Alarm në BE: Dokumenti për bashkëpunimin mes Serbisë dhe Rusisë është një gisht në sy të Evropës

Në një situatë kur pak njerëz duan të ulen me Rusinë për shkak të agresionit kundër Ukrainës dhe kërcënimeve bërthamore, Serbia po nënshkruan një dokument mbi konsultimet midis ministrive të jashtme të dy vendeve para kamerave në mes të Nju Jorkut. Duke pasur parasysh Se Beogradi ka refuzuar me këmbëngulje të vendosë sanksione ndaj Federatës ruse, nënshkrimi i atij dokumenti ndezi alarmin në BE. Brukseli lëshoi gjithashtu paralajmërimet dhe kërcënimet e para për ngrirjen e negociatave të anëtarësimit me Serbinë.

Zyrtarë shtetërorë dhe media të afërta me autoritetet serbe prej ditësh po lavdërojnë fjalimin e Aleksandar Vuçiqit në seancën e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Megjithatë, vëmendja e vërtetë u tërhoq nga diçka tjetër. Ministri i jashtëm Nikola Selakoviç dhe homologu i tij rus Sergei Lavrov nënshkruan Planin e konsultimit për vitin 2023. dhe 2024.

Jo vetëm që Serbia nuk i nënshtrohet presionit për të vendosur sanksione ndaj Federatës ruse, por tani po promovon bashkëpunimin me një vend që etiketohet si agresor kundër Ukrainës dhe që kërcënon përdorimin e armëve bërthamore.

Nënshkrimi i dokumentit me Rusët shkaktoi një reagim të mprehtë nga disa zyrtarë në Bruksel. Viola Von Kramon, anëtare e Parlamentit Evropian, e përshkroi lëvizjen e Beogradit si një “skandal serioz” dhe paralajmëroi se mund të jetë një sinjal për të ngrirë negociatat e pranimit me Serbinë.

“Hyrja në BE nuk kalon përmes Moskës”, tha ajo.

Vladimir Bilchik, raportues i PE-së për Serbinë, e sheh lajmin për konsultimet e planifikuara Serbi-Rusi si një “goditje të madhe për procesin e pranimit të Ballkanit perëndimor”.

Pak e dinë se çfarë kanë dashur të arrijnë autoritetet në Serbi me këtë veprim. Bashkëbiseduesit e “Nova” pajtohen se në këtë moment Beogradi nuk duhet t’i lejojë vetes të nënshkruajë asgjë që nuk ka të bëjë me gazin dhe energjinë.

Politika e jashtme skizofrenike

Duško Lopandić, një ish-diplomat dhe anëtar i lëvizjes SRCE, shpjegon se Plani i konsultimit, i nënshkruar nga dy ministrat e jashtëm, është një lloj marrëveshjeje teknike që lidhet herë pas here. Por ai thotë se konteksti është krejtësisht i ndryshëm tani.

“Çdo marrëveshje me Rusët, nëse jo për gazin dhe energjinë, ka implikime politike dhe jo politike, veçanërisht nëse shikojmë se kush e nënshkroi atë dhe ku. Kjo marrëveshje mund të ishte bërë në nivelin e disa shefave. Në çdo rast, në kontekstin e luftës, agresionit nga Rusia dhe kërcënimeve bërthamore, është me të vërtetë mjaft e pazakontë, për të mos thënë e papërgjegjshme, që kjo lloj marrëveshje të përmbyllet në këtë moment dhe të publikohet”, tha Lopandic për Nova.

Ai thekson se nënshkrimi i këtij dokumenti mund vetëm të dëmtojë Serbinë dhe thekson se edhe tani, në një nivel më të ulët, “nuk jemi përfshirë në disa takime ku natyrisht duhet të jemi”.

“Prej disa kohësh, politika jonë është zhvilluar në një mënyrë që na shkakton dëme të mëdha, kryesisht kur bëhet fjalë për procesin e zgjerimit të BE-së. A do të shkaktojë kjo një efekt më të fortë, më konkret? Nuk mendoj kështu, por në përgjithësi lë përshtypje të hidhur kur bëhet fjalë për veprimet e Serbisë. Nuk e kemi luksin të jemi Turqi”, shtoi Lopandic.

I pyetur nëse kjo është një shenjë se Serbia nuk do të vendosë sanksione ndaj Rusisë, ai thotë se “me politikën tonë nuk e dini kurrë”.

“Sot këtej, nesër andej. Nuk do të përjashtoja asnjë mundësi. Nëse kemi përcaktuar një gjë që interesi ynë strategjik është të hyjmë në BE, ne nuk mund të zhvillojmë një politikë të jashtme skizofrenike që do të na çojë në kush e di se ku”, paralajmëron Lopandic.

Se Serbia në këtë moment nuk duhet t’i lejojë vetes të nënshkruajë ndonjë dokument me Rusinë që nuk ka të bëjë me çështje ekzistenciale, sipas Nemanja Todoroviç Stiplija, drejtor i Qendrës për Politikën Bashkëkohore. I pyetur se çfarë pasojash mund të vuajë Serbia, ai tha për Nova se beson se do të ketë si qeveri ashtu edhe grupe në Parlamentin Evropian që do të jenë shumë të ashpra ndaj Serbisë.

“Disa prej tyre po presin vetëm lëvizjen e radhës për të marrë një masë më radikale ndaj Serbisë. Për një vend në rrugën e tij Evropiane, kjo nuk është koha e duhur për të bërë asgjë me Rusinë, as nuk është një domosdoshmëri. Prandaj, duhet të rishqyrtohet nëse me të vërtetë është në rrugën Evropiane dhe nëse me të vërtetë dëshiron të bëhet anëtare e BE-së, në mënyrë që të fillojë të veprojë se e tillë”, tha Todorović Stiplija.

Ai tha se nënshkrimi i Planit të konsultimit nuk kërkoi thirrjen e një konference për shtyp në Nju Jork.

“Është një dokument teknik për bashkëpunimin midis dy ministrive që mund të ishte nënshkruar kudo dhe në çdo kohë, dhe jo për të përdorur vizitën në Nju Jork, domethënë Asamblenë e përgjithshme të OKB-së, ku vëmendja e mediave është e madhe ndaj Rusisë. Unë besoj se Ministria e punëve të jashtme të Rusisë e shfrytëzuan këtë moment, sepse për momentin pak duan të ulen në tryezë me ta. Unë mendoj se çdo vëmendje mediatike e këtij lloji do të thotë për ta” “përfundoi bashkëbiseduesi i “Nova”./Nova/