Kina teston angazhimin e SHBA në Detin e Kinës Jugore duke ushtruar presion mbi Filipinet

Pak më shumë se një javë pasi Pekini dhe Manila arritën një marrëveshje për të ulur tensionet në Detin e Kinës Jugore, Filipinet po akuzojnë rojet bregdetare kineze për inkursione të reja, ngacmime dhe “manovra agresive”.

Analistët thonë se fushata e presionit, e cila është intensifikuar ditët e fundit, është pjesë e përpjekjes së Pekinit për të testuar angazhimin e Shteteve të Bashkuara për të mbështetur Filipinet.

“Ata duan të shohin se sa larg mund t’i shtyjnë Filipinet nën administratën e re të SHBA,” i tha Zërit të Amerikës me telefon Ja Ian Chong, një shkencëtar politik në Universitetin Kombëtar të Singaporit.

Në një deklaratë të postuar në platformën e mediave sociale X të shtunën e kaluar, Roja Bregdetare e Filipineve tha se dy anije të Agjencisë së Peshkimit Filipine në rrugë për në Sandy Cay për një studim shkencor detar të premten e kaluar hasën në “manovra agresive” nga tre anije të rojes bregdetare kineze.

Një video e publikuar nga Manila tregon një anije të madhe të rojes bregdetare kineze duke lëvizur brenda pak metrash nga një anije filipinase. Një tjetër video tregon një helikopter kinez që fluturon mbi dy varka me fryrje me anëtarë të ekuipazhit filipinas.

Zëdhënësi i Rojës Bregdetare të Filipineve Jay Tarriela tha se anijet filipinase u detyruan të pezullonin studimin shkencor për shkak të “ngacmimit të vazhdueshëm dhe mospërfilljes së sigurisë nga rojet bregdetare kineze”.

Në përgjigje të akuzave të Manilës, Pekini tha se roja bregdetare kineze kishte penguar përpjekjet e dy anijeve filipinase për të zbritur në Sandy Cay, të cilin Kina e quan “Tiexian Reef”.

“Anijet u përpoqën të zbarkonin ilegalisht në gumë dhe të merrnin mostra rëre. Anijet e Rojës Bregdetare të Kinës [CCG] penguan ligjërisht rrjedhën e anijeve filipinase dhe i paralajmëruan ato”, tha zëdhënësi i Rojës Bregdetare të Kinës, Liu Dejun në një deklaratë të lëshuar të premten.

Kina e konsideron pothuajse të gjithë Detin e Kinës Jugore si territorin e saj sovran dhe është përfshirë në një sërë mosmarrëveshjesh me disa vende të Azisë Juglindore, duke përfshirë Filipinet, që kanë pretendime të mbivendosura ndaj rrugës ujore strategjike.

Përveç incidentit pranë Sandy Cay, Roja Bregdetare Filipine ka deklaruar se anijet e saj kanë penguar me sukses anijet e rojes bregdetare kineze të operojnë në ujërat pranë vijës bregdetare të provincës filipinase të Zambales që nga e premtja e kaluar.

“Anija e Rojës Bregdetare të Filipineve [PCG] ka udhëzuar anijen e Rojës Bregdetare Kineze të mbajë një distancë prej 90 deri në 100 milje detare nga zona ekskluzive ekonomike e Filipineve,” tha Jay Tarriela nga Rojet Bregdetare Filipine në një postim në platformën e mediave sociale. X të dielën.

Të hënën, Roja Bregdetare e Filipineve tha se anijet e saj u penguan nga anijet e Rojës Bregdetare Kineze ndërsa po përpiqeshin të merrnin trupin e një peshkatari të vdekur filipinas nga një varkë peshkimi filipinase.

Seria e incidenteve ndodhi më shumë se një javë pasi diplomatë të lartë kinezë dhe filipinas u zotuan gjatë një konsultimi dypalësh për të zgjidhur mosmarrëveshjet territoriale në Detin e Kinës Jugore përmes dialogut.

Ndonëse marrëveshja i ka lejuar Filipinet të kryejnë misione furnizimi për forcat e tyre pranë Second Thomas Shoal të diskutueshëm që nga fundi i vitit të kaluar, disa ekspertë besojnë se incidentet e fundit janë pjesë e një përpjekjeje më të madhe të Pekinit për të përzënë një pykë midis Manilës dhe Uashingtonit .

“Pekini është i pakënaqur me qëndrimin këmbëngulës të Manilës në Detin e Kinës Jugore dhe marrëdhëniet e tij të ngushta me Shtetet e Bashkuara. Prandaj, [këta faktorë] shërbejnë si një justifikim i përshtatshëm për Pekinin që të përpiqet të bëjë presion ndaj Manilës në Detin e Kinës Jugore, “tha Collin Koh, një ekspert i sigurisë detare në Shkollën e Studimeve Ndërkombëtare S. Rajaratnam në Singapor.

Pavarësisht agresionit të vazhdueshëm kinez, Koh tha se disa në Manila besojnë se Filipinet mund të ruajnë qasjen e tyre aktuale në Detin e Kinës Jugore, sepse ka mbështetje dypartiake në SHBA për një pozicion më bindshëm ndaj Kinës dhe disa zyrtarëve të administratës Trump, duke përfshirë Sekretarin e Shtetit Marco Rubio dhe Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Mike Waltz, riafirmuan angazhimin e mbrojtjes “të hekurt” të Uashingtonit ndaj Filipineve gjatë bisedimeve me homologët e tyre filipinas javën e kaluar.

“Manila duket me kujdes optimiste se mund të mbajë politikat aktuale, duke e ditur se Shtetet e Bashkuara janë pas tyre,” i tha ai Zërit të Amerikës me telefon.

Don McLain Gill, një pedagog në studimet ndërkombëtare në Universitetin De La Salle në Filipine, beson se është e rëndësishme që Filipinet dhe aleatët e saj, përfshirë Shtetet e Bashkuara, të punojnë ngushtë së bashku në fusha të tilla si ushtrimet e përbashkëta detare për të kundërshtuar fushatën e presionit të Pekinit.

Ndërsa Kina pritet të vazhdojë të detyrojë Filipinet të nënshtrohen me operacionet e saj të zonës gri, tani duke kaluar nga intensiteti i ulët në intensitet të lartë, kjo duhet të trajtohet me operacione më të fuqishme të pranisë midis Aleancës dhe partnerëve me të njëjtin mendim, së bashku me mbështetjen e vazhdueshme të modernizimi ushtarak i Filipineve në përputhje me konceptin gjithëpërfshirës të mbrojtjes arkipelagjike”, tha ai në një përgjigje me shkrim për Zërin e Amerikës.

Megjithatë, duke pasur parasysh njoftimin e administratës Trump për të pezulluar fondet e reja për pothuajse të gjithë ndihmën e huaj të SHBA-së për 90 ditë, Chong tha në Singapor se Pekini mund të shohë një dritare mundësie për të ushtruar presion mbi vende si Filipinet./VOA/