Në një koloni penale rurale në Ukrainën juglindore, disa të burgosur janë mbledhur nën tela me gjemba për të dëgjuar një rekrutues të ushtrisë duke u ofruar atyre një shans për lirim. Në këmbim, ata duhet t’i bashkohen luftës rraskapitëse kundër Rusisë.
“Ju mund t’i jepni fund të gjithave dhe të filloni një jetë të re,” tha rekruti, një anëtar i një ekipi vullnetar sulmues. “Më e rëndësishmja është vullneti juaj, sepse ju do të mbroni atdheun. Nuk do të keni sukses me 50%, duhet të jepni 100%, qoftë edhe 150%.
Ukraina po zgjeron rekrutimin për të trajtuar mungesën akute të ushtarëve në fushën e betejës më shumë se dy vjet pas pushtimit rus. Përpjekjet për rekrutim po synojnë gjithashtu popullsinë e burgjeve të vendit për herë të parë.
Edhe pse Ukraina nuk ka dhënë detaje rreth numrit të dislokimeve të trupave apo viktimave, komandantët e vijës së parë pranojnë hapur se përballen me probleme serioze të personelit ndërsa Rusia vazhdon të ndërtojë forcat e saj në Ukrainën lindore dhe gradualisht të përparojë drejt perëndimit.
Më shumë se 3,000 të burgosur tashmë janë liruar me kusht dhe janë caktuar në njësitë ushtarake pasi parlamenti miratoi rekrutime të tilla në një ligj të diskutueshëm mobilizimi muajin e kaluar, tha për Associated Press zv/ministrja ukrainase e drejtësisë, Olena Vysotska.
Departamenti i Drejtësisë vlerëson se rreth 27,000 të burgosur mund të kualifikohen për programin e ri.
“Shumë nga motivimi vjen nga (të burgosurit) që duan të kthehen në shtëpi si heronj dhe jo nga burgu,” tha Vysotska.
Ernest Volvach, 27 vjeç, dëshiron të pranojë ofertën. Ai po vuan një dënim me dy vjet burg për grabitje në koloninë penale në rajonin Dnipropetrovsk të Ukrainës. Ai punon në kuzhinë, duke grumbulluar pjesë të ushqimit në enë prej kallaji.
“Është marrëzi të ulesh këtu dhe të mos bësh asgjë,” thotë Volvach, duke shtuar se që nga fillimi i luftës ai donte “të bënte diçka për Ukrainën” dhe kishte mundësinë të dilte vullnetar. “Tani ka ndodhur.”
Ushtarët ukrainas në detyrë aktive zakonisht identifikohen vetëm me emrin e tyre ose një shenjë thirrjeje për arsye sigurie. Shumë nga të burgosurit në koloninë penale të Dnipropetrovsk kërkuan gjithashtu që t’u drejtoheshin vetëm me emrat e tyre për të shmangur vështirësitë nëse do të dilnin përpara.
Një tjetër i burgosur, 30 vjeç, i cili dha vetëm emrin e tij, Volodymyr, bën thumba në një punishte të kolonisë penale. Ai tha se donte të dilte vullnetar kur t’i mbaronte dënimi pas një viti, por nuk do ta bënte këtë tani sepse nuk ka leje në shtëpi sipas programit të lirimit me kusht.
Të burgosurit mund të lirohen me kusht pas një interviste, ekzaminimi mjekësor dhe rishikimit të dënimit. Ata që dënohen për përdhunim, sulm seksual, vrasje të dy ose më shumë personave ose krime kundër sigurisë kombëtare të Ukrainës nuk kanë të drejtë.
Autoritetet ukrainase po përpiqen të dallojnë programin e tyre nga rekrutimi i të dënuarve në Rusi për grupin famëkeq mercenar Wagner. Këta luftëtarë zakonisht dërgohen në betejat më vdekjeprurëse, thanë zyrtarët, ndërsa programi ukrainas synon të integrojë të burgosurit në njësitë e rregullta ukrainase të vijës së parë.
Sipas shifrave të dhëna nga qeveria për Bashkimin Evropian, ka rreth 42,000 të burgosur në Ukrainë.
Edhe pse reformat e fundit kanë reduktuar numrin e të burgosurve dhe kanë përmirësuar kushtet në disa objekte, Departamenti Amerikan i Shtetit gjeti raporte të besueshme të “trajtimit ose dënimit degradues” nga autoritetet e burgjeve në raportin e tij vjetor të të drejtave të njeriut vitin e kaluar.
Pas verifikimit, të burgosurit e liruar me kusht i nënshtrohen trajnimit bazë në kampe, ku mësojnë se si të përdorin armët dhe bazat e tjera të luftimit. Trajnimi do të përfundojë më vonë pasi ato do të pranohen në njësi individuale.
I burgosuri i liruar me kusht Mykhailo mori një kurs sulmi dhe tha se ishte e vështirë të mbahej në përputhje me kërkesat fizike të ngjitjes dhe daljes nga transportuesit e personelit të armatosur dhe të vrapimit nëpër kurse me pengesa pas muajsh pasiviteti relativ në burg.
“Zgjodha Ushtrinë Vullnetare të Ukrainës sepse kam një familje në shtëpi, fëmijë, prindër”, tha 29-vjeçari, duke folur mbi zhurmën e të shtënave në një poligon. “Do të jem më i dobishëm në luftë”.
Zëvendës ministrja e drejtësisë Vysotska tha se interesi për programin e provës ushtarake kishte tejkaluar pritshmëritë fillestare dhe mund të prodhonte deri në 5,000 rekrutë të rinj. “Kjo patjetër do të ndihmonte,” tha ajo./AP/