anëtar i Asociacionit Ndërkombëtar të Policisë – Seksioni i Serbisë.

Informacionet tregojnë gjithashtu se ai ishte i përfshirë në rekrutimin e anëtarëve të Forcës së Mbrojtjes Civile, e cila u shpërbë zyrtarisht në bazë të Marrëveshjes së Brukselit.

Sipas Qendrës Kosovare për Studime të Sigurisë, Trupat e Mbrojtjes Civile në veri të Kosovës përbëheshin nga persona me përvojë ushtarake ose trajnime në metodat ushtarake.

RFE-ja u përpoq të merrte një koment nga Filipoviqi për informacionin e marrë përmes telefonit, por pa sukses.

Ish policët dhe krimi

Që nga 6 dhjetori, incidentet që përfshijnë përdorimin e armëve të zjarrit dhe mjeteve shpërthyese janë shtuar në veri të Kosovës dhe policia ka rritur kapacitetin e saj në zonë për të ruajtur rendin dhe ligjin.

Mirëpo, në mbrëmjen e 8 dhjetorit, persona të maskuar kanë tentuar të pengojnë ardhjen e njësive shtesë të Policisë së Kosovës, me ç’rast një polic është lënduar lehtë në një konfrontim të armatosur.

Personat e armatosur me maska nuk janë të reja në veri të Kosovës. Më 31 korrik, kur u ngritën barrikada kundër autoriteteve të Kosovës, ekipet e RFE-së dokumentuan praninë e personave të maskuar.

Në një konferencë për shtyp më 7 dhjetor, Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Svecla, fajësoi për sulmet ish-policët serbë që kishin braktisur postet e tyre.

Ai ka thënë se kjo sipas informacioneve të mbledhura nga policia apo shërbimet e inteligjencës nga terreni.

Më 8 dhjetor, RFE-ja pyeti ministrin e Kosovës Svecla nëse Gjuriq dhe Filipoviç ishin të përfshirë në sulmet e fundit në veri, të cilit ai u përgjigj se “në momentin që Kosova ka prova se njëri prej tyre ishte i përfshirë në sulme, policia do të ndërmarrë veprime”.

Shefi i policisë së Kosovës shtoi se situata në veri mund të kërcënohet ose përkeqësohet “nga veprimet kriminale dhe nganjëherë terroriste të grupeve të caktuara të udhëhequra dhe të mbështetura nga Beogradi”./RSE