Trump kryeson marrëveshjen ‘historike’ të paqes midis Tajlandës dhe Kamboxhias

Pas përleshjeve kufitare vitin e kaluar, Tajlanda do të lirojë të burgosurit kamboxhianë dhe Kamboxhia do të fillojë tërheqjen e artilerisë së rëndë.

Pas mosmarrëveshjeve kufitare vitin e kaluar, Tajlanda dhe Kamboxhia kanë nënshkruar një marrëveshje armëpushimi të kryesuar nga presidenti i SHBA-së Donald Trump, i cili e ka quajtur ngjarjen ‘historike’.

Tajlanda do të lirojë të burgosurit kamboxhianë dhe Kamboxhia do të fillojë tërheqjen e artilerisë së rëndë si pjesë e fazës së parë të marrëveshjes. Vëzhgues rajonalë do të monitorojnë situatën për të siguruar që luftimet të mos rifillojnë.

“Ne bëmë diçka që shumë njerëz thanë se nuk mund të bëhej,” tha Trump. Kryeministri kamboxhian Hun Manet e quajti atë një “ditë historike,” dhe Kryeministri tajlandez Anutin Charnvirakul tha se marrëveshja krijon “themelet për një paqe të qëndrueshme.”

Ceremonia ishte paraqitja e parë e Trump që nga mbërritja në Kuala Lumpur për samitin vjetor të Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN). Udhëtimi, i cili do të vazhdojë me vizita në Japoni dhe Korenë e Jugut dhe një takim të mundshëm me udhëheqësin kinez Xi Jinping, është një mundësi për Trumpin për të përmirësuar reputacionin e tij si një ndërmjetësues marrëveshjesh ndërkombëtar në një kohë kur tarifat e tij kanë trazuar ekonominë ndërkombëtare dhe ai po debaton me demokratët për një mbyllje të qeverisë në vendin e tij.

Trump zbarkoi në kryeqytetin e Malajzisë pak para orës 2:00 të mëngjesit GMT, ku performoi vallen e tij karakteristike të fushatës me interpretues vendas, duke valëvitur një flamur amerikan në njërën dorë dhe një flamur malajzian në tjetrën.

Presidenti nënshkroi marrëveshje ekonomike me Kamboxhian, Tajlandën dhe Malajzinë, disa prej të cilave synojnë të rrisin tregtinë e mineraleve kritike. SHBA-të duan të bëhen më pak të varura nga Kina, e cila ka kufizuar eksportet e komponentëve kryesorë për prodhimin e teknologjisë.

“Është shumë e rëndësishme që të punojmë së bashku si partnerë të gatshëm për të siguruar zinxhirë furnizimi të qetë dhe të sigurt që përfitojnë cilësinë e jetës, qytetarët tanë dhe sigurinë”, tha Përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së, Jamieson Greer.

Trump rilidhet me një rajon kyç global

Presidenti mori pjesë në këtë samit vetëm një herë gjatë mandatit të tij të parë, dhe Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth dukej se nuk njihej me ASEAN gjatë seancës së tij të konfirmimit në janar.

Megjithatë, eventi i këtij viti i ofroi Trump një mundësi për t’u riangazhuar me një grup kombesh që së bashku kanë një ekonomi prej 3.8 trilion dollarësh dhe 680 milionë banorë.

“Shtetet e Bashkuara ju mbështesin 100% dhe ne synojmë të jemi një partner dhe mik i fortë për shumë breza që do të vijnë”, tha Trump. Ai i quajti homologët e tij “liderë spektakolarë” dhe tha: “Çdo gjë që prekni shndërrohet në ar”.

Samiti i lejoi gjithashtu Trumpit të paraqitej si një paqebërës global midis Tajlandës dhe Kamboxhias, të cilat kanë pretendime territoriale konkurruese që çojnë rregullisht në shpërthime dhune përgjatë kufirit të tyre. Disa nga luftimet më të këqija midis dy vendeve në historinë e kohëve të fundit ndodhën në korrik, duke zgjatur pesë ditë. Dhjetëra njerëz u vranë dhe qindra mijëra u zhvendosën.

Trump kërcënoi në atë kohë të pezullonte marrëveshjet tregtare nëse luftimet nuk ndaleshin, duke përdorur ndikimin e tij ekonomik për të çuar përpara negociatat. Një armëpushim i paqëndrueshëm ka qenë në fuqi që atëherë.

