
Një vit më parë, parlamenti malazez zgjodhi një qeveri të re të kryesuar nga kryeministri Zdravko Krivokapiq. Në përvjetorin e zgjedhjes së Qeverisë, Uashingtoni zyrtar thotë se mungojnë rezultate konkrete, ndërsa analistët, me vlerësime të ndryshme për punën e Qeverisë, thonë se Mali i Zi ka shumë punë për të bërë, sidomos kur bëhet fjalë për përparimin evropian. integrimin.
“Shtetet e Bashkuara presin që qeveria malazeze të përmbushë premtimet e bëra më shumë se një vit më parë, që Mali i Zi të mbetet në kursin euroatlantik dhe t’u japë përparësi reformave të nevojshme për anëtarësimin në BE. Si gjithmonë, rezultatet flasin më shumë se fjalët. Deri më sot, edhe pse po bëhen përpjekje, këto rezultate konkrete mungojnë në masë të madhe”, u tha nga ambasada për Zërin e Amerikës në përgjigje të pyetjeve në lidhje me përvjetorin e zgjedhjeve të qeverisë malazeze.
Duke komentuar rezultatet e Qeverisë vitin e kaluar, ish-diplomati amerikan Kurt Volker tha pwr Zërin e Amerikës se pajtohet se Mali i Zi ka shumë punë për të bërë – dhe kur bëhet fjalë për sundimin e ligjit, ekonominë, integrimin evropian dhe sektorin e sigurisë – por nuk sheh përparim të rëndësishëm në luftën kundër korrupsionit.
“Sinqerisht, nuk është e qartë se çfarë është ndryshe. Kjo është diçka për të cilën njerëzit flasin, qeveria thotë se është prioritet i saj, por ju ende dëgjoni histori për aktivitetet prapa skenave që kemi parë në Mal të Zi me vite. Kështu që nuk mund të thuash se duket ndryshe”, tha Walker.
Uashingtoni zyrtar këmbëngul gjithashtu për përparim më të madh, duke paralajmëruar se “korrupsioni dhe sundimi i dobët i ligjit dobësojnë seriozisht demokracinë malazeze dhe rrezikojnë perspektivat euro-atlantike të vendit dhe prosperitetin e qytetarëve të tij”.
“Ne i bëjmë thirrje qeverisë malazeze të mbetet e fokusuar në arritjen e përparimit në fushat që do të përshpejtojnë anëtarësimin e Malit të Zi në BE. “Fushat që kërkojnë vëmendje dhe veprim janë të njohura: forcimi i shtetit ligjor, luftimi i krimit të organizuar transnacional, luftimi i korrupsionit të rrënjosur dhe zhvillimi i një shoqërie demokratike multikulturore, tolerante dhe gjithëpërfshirëse”, u tha nga Ambasada e SHBA për Zërin e Amerikës.
Kurt Volker beson se ka disa arsye.
“Mendoj se vëmendja e vendit është devijuar në çështje që nuk kanë lidhje me zhvillimin e tij. Nëse ju kujtohen mosmarrëveshjet për kurorëzimin e mitropolitit, atëherë protestat, e gjithë kjo në mënyrë të konsiderueshme tërhoqi vëmendjen se cilat janë interesat e Malit të Zi si vend. E dyta është se qeveria ka një shumicë shumë të ngushtë në parlament, ajo përbëhet nga fraksione politike shumë të ndryshme dhe nuk është e qartë nëse ata kanë vërtet një axhendë të përbashkët kur bëhet fjalë për qeverisjen e vendit. Dhe nuk duhet të harrojmë Covid-19”, thotë diplomati amerikan.
Kurt Volker i tha Zërit të Amerikës se largimi i Malit të Zi në drejtimin e gabuar – refuzimi i NATO-s, Bashkimit Evropian dhe futja e ndikimit rus – do të ishte një shkak për shqetësim të thellë.
“Unë mendoj se çdo angazhim më i ngushtë me Rusinë, inteligjencën, biznesin, bashkëpunimin e sigurisë do të ishte problem për integrimin evropian të vendit. Nëse kjo do të ndryshonte, nëse nacionalizmi serb do tw inkurajohej, gjenocidi i Srebrenicës do të mbulohej, tensionet në shoqëri u ushqeheshin dhe Rusia do të lejohej të krijonte probleme në Mal të Zi, atëherë sigurisht që do të ishte një problem”, paralajmëron Volker.
