Ushtria ukrainase po përdor granata mortajash të prodhuara në fabrikën serbe të armëve, në Krushik të Valjevës në vitin 2018, në luftën kundër forcave ruse, raporton e përjavshmja NIN, duke iu referuar identifikimit të granatave që shihet në videon e publikuar në kanalin zyrtar në YouTube të Ministrisë e Mbrojtjes të Ukrainës.
“Edhe pse presidenti Vuçiq pretendoi dy vjet më parë se granatat e fundit nga Krushiku, përmes një kompanie polake, përfunduan në Ukrainë në vitin 2016, ka dëshmi se dy vjet më vonë një dërgesë tjetër u largua nga fabrika e Valjevës. Në total, të paktën 53,500 granata u porositën për Ukrainën, ndërsa ka të dhëna se Krushiku ka mbetur i dëmtuar edhe në këtë tregti”, thekson NIN.
Gazeta kujton se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në vitin 2019, duke komentuar lajmin se predha mortaja 60 milimetrash nga Krushiku i ishin shitur Ukrainës në vitin 2016, deklaroi se ishte vetëm një dërgesë.
Sipas analizës së NIN, që nga viti 2016, nga fabrika e armëve “Krushik” në Ukrainë janë dorëzuar 23.500 granata.
“Gjithçka u bë në përputhje me ligjin, por pavarësisht kësaj, shërbimet e sigurisë informuan kolegët e tyre rusë për rieksportin e mundshëm në Ukrainë”, citoi NIN të ketë thënë Vuçiq më 23 nëntor 2019.
NIN zbulon se ka dokumente që gjithsej 30 mijë predha mortajash janë eksportuar nga Krusiku në prill 2016 dhe ka dëshmi të eksportit të granatave nga fabrika e Valjevës, gjithashtu në Ukrainë, edhe dy vjet më vonë, në 2018.
Pra, nuk ka pasur vetëm një, por të paktën dy dërgesa, dhe e dyta e vitit 2018 duket se i referohet 23.500 granatave, të cilat i ka përmendur Vuçiq, por edhe një komandant i forcave proruse në Donetsk Domethënë më 23 nëntor 2018, në konferencën për shtyp Eduard Basurin, kreu i Departamentit të Milicisë Popullore të Republikës Popullore të Donetskut, tha se “sipas të dhënave operacionale, më 15 nëntor, kompania polake Nathan i dorëzoi shtetit ukrainas 23,500 granata M73 për mortaja 60 milimetrash, në pronësi të kompanisë ‘Ukrinmash’”, ka thënë Vuçiq. Minierat e prodhuara në vitin 2016, kanë paraqitur të dhënat për eksportet e realizuara – dy vjet më vonë”, thuhet në gazetë.
Radio Evropa e Lirë rikujtoi se pasi fotot e armëve të prodhuara në Serbi të përdorura në luftën në Ukrainë u shfaqën në rrjetet sociale dhe në mediat ruse në fillim të marsit, Ministria serbe e Tregtisë e mohoi këtë informacion, e cila është përgjegjëse për dhënien e licencave të eksportit për armë dhe pajisje ushtarake.
“Inspektimi i bazës së të dhënave, si dhe të dhënat që kemi në dispozicion, konstatuan si vijon – në periudhën nga 2014 deri në 2021, nuk ka pasur eksporte të armëve dhe pajisjeve ushtarake në Ukrainë,” tha Ministria e Tregtisë në një përgjigje me shkrim më 17 mars për RSE.
Siç pretendonte Ministria në atë kohë, armët nuk u eksportuan nga Serbia në asnjë vend tjetër në atë periudhë, “ku përdoruesi përfundimtar do të ishte Ukraina”.