24 të burgosur të shkëmbyer në një marrëveshje të madhe Rusi-Perëndim

Shkëmbimi më i madh i të burgosurve midis Rusisë dhe Perëndimit që nga epoka e Luftës së Ftohtë ndodhi të enjten, me 24 persona të liruar gjithsej, ka konfirmuar SHBA.

Shtëpia e Bardhë tha se 16 të burgosur janë liruar dhe po kthehen në Evropë dhe SHBA. Midis tyre është edhe reporteri i Wall Street Journal, Evan Gershkovich.

Në këmbim, tetë rusë janë liruar nga burgjet në SHBA, Norvegji, Gjermani, Poloni dhe Slloveni, duke përfshirë individë të akuzuar për aktivitete të inteligjencës.

Shkëmbimi u bë në pistën e aeroportit të Ankarasë më herët të enjten.

Presidenti Joe Biden ka konfirmuar se veterani i marinës amerikane Paul Whelan, gazetarja ruso-amerikane Alsu Kurmasheva dhe aktivisti ruso-britanik Vladimir Kara-Murza janë gjithashtu në rrugën e tyre për në SHBA.

Marrëveshja është bërë për më shumë se 18 muaj dhe duket se është varur nga kërkesa e Moskës për kthimin e Vadim Krasikov.

Agjenti i dyshuar rus, i cili po vuante një dënim të përjetshëm në Gjermani për vrasjen e një kundërshtari të Kremlinit në një park të Berlinit në vitin 2019, tani po kthehet në Rusi.

Një zyrtar i lartë i administratës amerikane e përshkroi atë si një “djalosh të keq” dhe tha se ai ishte “sigurisht peshku më i madh që rusët donin të ktheheshin”.

Pikëpamja në Shtëpinë e Bardhë është se kjo marrëveshje është shkëmbimi më kompleks në historinë e SHBA-së dhe Rusisë.

Biden e quajti atë një “të bëmë të diplomacisë”, duke shtuar: “Disa nga këto gra dhe burra janë mbajtur padrejtësisht prej vitesh.

“Të gjithë kanë duruar vuajtje dhe pasiguri të paimagjinueshme. Sot, agonia e tyre ka marrë fund.”

Shtetasi gjerman Rico Krieger, i cili u dënua me vdekje në Bjellorusi më pas u fal nga lideri i vendit Alexander Lukashenko, dhe i burgosuri politik rus Ilya Yashin gjithashtu janë liruar.

Shkëmbimi vjen pas ditësh spekulimesh për një shkëmbim të madh midis vendeve të ndryshme, të cilat u rritën pasi disa disidentë dhe gazetarë të burgosur në Rusi u zhvendosën nga qelitë e tyre të burgut në vende të panjohura.

Megjithëse transferimet sekrete të burgjeve janë të zakonshme në Rusi, zhdukjet e shumta të të burgosurve të njohur ishin të pazakonta.

Më parë, presidenca turke tha se të burgosurit nga të dyja palët e marrëveshjes zbritën nga avioni në aeroportin e Ankarasë, u zhvendosën në vende të sigurta nën mbikëqyrjen e zyrtarëve turq të sigurisë dhe u hipën në aeroplanë për në vendet e tyre përkatëse të destinacionit.

Nuk ka ende një konfirmim zyrtar të shkëmbimit nga Moska, megjithëse detajet po raportohen gjerësisht në Rusi.

Më parë, presidenca turke tha se 26 individë ishin të përfshirë në shkëmbim. Kjo shifër përfshinte dy fëmijë, me shumë gjasa ata të Artyom Dultsev dhe Anna Dultseva – një çift rus i dënuar për spiunazh në Slloveni, të cilët janë pjesë e shkëmbimit.

Shkëmbimi i fundit i të burgosurve të profilit të lartë u bë në dhjetor 2022, kur ylli i basketbollit amerikan Brittney Griner u shkëmbye në pistën e asfaltit në aeroportin e Abu Dhabit me tregtarin famëkeq rus të armëve Viktor Bout, i cili ishte mbajtur në një burg amerikan për 12 vjet.

I fundit i krahasueshëm ndodhi në Vjenë në vitin 2010, kur 10 spiunë rusë të mbajtur në SHBA u shkëmbyen me katër agjentë të dyshuar të dyfishtë të mbajtur në Rusi.

Njëri prej tyre ishte Sergei Skripal, një ish-oficer i inteligjencës ushtarake, i helmuar më vonë nga agjenti nervor Novichok në Salisbury në vitin 2018.

Tensionet midis Moskës dhe Perëndimit kanë qenë të larta vitet e fundit, veçanërisht që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt 2022.

/www.bbc.com