Kushdo që është i interesuar për konfliktin aktual në Ukrainë mund të konkludojë në mënyrë të arsyeshme se regjimi i Putinit gënjen. Dhe gënjen jo pak, siç pritet nga një vend në luftë, as shumë, siç pritet nga regjimet tiranike, por gjatë gjithë kohës. Në 10 muajt e fundit, a kemi dëgjuar Kremlinin të komunikojë qartë dhe me zë të lartë një të vërtetë të vetme? kurrë.
Që nga shpërthimi i luftës kundër Ukrainës, Moska ka dërguar një rrymë të pafund falsifikimesh, dezinformatash dhe të pavërtetash, aq sa duket e paaftë të pranojë se dy dhe dy bëjnë katër. Është pothuajse një fenomen i mbinatyrshëm në të cilin duhet të identifikohen motivet historike.
E VËRTETA… NUK EKZISTON
Rusia Perandorake gënjeu. Fshatrat e famshëm Potemkin u bënë një rast tekstual i iluzionizmit etatist. Ky ishte vetëm fillimi.
Në shekullin e 20-të, Rusia kaloi 70 vjet komunizëm të vështirë dhe të patrazuar. Intensiteti i totalitarizmit ka ndryshuar gjatë shekujve, me terror më të madh ose më të vogël, dëbime masive dhe ekzekutime të përmbledhura, por ai ka një element sistemik që nuk ka ndryshuar asnjë pikë: gjuhën e dyfishtë. Nga ardhja e Leninit në pushtet deri në rënien e sistemit nën Gorbaçov, e vetmja gjuhë politike zyrtare, e vetmja gjuhë e lejueshme dhe e detyrueshme, është ajo gjuhë, e akullt, e verbër, mekanike, me një ngurtësi prej çeliku, nga e cila gjithë njerëzimi, gjithë ndjeshmëria. , është kulluar. Të panumërt të pafajshëm që përfunduan në Gulag ose u ekzekutuan me një plumb në kokë sepse nuk pranuan të flisnin.
Gjuha e dyfishtë është gjuha e ideologjisë. Siç e pa në mënyrë të përsosur Orwell në 1984, është shpirti i totalitarizmit, demoni që të pushton dhe të kthen në një mutant, një zombie. Alain Besançon (1932, historian dhe sovjetik, profesor në Shkollën Franceze të Shkencave Sociale në Stanford, Princeton dhe Oxford) ka një formulim vendimtar: “Ne nuk do t’i besojmë gjuhës së dyfishtë, ajo kërkon të flitet”. Nuk ka rëndësi nëse je i sinqertë apo jo, besnik i regjimit apo kundërshtar i fshehtë, sapo të del nga goja, i përket atij, po merr pjesë në një trillim që kërkon të zëvendësojë realitetin, po ndihmon për të shkatërruar botën. Rusët kanë jetuar për 70 vjet nën zgjedhën e kësaj diktature gjuhësore. Mendjet e tyre janë thellësisht të kontaminuara nga asgjëja.
Në vizionin metafizik të Leninit, e vërteta siç e kuptojmë ne sot nuk ekziston: ajo është vetëm një pasqyrim i materies, që është lëvizje e pastër dhe vetë-kontradiktë e përhershme. Ajo që është e vërtetë një ditë mund të jetë e rreme nesër dhe të bëhet sërish e vërtetë të nesërmen. E vërteta universale çon në mënyrë të pashmangshme në revolucion, por rrugët që mund të çojnë në zjarrin përfundimtar dhe shpëtimtar janë të panumërta. Në një kontekst të tillë filozofik, edhe një gënjeshtër në kuptimin e krishterë, në pjesëmarrjen në të keqen – nuk ekziston: një bolshevik që gënjen një kapitalist merr pjesë në të vërtetën.
Gjuha e dyfishtë, pra, nuk përpiqet kurrë të hyjë në kontakt me të vërtetën, madje as përmes saj me realitetin. Është një hapësirë autonome, një hapësirë abstrakte, në të cilën ajo që është dhe ajo që nuk është janë plotësisht të këmbyeshme. Kthyeshmëria që Orwell e përshkroi aq mirë në luftërat midis Oqeanisë, Azisë Lindore dhe Euroazisë, kombinimi i të cilave po ndryshon vazhdimisht dhe secila prej të cilave duhet pranuar si e vetmja e mundshme dhe e pandryshueshme nga skllevërit e Big Brother. Dhe le të kthehemi te Putini.
Ai gënjen gjatë gjithë kohës për tre arsye kryesore. Së pari, sepse, si Lenini, ai nuk beson për asnjë moment në ekzistencën e së vërtetës. Ai beson se prirja për të vërtetën është një kapriço e të dobëtit, idiotit dhe naivit. Ai u rrit në mengelen e Brezhnevit: gjuha e dyfishtë është gjuha e tij amtare. Më pas, si nxënës shumë i zellshëm i shkollës së KGB-së, mësoi të gjitha teknikat sovjetike të artit të dezinformimit. Ai është shumë më tepër se një bartës i gënjeshtrës: ai ka mësuar të mishërojë egon e tij në pretendimin që i është shkruar nën lëkurë. Identitetet e rreme i kanë dhënë formë modus vivendi. Së fundi, ai është i rrethuar nga doktorë spin që kanë përfshirë zbulimet e psikologjisë dhe marketingut perëndimor në leksionet dhe punën praktike të KGB-së. Rezultati është një fabrikë gënjeshtre me efikasitet të mrekullueshëm.
