Gjykata holandeze lë fajtor tre rusët për rrëzimin e aeroplanit të Malasyia Airlines ku humbën jetën 298 pasagjerë

Një gjykatë holandeze shpalli të enjten vendimin e saj në gjyqin e katër burrave në rrëzimin e fluturimit MH17 të Malaysia Airlines në vitin 2014 mbi Ukrainë, mes tensioneve në rritje për pushtimin rus tetë vjet më vonë.

Të dyshuarit – rusët Igor Girkin, Sergei Dubinsky, Oleg Pulatov dhe ukrainasi Leonid Kharchenko – nuk do të paraqiten në gjykatë sepse ata refuzuan të marrin pjesë në gjykimin dyvjeçar e gjysmë.

Ata akuzohen për vrasjen e të gjithë 298 pasagjerëve dhe ekuipazhit që vdiqën kur Boeing 777 që fluturonte nga Amsterdami në Kuala Lumpur u godit mbi Ukrainën lindore të kontrolluar nga separatistët nga një raketë që hetuesit thonë se ishte furnizuar nga Moska.

Prokurorët kanë kërkuar dënime të përjetshme për të dyshuarit, ndonëse burrat nuk ka gjasa të kryejnë dënimin e tyre nëse shpallen fajtorë.

Të dyshuarit dyshohet se ishin pjesë e forcave të mbështetura nga Kremlini dhe kishin role kyçe në sjelljen e raketës BUK nga një bazë ushtarake në Rusi dhe vendosjen e saj në vendin e nisjes – edhe nëse ata nuk e tërhoqën këmbëzën.

Të afërmit kanë udhëtuar nga e gjithë bota për të dëgjuar panelin prej tre gjyqtarësh duke lexuar vendimin nga ora 12:30 GMT, në një gjykatë të sigurisë së lartë pranë aeroportit Schiphol, ku avioni i rrëzuar u ngrit më 17 korrik 2014.

Vendimi “do të na tregojë shumë për rolin e Rusisë dhe përgjegjësinë e Rusisë”, tha për AFP para gjykatës Piet Ploeg, kryetar i fondacionit MH17, i cili humbi vëllanë, kunatën dhe nipin e tij.

“Unë nuk besoj në mbyllje – pyesni të afërmit që kanë humbur fëmijët e tyre, nuk do të gjeni kurrë mbyllje. Por me të vërtetë shpresoj që kjo ditë t’u japë familjeve pak hapësirë që të përpiqen të vazhdojnë jetën e tyre.

‘Ndiqi ata’

Gjykimi shënon fundin e një kërkimi të gjatë për drejtësi për viktimat e MH17, të cilët erdhën nga 10 vende, duke përfshirë 196 Holandezë, 43 Malajzianë dhe 38 Australianë.

“Në qoftë se ata janë fajtorë, komuniteti ndërkombëtar duhet t’i ndjekë ata,” i tha AFP Evert van Zijtveld, i cili humbi vajzën e tij Frederik, 19 vjeç, djalin e tij Robert-Jan, 18 vjeç dhe vjehrrin e tij.

Përplasja shkaktoi zemërim global dhe sanksione kundër Moskës dhe fushat e famshme të lulediellit të Ukrainës ishin të mbushura me trupa dhe rrënoja. Disa viktima, duke përfshirë fëmijë, ishin ende të shtrënguar në vendet e tyre kur avioni u hodh nga qielli.

Tetë vjet më vonë, rajoni ku u rrëzua MH17 është bërë një nga fushat kryesore të betejës në luftën gati nëntëmujore të Rusisë në Ukrainë.

Gjykimi MH17 tani është bërë një rast provë për përpjekjet për të sjellë autorët para drejtësisë për krimet e luftës në Ukrainë që nga viti 2014.

Gjykimi u hap në mars 2020 me një lexim të zymtë të emrave të të gjitha 298 viktimave. Gjykata inspektoi gjithashtu rrënojat e deformuara të avionit, të cilat po rindërtoheshin në një bazë ushtarake holandeze.

Tre nga të dyshuarit po akuzohen zyrtarisht në mungesë, ndërsa Pulatov u përfaqësua nga avokati në gjyq dhe bëri një deklaratë video duke u deklaruar për pafajësinë e tij.

Prokurorët pretendojnë se 51-vjeçari Girkin, një ish-spiun rus, i cili u emërua i ashtuquajturi ministër i mbrojtjes i Republikës separatiste Popullore të Donetsk, ishte në kontakt me Rusinë për të blerë sistemin raketor.

Ai ka mohuar se rebelët kanë qenë të përfshirë në rrëzimin e MH17.

Sfondi i luftës

Girkin kohët e fundit kritikoi ushtrinë ruse për trajtimin e pushtimit të këtij viti dhe thuhet se doli vullnetar për të luftuar në Ukrainë.

Dubinsky, 60 vjeç, i cili gjithashtu është i lidhur me inteligjencën ruse, thuhet se shërbeu si shef i inteligjencës ushtarake të separatistëve dhe ishte përgjegjës për lëshimin e urdhrave në lidhje me raketën.

Pulatov, 56 vjeç, një ish-ushtar i forcave speciale ruse dhe Kharchenko, 50 vjeç, i cili dyshohet se drejtonte një njësi separatiste, ishin vartës të cilët luajtën një rol më të drejtpërdrejtë në transportimin e raketës, thanë prokurorët.

Raketa BUK u identifikua se vinte nga brigada e 53-të e raketave anti-ajrore me bazë në Kursk, Rusi, tha gjykata.

Avokatët mbrojtës thonë se gjykimi ishte i padrejtë.

Ata thonë se prokurorët nuk mund të provonin se një raketë BUK rrëzoi aeroplanin dhe kanë paraqitur “skenar alternativë” siç është rrëzimi i avionit nga një avion ukrainas.

Moska ka mohuar çdo përfshirje. Ajo ka refuzuar të ekstradojë ndonjë nga të dyshuarit, duke thënë se është e paligjshme sipas ligjit rus.

Vendimi vjen në mes të pushtimit rus të Ukrainës, i cili ka ngritur frikën për një luftë më të gjerë ndërkombëtare./themoscowtimes/