Si po përdoret Kisha Ortodokse nga Kremlini për të ndikuar në Ballkan?

Kisha Ortodokse Ruse prej kohësh ka qenë një instrument për ndërhyrjen e jashtme të Kremlinit. Ndikimi i saj në Ballkan tani ka arritur pikun, duke shkaktuar pasoja katastrofale për sigurinë evropiane.

Kisha Ortodokse të prirura ndaj Kremlinit kanë qenë prej kohësh kërcënuesja serioze për sigurinë e vendeve pritëse. Rusia tashmë ka përmirësuar taktikat e saj të përdorimit të Kishës në fushatat hibride gjatë luftës në Ukrainë. Patrikana e Moskës e Kishës Ortodokse të Ukrainës (UOC-MP) kishte mbështetur aneksimin e Krimesë nga Rusia dhe pushtimin e Ukrainës lindore më 2014.

UOC-MP kërkon të krijojë llojin e strukturave paralele të sigurisë në Ukrainë që kanë funksionuar historikisht elementë të luftës. Kisha Ortodokse mbështeti gjithashtu përpjekjet e Rusisë për ndërhyrjen  në zgjedhje në zgjedhjet lokale të Ukrainës në tetor 2020, me klerin e UOC-MP që bën fushatë hapur  për opozitën pro-ruse.

Sipas Mosës, feja në Ballkan është një instrument për nxitjen e konflikteve. Në Mal të Zi, Kremlini po e përdor në mënyrë të ngjashme Kishën Ortodokse si një agjent destabilizues.

Për Rusinë, shtetet ballkanike si Mali i Zi përfaqësojnë “barkun e butë” të NATO-s, ndërsa Putini kërkon të ndikoj në Detin Adriatik. Rrjedhimisht, ajo kërkon të minojë gjithashtu përpjekjen e vendit për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian.

Për këtë qëllim, Rusia po e manipulon Kishën Ortodokse Serbe për të nxitur mosmarrëveshje etnike te serbet në Mali të Zi, duke promovuar politika pro-ruse. Po ashtu, Kremlini ka ndikuar në zgjedhjen e kryeministrit të larguar pro-rus të Malit të Zi, Zdravko Krivokapiq dhe organizoi protesta masive në të gjitha qytetet kryesore malazeze në fillim të vitit 2020.

Nuk është për t’u habitur që ministri serb i Punëve të Brendshme, Aleksandar Vulin ka bërë thirrje për krijimin e “Botës Serbe” – një paralele ballkanike me “Botën Ruse” të Putinit.

Si në Mal të Zi ashtu edhe në Ukrainë, Putin po përdor të njëjtin skenar. Veprimtaritë e Kishës Ortodokse Serbe dhe Kishës Ortodokse të Ukrainës në Moskë synojnë të minojnë iniciativat pro-NATO-s dhe pro-perëndimore dhe të forcojnë ndikimin e Kremlinit në kurriz të sovranitetit malazez dhe ukrainas.

Në fund, ndikimi i Kremlinit nëpërmjet Kishës Ortodokse shkon përtej ndikimit të “soft power” dhe mund të mbështesë përpjekjet më dashakeqe të mbështetura nga shtet. Pra, nëse Mali i Zi shkon në rrugën e Ukrainës, pasojat do të jenë po aq të kushtueshme dhe kjo mund të paraqesë trazira etnike, ashtu siç kishte ndodhur gjatë viteve të 90-ta në Ballkan.  /The Geopost/