Që nga fillimi i pushtimit në shkallë të gjerë të Rusisë në Ukrainë në 2022, fushatat e sabotimit rus në të gjithë Amerikën e Veriut dhe Evropën janë rritur, sipas, ndër të tjera, një raporti gjithëpërfshirës nga Komisioni i Helsinkit të SHBA-së të titulluar “Lufta në hije e Rusisë kundër NATO-s”.
Raporti bazohet në seancat dëgjimore të mbajtura në shtator 2024, në të cilat ekspertët dëshmuan për përpjekjet e gjera dhe të llogaritura të Moskës për të destabilizuar kundërshtarët e saj demokratikë. Harta identifikoi rreth 150 operacione hibride të kryera në territorin e NATO-s që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, të cilat i atribuohen Rusisë ose që dyshohet se janë kryer nga Rusia. Operacionet hibride të identifikuara ndahen në katër kategori: sulme ndaj infrastrukturës kritike, fushata të dhunshme, militarizimi i migracionit dhe ndërhyrje në zgjedhje dhe fushata informative.
Pse Rusia synon NATO-n? Masat aktive të Rusisë kundër vendeve të NATO-s janë një përpjekje e llogaritur për të minuar vlerat demokratike, për të ngjallur mosbesim në shoqëritë e lira dhe për të destabilizuar unitetin e Aleancës. Lufta hibride – një përzierje e sulmeve kibernetike, dezinformimit, sabotazhit, operacioneve të fshehta dhe masave të tjera aktive – i ofron Moskës një metodë të lirë, të mohueshme dhe shumë përçarëse për të sfiduar stabilitetin dhe solidaritetin e Perëndimit. Kjo taktikë i lejon Rusisë të shfrytëzojë dobësitë brenda sistemeve të hapura demokratike duke shmangur një konfrontim të drejtpërdrejtë ushtarak me NATO-n.
Këto operacione hibride, të cilat shpesh maskohen si punë huliganësh, rastësi të rrezikshme ose fushata të fuqishme informacioni, janë të qëllimshme dhe në shkallë të gjerë dhe përfaqësojnë një luftë në hije të zhvilluar brenda kufijve të NATO-s. Sulmet në infrastrukturën kritike Sulmet në infrastrukturën kritike si spitalet, trenat dhe objektet ujore janë një mënyrë për të minuar sigurinë publike dhe për të minuar besimin në burimet jetike. Fushatat kibernetike kundër spitaleve kanë shkaktuar një numër të madh sulmesh ruse në dy vitet e fundit.
Për shembull, në shkurt të këtij viti, një sulm hibrid ramsomware në Shtetet e Bashkuara ndërpreu mijëra farmaci në mbarë botën dhe thuhet se preku të dhënat personale të “një përqindje të konsiderueshme të njerëzve në Amerikë”. Në të njëjtin muaj, më shumë se 100 objekte të kujdesit shëndetësor në Rumani u hoqën jashtë linje pas një sulmi ransomware. Sulmet kibernetike ndaj objekteve të kujdesit shëndetësor përbëjnë më shumë se një të pestën e sulmeve në infrastrukturën kritike në dy vitet e fundit, thotë raporti, duke shtuar se sulmet kibernetike mund të kenë gjithashtu pasoja fizike. Një prirje shqetësuese e ndërhyrjes së sinjalit GPS me origjinë nga enklava ruse e Kaliningradit po prek gjithnjë e më shumë aviacionin evropian.
Në dhjetor 2023, bllokimi i përhapur i GPS-it ndikoi në fluturimet në Suedi, Finlandë, Danimarkë, Gjermani, Poloni dhe Balltik. Në mars të vitit 2024, Rusia dyshohej se kishte bllokuar sinjalin GPS të një avioni që mbante Sekretarin Britanik të Mbrojtjes. Kriminelët kibernetikë të lidhur me Rusinë kanë infiltruar gjithashtu objektet e ujit në Teksas, Francë dhe Poloni, të cilat mund të kërcënojnë sigurinë e ujit të pijshëm. Sulmet hibride në infrastrukturën kritike shkojnë përtej hapësirës kibernetike në sabotim fizik. Në shtator, SHBA paralajmëroi për një rritje të aktivitetit ushtarak rus pranë kabllove kritike nënujore në Detin Baltik – duke ngritur shqetësime për sabotimin e mundshëm të këtyre linjave kritike për aksesin global të internetit dhe telekomit.
