Jo shumë kohë më parë, drejtuesi më i njohur i talk show-t televiziv rus, Vladimir Solovyov, paralajmëroi me gëzim për një apokalips bërthamor që goditi SHBA-në ose Britaninë (por jo Rusinë). Këto argumente ishin aq bindëse sa dikur u miratuan nga parashikuesi i motit të emisionit të tij.
Si ndryshojnë gjërat. Përvjetori i parë i pushtimit të përgjakshëm e të gjithanshëm të Rusisë dukej se mbulonte televizorët rusë me trishtim dhe zymtësi. Në fund të shkurtit 2023, realiteti përfshiu televizorët, duke u bashkuar me ekspertët dikur të gëzuar që parashikuan se Ukraina së shpejti do të binte dhe Perëndimi së shpejti do të tërhiqej nga frika e Rusisë së armatosur me armë bërthamore. Ideja se fitorja e Rusisë nuk është aspak e pashmangshme dhe se humbja ruse është një mundësi, më në fund gjeti rrugën e saj në studiot dikur të padepërtueshme të medias shtetërore.
Në programin e 28 shkurtit 2023 Mbrëmje me Vladimir Solovyov, regjisori i filmit Karen Shakhnazarov deklaroi: “Kjo situatë përbën rrezik për ne me pasoja të rënda nëse humbim. Ne duhet të shqyrtojmë mundësinë e humbjes. Unë nuk jam dakord me ata që thonë: “Nuk ka nevojë [për ta konsideruar këtë], ne do të fitojmë!” Nuk e di për këtë.”
Solovyov, i cili dikur po lexonte listat e shumë botimeve perëndimore që përmendnin kërcënimet e tij bërthamore, ndryshoi papritur tonin e tij më 6 mars. Për herë të parë pas disa muajsh, diskutimet për rrjedhën e mundshme të luftës së Vladimir Putinit nuk përfshinin parashikime bombastike se Londra ose Uashingtoni së shpejti do të gëlltiten nga faqja e dheut. Toni i Solovyov ishte i zymtë dhe i bëri mysafirët e tij të varnin kokën. Ai pyeti: “A mundet ushtria jonë në gjendjen e saj aktuale, me fuqinë e saj aktuale dhe me kompleksin tonë ushtarako-industrial, të arrijë qëllimet e saj – të cilat nuk kanë të bëjnë me luftën kundër Ukrainës, e cila nuk ekziston – por kundër NATO-s?”
Vitaly Tretyakov, dekan i Kolegjit të Televizionit të Universitetit Shtetëror të Moskës, nuk e kuptoi. Rusia nuk duhet të pajtohet me një armëpushim ose të angazhohet për bisedimet e paqes, sepse kjo do t’u “rrëmbejë fitoret ushtarëve rusë”. Më pas Tretyakov renditi rajone të ndryshme të Ukrainës, emrat e të cilëve ai i rusifikuar sipas dëshirës, duke i shpallur ato pjesë të Federatës Ruse. Ai kërkoi që zyrtarët rusë të bëjnë deklaratat e duhura për fatin e secilit rajon. Toni i Solovyov ishte i ftohtë: “Kush do të shpjegojë?” Tretyakov u përgjigj: “Fituesit!” Prezantuesi e ndërpret: “Seriozisht? Si planifikoni ta arrini këtë fitore?”
Zëvendësi i Dumës, Andrey Gurulyov, ish-zëvendës komandant i Qarkut Ushtarak Jugor të Rusisë, është shfaqur gjithashtu shpesh në televizionin shtetëror dhe ka sugjeruar gjithashtu përdorimin e armëve bërthamore kundër vendeve të NATO-s. Tani edhe ai ka ndryshuar mendje. Gurulyov iu përgjigj pyetjeve të Solovyov me një shprehje të zymtë: “Të gjithë jemi të vetëdijshëm se po luftojmë NATO-n, ne kemi folur për këtë në shumë raste. Më pyesin: “A mund ta mposhtim NATO-n?” Nëse aplikoni matematikën dhe llogaritni raportin e forcave dhe mjeteve, në rastin më të mirë ne mund të mbrohemi vetëm”.
Është e vështirë të thuhet se deri në çfarë mase ndryshimi i tonit lidhet drejtpërdrejt me direktivat e Kremlinit për emisionet, por ne e dimë se zyrtarët e lartë të medias marrin udhëzime raportimi nga regjimi dhe se këto direktiva ndonjëherë përfshihen në artikujt e medias. Udhëzuesit e Kremlinit përmbajnë gjithashtu udhëzime thelbësore, si në mars 2022, kur mediat u urdhëruan të citonin prezantuesin e Fox News dhe skeptikun e luftës në Ukrainë, Tucker Carlson, gjë që ishte “thelbësore”. Ne gjithashtu e dimë se Rusia ka pësuar të paktën 200,000 viktima dhe se rusët janë të vetëdijshëm se konflikti po rezulton jashtëzakonisht i vështirë në rastin më të mirë. Mohimi i realitetit po bëhet gjithnjë e më i vështirë.
Shumëçka ka ndryshuar që nga ditët e para të luftës së Vladimir Putin. Në prill 2021, shumë kohë përpara se Putini të niste pushtimin e gjithanshëm të fqinjit të tij, prezantuesit e televizionit shtetëror, ekspertët dhe anëtarët e Dumës së Shtetit theksuan vazhdimisht se Rusia synonte të pushtonte Ukrainën dhe paralajmëroi rusët për një luftë të afërt kundër Perëndimit. Në shtator 2021, qeveria ruse prezantoi një normë të re kombëtare për “varrimin urgjent të kufomave në kohë paqeje dhe lufte”, e planifikuar të hynte në fuqi më 1 shkurt 2022 – muaji kur filloi pushtimi në shkallë të plotë. Në një zhurmë gjithnjë e më të madhe, televizioni shtetëror paralajmëroi për një përplasje të afërt që gjithashtu mund të bëhet bërthamore.
Pas 22 shkurtit 2022, drejtuesit e emisioneve televizive shtetërore vazhduan të hetojnë opinionin publik, duke pretenduar se fitorja e Rusisë ishte e afërt dhe se Perëndimi – nga frika e fuqisë së tij bërthamore – jo vetëm që do të tërhiqej, por do të bënte lëshime të rëndësishme. Kur u bë e qartë se pushtimi kishte ngecur, disa ekspertë ushtarakë argumentuan në televizionin shtetëror se Rusia tani duhet të shkatërrojë të gjithë infrastrukturën kritike të Ukrainës – shumë përpara se të fillonin sulmet në shtator.
Megjithatë, ndonëse toni ka ndryshuar, gatishmëria e shkrimtarëve dhe oratorëve të financuar nga shteti për të mbrojtur një luftë të vazhdueshme nuk ka ndryshuar. Ndërsa pranojnë me pahir se Rusia nuk është gati të luftojë NATO-n dhe duke lënë mënjanë në heshtje kërcënimet e tyre bërthamore, ekspertët e TV shtetëror ende theksojnë rëndësinë e shtypjes jo vetëm të ukrainasve— të përshkruar nga Tretyakov si “kafshë” — por edhe për të shtypur opozitën e brendshme të Rusisë, ndërsa zhvillojnë pa u lodhur metoda të ndryshme për të sulmuar Perëndimin në të ardhmen.
Metodat e propagandës së Rusisë mund të ndryshojnë, por zemërimi i saj ndaj atyre që kundërshtojnë ndjekjen e përgjakshme të Putinit për ambiciet e tij perandorake është i pangopur./cepa.org/