Francezët më të kthjellët, kur bëhet fjalë për Putinizmin, priren t’i trajtojnë bashkatdhetarët e tyre që e admirojnë Putinin si budallenj ose tradhtarë flagrantë. Për shumicën, ata kanë gjykuar shumë shpejt. Sepse, në 22 vitet që ka qenë në pushtet, Putin ka krijuar një fushatë komunikimi politik të përmasave kontinentale që është jashtëzakonisht efektive. Në reklamat për pemën, ne e gjykojmë atë nga frutat e tij, dhe faktet janë aty: miliona evropianë e shohin Vladimirin e Madh si një të urtë, një mendimtar, një pushtues të lavdishëm. Për të vlerësuar forcën e ndikimit të tij intelektual në vendin tonë, mjafton të shikojmë kurorat e dafinës që i kanë hedhur në lot nga qarqet tradicionale katolike. Me dëshirë, disa shpresojnë se ai do t’i “shpëtojë”. Ata as që shohin më se po zhyten në idhujtarinë që Zoti i tyre qorton.
Kështu, një lexues i uebsajtit fondamentalist Salon beige përfundon: “Zoti e bekoftë Vladimir Putinin dhe e patë atë në rrugën e konvertimit”. Zoti na dërgoftë një njeri të kalibrit të tij këtu në ferr liberal.” Dhe një tjetër përgjigjet: “Zoti e ktheftë zemrën e Putinit dhe ia forcoftë dorën!” Hurrah! E njëjta faqe interneti flet për një “Putin të mençur”, i cili “me krenari merr përgjegjësinë për trashëgiminë e tij të parësisë së krishterë, në fjalimet e tij të mbushura me shpirtërore, sepse ai refuzon zakonet tona satanike”. Shkurt: “Njeri i matur për vendin e tij, për botën dhe për krishterimin, edhe nëse Perëndimi dekadent dhe apostat nuk e kupton!”
Siç thotë Alain Besançon: “Ata besojnë se dinë, nuk e dinë se besojnë”. Duke adhuruar në mënyrë të pavetëdijshme Putinin, ata po largohen nga orbita e krishterimit: për këtë është e aftë gënjeshtra ruse. Këta njerëz të varfër nuk janë të tjetërsuar mendërisht, por Moska është në gjendje t’i çmendë plotësisht në një çast, siç bëri komunistët në Perëndim gjatë historisë sovjetike.
NUK E DI NË ÇFARË BOTË JETON
Qeveria ruse është e varur nga gënjeshtrat. Pa të, masat do të shihnin me sy të lirë – jo vetëm në Rusi – mashtrimin e “fuqisë euroaziatike që do të shpëtojë qytetërimin” dhe do t’i tregonin dhëmbët. Pa gënjeshtra sistematike dhe sistematike, ata do ta shihnin Putinin për atë që është: një mafioz i XXL, një anëtar i shquar i shërbimeve sekrete më vrastare të shekullit të 20-të dhe një grabitës i pafalshëm i popullit dhe fqinjëve të tij. Krejt e kundërta e patriotit dhe njeriut të rendit përpara të cilit gjunjëzohen kaq shumë të djathtë europianë. Ai nuk ka gjasa t’i mbijetojë rënies së maskës së tij. Është ai që nuk mund të jetë më vetëm.
Dhe arsyeja e fundit, ndoshta më vendimtare, Putin gënjen gjatë gjithë kohës sepse nuk e di se në çfarë bote jeton. Sipas ekspertëve si Galia Ackerman dhe Françoise Thom, ai nuk lexon gazeta, nuk di se si për të përdorur një kompjuter ose një smartphone, ai ndjek ekskluzivisht informacionin vendas dhe botëror në televizionin rus, i cili thjesht përsërit atë që ai mendon dhe i raporton nga oficerët e tij të shërbimit sekret, të cilët janë shumë të frikësuar prej tij për t’u përballur me faktet. Ai kurrë nuk e thotë të vërtetën, sepse nuk mund ta shohë, nuk mund ta dëgjojë dhe nuk është në kontakt me të në asnjë mënyrë. Dhe nëse do ta dëgjonte, do ta dënonte, sepse ky plak, megaloman, paranojak, multimiliarder pa meritë, i mbyllur në bunkerin e tij, në zemër të një lufte absurde që nuk duhej ta kishte shkaktuar kurrë dhe për të cilën ai është një mërgimtar, nuk mund të shohë më çdo ditë hendekun e zgjeruar të hendekut midis delirit të tij dhe foljes të jesh.
Ne duhet të heqim qafe gënjeshtrën ruse, madje më shumë se Vladimir Putin. Ky do të jetë një mision i gjatë dhe i vështirë: një mision i dhimbshëm, të paktën, për një brez të tërë./Oslobođenje.ba/