Fushatat e dhunës mund të variojnë nga vandalizmi i vogël deri te tentativa për akte terrorizmi. Në fillim të vitit 2024, autoritetet polake arrestuan një burrë që ishte rekrutuar dhe paguar mijëra dollarë nga operativë rusë ose bjellorusë për të kryer një sulm me bombë në një fabrikë bojësh në Poloninë jugperëndimore. Në qershor, autoritetet franceze arrestuan një burrë pranë Aeroportit Ndërkombëtar Charles de Gaulle me akuzën e krijimit të bombave në lidhje me një komplot sabotazhi të organizuar nga Rusia në veri të Parisit. Kërcënimet për bomba nga serverët rusë u dërguan me e-mail në shkolla dhe institucione të tjera në SHBA, Greqi, Maqedoninë e Veriut, Sllovaki dhe shtetet baltike për të ngjallur frikë. Në shkurt 2024, një shtetas britanik me lidhje me grupin paraushtarak rus Wagner u akuzua sipas Aktit të Sigurisë Kombëtare të Mbretërisë së Bashkuar për komplot për të djegur një biznes të lidhur me Ukrainën. Në prill, autoritetet gjermane arrestuan një grup burrash që po monitoronin një numër objektivash për bombardime të mundshme, duke përfshirë bazën ajrore Grafenwöhr në Gjermani, një bazë ushtarake amerikane ku ushtarët ukrainas stërviten për të përdorur tanket M1 Abrams.
Përpjekje për të vrarë armiqtë e Kremlinit janë bërë edhe në tokën e NATO-s. Në vitin 2023, shërbimet italiane të inteligjencës përgjuan gjithashtu mesazhe nga Kremlini që i ofronte Grupit Wagner 15 milionë dollarë për të vrarë ministrin italian të Mbrojtjes, Guido Crocetto. Në korrik 2024, autoritetet amerikane dhe gjermane prishën një komplot për të vrarë Armin Paperger, një drejtor gjerman i mbrojtjes, kompania e të cilit drejton prodhimin e predhave të artilerisë për ushtrinë ukrainase.
Militarizimi i emigrantëve Një taktikë veçanërisht e urryer, sipas raportit, të përdorur nga Rusia dhe Bjellorusia, është militarizimi i emigrantëve. Në nëntor 2023, Finlanda mbylli kufirin e saj me Rusinë pas një rritjeje të pikave kufitare që dyshohet se u shkaktuan nga Rusia. Këtë verë, Polonia pa një rritje prej gati 400 kalimesh të paligjshme kufitare në ditë. Përpjekjet e Polonisë për të luftuar krizën e migracionit të shkaktuar nga Bjellorusia po kushtojnë afro 615 000 USD në vit. Por kostot nuk janë vetëm financiare. Fatkeqësisht, në maj të këtij viti, një ushtar polak i vendosur në një nga pikat e kalimit kufitar u godit me thikë për vdekje. Ndërhyrja në zgjedhje Ndërhyrja në zgjedhje është një shenjë dalluese e luftës hibride ruse. Përhapja e narrativave të rreme dhe financimi i kandidatëve pro-Moskës është një taktikë e kudogjendur.
Në mars të vitit 2024, zyrtarët çekë dhe belgë zbuluan një rrjet të gjerë propagandistik rus të përhapur në të gjithë Evropën që kërkonte të ndikonte në zgjedhjet e Parlamentit Evropian, duke përfshirë përpjekjet për të korruptuar ligjvënësit e BE-së për të promovuar retorikën e Kremlinit. Në Shtetet e Bashkuara, Sekretari i Shtetit i Gjeorgjisë, Brad Raffensperger zbuloi kërcënime me bombë në disa vende në ditën e zgjedhjeve, duke ia atribuar ato me origjinë ruse. Të paktën pesë vende të tjera morën kërcënime të ngjashme të rreme ndërsa amerikanët shkuan në votime. Përtej zgjedhjeve, fushatat e dezinformimit të Moskës synojnë të thyejnë unitetin e NATO-s. Në vitin 2023, qeveria suedeze akuzoi “aktorët shtetërorë dhe shtetërorë” rusë për nxitjen e fushatave dezinformuese në lidhje me djegien e Kuranit në fillim të atij viti.