“Fakti që Trump mbajti kartën e tarifave ishte në të vërtetë shumë, shumë domethënës,” tha Ou Virak, president i organizatës kërkimore Future Forum me seli në Phnom Penh. “Kjo është ndoshta arsyeja kryesore, nëse jo e vetmja arsye, por sigurisht arsyeja kryesore pse të dyja palët ranë menjëherë dakord për armëpushimin.”

Tani, tha ai, “ka një ceremoni për Trumpin para kamerave” në mënyrë që ai “të shihet si heroi që i jep fund luftërave dhe konflikteve” dhe “t’i japë më shumë municion për përpjekjen e tij për Çmimin Nobel për Paqen”.

Trump e ka mbështetur hapur këtë çmim dhe ka zgjeruar vazhdimisht listën e konflikteve që ai ka ndihmuar në zgjidhjen e tyre ose ka pretenduar se i ka përfunduar.

Kryeministri malajzian Anwar Ibrahim, në fjalën e tij hapëse në samit, vlerësoi marrëveshjen Tajlandë-Kamboxhia, duke thënë: “Na kujton se pajtimi nuk është një lëshim, por një akt guximi”.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme tajlandeze, Nikorndej Balankura, e përshkroi marrëveshjen të shtunën si një “deklaratë të përbashkët” që do të tregojë se Tajlanda dhe Kamboxhia janë “të vendosura të rinovojnë marrëdhëniet e tyre”.

“Ky nuk është një qëllim në vetvete”, tha Nikorndej. “Puna sapo ka filluar”.

Tarifat janë në zemër të udhëtimit të Trumpit.

Trump pritet të takohet me Presidentin brazilian Luiz Inácio Lula da Silva gjatë qëndrimit të tij në Kuala Lumpur, por jo me Kryeministrin kanadez Mark Carney. Presidenti amerikan, i zemëruar nga Kanadaja për një reklamë televizive që protestonte kundër tarifave të saj, njoftoi në mediat sociale gjatë rrugës për në samit se do të rriste tarifat ndaj Kanadasë si rezultat.

Një tjetër luftë tregtare është në qendër të udhëtimit të Trump – këtë herë me Kinën. Trump u tha gazetarëve që e shoqëronin në Air Force One se ishte optimist se takimi i tij me Xi, që pritet të zhvillohet në Korenë e Jugut, mund të sillte përparim në një numër çështjesh. Tregtia e fentanilit dhe shitjet e sojës janë ndër prioritetet e Trump.

“Mendoj se kemi një shans vërtet të mirë për të arritur një marrëveshje shumë gjithëpërfshirëse,” tha Trump. “Dua të shoh fermerët tanë të kujdesen. Dhe ai dëshiron të bëjë diçka gjithashtu.”

Mbetet për t’u parë nëse negociatat e Trump do të zgjidhin çështjet e vjetra apo do t’i shtyjnë ato për një ditë tjetër.

Sekretari i Thesarit i SHBA-së, Scott Bessent, sugjeroi të dielën se Uashingtoni dhe Pekini mund të tërhiqeshin nga përballja e tyre në vend që të kërkonin tarifa më të larta nga SHBA-ja dhe kufizime në eksportin e metaleve të rralla nga Kina.

I pyetur nëse të dy vendet mund ta zgjasin armëpushimin tregtar nga fillimi i këtij viti, Bessent u përgjigj: “Do të thoja po”. Megjithatë, ai theksoi se vendimi përfundimtar i takon Trump.

Trump shprehu besim se marrëveshjet tregtare mund të arrihen gjatë udhëtimit të tij me Japoninë dhe Korenë e Jugut, dy aleatë dhe partnerë tregtarë të hershëm.

“Ne kemi marrëveshje me shumë njerëz dhe ato janë marrëveshje shumë të mira”, u tha ai gazetarëve që e shoqëronin në Air Force One.

Një udhëheqës botëror që nuk ishte i pranishëm në samitin në Kuala Lumpur ishte kryeministri indian Narendra Modi. Edhe pse ai kishte një marrëdhënie të ngushtë me të gjatë mandatit të parë të Trump, marrëdhënia është bërë më e tensionuar kohët e fundit. Trump shkaktoi acarim kur u mburr se kishte zgjidhur një konflikt aktual midis Indisë dhe Pakistanit dhe kishte rritur tarifat për Indinë për blerjen e naftës ruse./Euronews/