Ambasada amerikane paralajmëroi gjithashtu për ndikimin rus, duke thënë se situata në Mal të Zi u ndërlikua më tej nga ndërhyrja e vazhdueshme e regjimit autoritar rus, i cili, me përfaqësuesit e tij politikë dhe fetarë nga rajoni dhe brenda vendit, gjeti terren pjellor në njw shoqwri thellësisht tw ndarë, duke tentuar ta devijojnë Malin e Zi nga rruga e tij euroatlantike”.
Qeveria e pakicës
Për Kurt Walker, një qeveri e pakicës është një opsion për të ecur përpara, por jo i vetmi.
“Në atë rast, qeveria do të ishte në një pozicion ku mund të mbështetej në një shumicë më të madhe votimi për të mbështetur politikën e saj. Nga ana tjetër, do të ishte shumë vulnerabël, sepse çdo propozim do të negociohej mes një grupi të madh palësh. Do të shohim se si do të shkojnë gjërat apo çfarë do të vendosin të bëjnë”, thekson ish-diplomati amerikan.
Ai thekson se përderisa Mali i Zi përdor legjitimisht institucionet demokratike për të vendosur për qeverinë dhe se qeveria ndjek një politikë që forcon demokracinë dhe integrimin evropian, vendet perëndimore do ta mbështesin Malin e Zi dhe do të jenë të durueshëm me të.
Analisti kroat Davor Đenero thotë për Pobjeda se ka mbetur i befasuar nga njoftimi i ambasadës amerikane në Podgoricë.
“Të gjithë e dimë se në çfarë mase ambasadorja e Trump në Mal të Zi, e cila është ende në tw njwjtin pozicionin, ishte e përkushtuar për të mbështetur të ndjerin Amfilohije në formimin e një koalicioni “tre kolonash” të dominuar nga aktorët pro-rusë dhe të Serbisë së Madhe, dhe qëllimi i vetëm i koalicionit ishte heqja e administratës së mëparshme Atlantike dhe pro-evropiane. Menjëherë pas zgjedhjeve ishte e qartë se do të ishte e pamundur të formohej një qeveri politike me një shumicë të tillë parlamentare, por disa ambasadorë evropianë dhe ambasadori amerikan u përfshinë në proces dhe kështu i dhanë legjitimitet kombinimeve të krijuara nga Kisha Serbe në Mali i Zi, ambasadori i Vuçiqit dhe njw grup oligarkwsh që patronizonte kolonën e tretë, më të shkurtër. Kur u formua qeveria që u shpall eksperte, ishte e qartë se projekti i marrjes së pushtetit në Mal të Zi ishte në prag të kolapsit, sepse qeveritë eksperte, por vërtet eksperte, mund të funksionojnë shkëlqyeshëm në demokracitë e konsoliduara me një arenë parlamentare të fragmentuar, por me administrata publike tw shkwlqyer. “Për fat të keq, Mali i Zi nuk është Itali, aq më pak një anonim politik nga rrethi klerik, si Mario Draghi, kryeministri i madh italian, i cili pozicionin e tij si kryeministër dhe legjitimitetin e kabinetit të tij e mbështet në aftësitë e ekspertëve, jo në shumicën politike. ” tha Genero.
Pa njohuri dhe përvojë
Ai thekson se reagimi i madh i presidentit Gjukanoviq, i cili insiston në formimin e qeverisë politike, është sepse vetëm një qeveri politike në sistemin e demokracisë parlamentare është qeveri në kuptimin e vërtetë të fjalës.
“Administrata aktuale nuk ka ekspertizën dhe përvojën e duhur, as legjitimitet politik, as nuk e kontrollon shumicën parlamentare, e cila do t’i mundësonte krijimin e politikave publike dhe zgjidhjeve ligjore. Mali i Zi ka një vit që qëndron në kuptimin e reformës, ata diplomatë që morën pjesë në punën e pandershme të formimit të tre kolonave sot kanë turp për këtë dhe bëjnë sikur nuk ka përgjegjësi për ta. Doli se demokracia bazë në Mal të Zi, profili i saj pro-evropian dhe atlantist, është ende aq i fortë sa qeveria aventureske e tre kolonave në një vit nuk arriti ta tundte atë në themel. Mali i Zi tani po përballet me një kohë konsolidimi dhe rinovimi të një shumice parlamentare bindëse Atlantike dhe pro-evropiane. Çuditërisht, edhe e dërguari i Trumpit tani e kupton këtë”, përfundon Genero.