Gjatë përpjekjeve të Suedisë për t’u anëtarësuar në NATO, dolën demonstrata të cilat ndezën marrëdhëniet midis Turqisë dhe Suedisë, duke vonuar miratimin e Turqisë për anëtarësimin e Suedisë. Në fillim të këtij viti, autoritetet franceze hoqën një faqe interneti të rreme të rekrutimit të ushtrisë që ftonte 200,000 francezë të regjistroheshin për të luftuar në Ukrainë. Në mënyrë të ngjashme, në maj, një artikull fiktiv u shfaq disa herë në faqen e një agjencie polake të lajmeve, një sulm kibernetik ndoshta i orkestruar nga Rusia. Një hartë e hartuar nga ekipi i Komisionit të Helsinkit tregon pothuajse 150 raste të pretenduara dhe të atribuara të operacioneve hibride ruse në territorin e NATO-s që nga shkurti i vitit 2022, duke nënvizuar gjerësinë dhe tinëzarin e luftës në hije të Rusisë.
Ndërsa Rusia vazhdon të përshkallëzojë luftën e saj kundër Ukrainës, ajo po përshkallëzon gjithashtu luftën e saj në hije kundër NATO-s. Raporti argumenton se nevojitet një qasje dypalëshe për të penguar Rusinë. Së pari, NATO duhet ta marrë seriozisht këtë luftë në hije dhe t’i kuptojë këto operacione si një kërcënim real dhe aktual për stabilitetin dhe sigurinë e shteteve anëtare të Aleancës. Së dyti, dhe po aq kritikisht, NATO dhe Shtetet Anëtare të saj duhet të ndërmarrin veprime vendimtare për të mbështetur Ukrainën në luftën e saj kundër agresionit rus. Sepse, siç u tha, kufizimi i ndihmës ose mosplotësimi i nevojave urgjente të Ukrainës vetëm sinjalizon dobësi dhe fton përshkallëzim të mëtejshëm nga Rusia, si në Ukrainë ashtu edhe brenda kufijve të NATO-s.
Lufta hibride e Rusisë në Ballkan Rusia po përdor metoda të ngjashme për të fituar dhe ruajtur ndikimin mbi vendet e Ballkanit Perëndimor. Në korrik të këtij viti, SHBA raportoi se Rusia po përpiqej të shfrytëzonte tensionet ndëretnike në rajonin e Ballkanit Perëndimor për të krijuar “paqëndrueshmëri dhe penguar integrimin e rajonit në institucionet euro-atlantike”. “Është e qartë se Rusia nuk mbështet të njëjtën të ardhme evropiane për vendet e Ballkanit Perëndimor që kanë zgjedhur dhe që njerëzit e rajonit e meritojnë”, tha një zëdhënës i Departamentit të Shtetit të SHBA për Radion Evropa e Lirë.
Gjatë vizitës së saj në rajon në tetor të këtij viti, presidentja e Komisionit Evropian Ursula Von der Leyen dënoi sulmet hibride të Rusisë ndaj demokracive në Ballkanin Perëndimor dhe më gjerë dhe tha se BE-ja po punon çdo ditë për të ekspozuar dezinformatat. Po ashtu, jo rrallëherë është opinioni i opinionit profesionist se Rusia, përmes prokurës së saj Serbisë, po bën një luftë hibride në Kosovë, përmes kanaleve diplomatike, informative dhe ushtarake që synojnë të dëmtojnë interesat jetike të Kosovës. Serbia nga ana tjetër po ‘mbrohet’ duke e kundërakuzuar se ndaj saj po bëhet një luftë hibride. Aleati i Beogradit, Moska, dëshiron të shkëpusë Perëndimin nga lufta e tij në Ukrainë, sipas ekspertëve ballkanikë. Kjo është arsyeja pse, siç ka përsëritur vazhdimisht Ivana Stradner, një bashkëpunëtore e lartë në Fondacionin e Uashingtonit për Mbrojtjen e Demokracive, Rusia po kërkon “pika të cenueshme në Perëndim, dhe tani pikat më të cenueshme në Evropë janë Ballkani: Bosnja dhe Hercegovina (BiH) dhe Kosova”./ Përpunuar nga redaksia e The Geopost/
Trump thotë se takimi me Putinin po përgatitet për t’i dhënë fund “kaosit të përgjakshëm” të luftës në Ukrainë 
Janusz Bugajski për The Geopost: Riorganizimi i Arktikut 
SHBA sanksionon industrinë serbe të naftës 
SHBA njofton më shumë ndihmë për Ukrainën, ndërsa Zelenskyy i bën thirrje NATO-s të dërgojë trupa për të “detyruar Rusinë të bëjë paqe” 
BALKAN BLOG: Energjia falas për Transnistrinë mund të pengojë planet e Rusisë për Moldavinë 
A do të jetë viti 2025 kur ekonomia ruse të ngrihet përfundimisht nga sanksionet?