
Nga Paul Goble dhe The Jamestown Foundation
Që nga vitet 1920 nuk ka pasur një emigracion kaq të madh rus të angazhuar për të bërë ndryshime në atdhe, me të paktën disa anëtarë të përgatitur për të mbështetur apo edhe organizuar sulme të dhunshme ndaj regjimit në Moskë. Dhe kështu, nuk duhet të jetë befasi që disa tani dyshojnë se Kremlini mund të jetë duke menduar nëse do të angazhohet në një përsëritje të mashtrimit të regjimit të Vladimir Leninit që përdori një shekull më parë për të goditur dhe çrregulluar kundërshtarë të tillë, të njohur prej kohësh si Operacioni i besimit (Trust). Natyrisht, për të qenë efektive, kjo taktikë nuk po diskutohet nga vetë zyrtarët rusë. Që ata të diskutojnë strategjinë do ta bënte atë shumë më pak efektive. Por disa në emigracionin rus tashmë po shprehin shqetësimin se regjimi i Vladimir Putinit – për shkak të dominimit të shërbimeve të inteligjencës dhe për shkak të prirjes ruse për të përdorur taktika që dikur funksiononin vazhdimisht – mund të bëjë tani atë që bënë Lenini dhe Çeka, efektivisht shumë kohë më parë.
Shumë nga ata që e kundërshtojnë Putinin e kanë marrë për zemër atë që ai po bën, siç dëshmohet nga një lëvizje militante anti-Putin që po merr formë brenda Rusisë me hedhjen në erë të qendrave të projektimit dhe sabotimin në linjat hekurudhore. Këta kritikues janë inkurajuar edhe më shumë nga paraqitja e dikujt në Ukrainë që duket se përfaqëson këto grupe (shih EDM, 17 maj). Në të vërtetë, njerëz të tillë kanë qenë edhe më të kënaqur nga paraqitja e Ilya Ponomarev, një emigrant rus në Ukrainë, i cili pretendon se përfaqëson Ushtrinë Kombëtare Republikane Ruse dhe kërkon mbështetjen e të gjithë atyre që janë kundër regjimit të Putinit për të kryer sulme ndaj tij (Idel .Realitete, 3 shtator). Dëshira e njerëzve të tillë për ta bërë këtë dhe vëmendja dhe mbështetja që kanë marrë është e kuptueshme, por përmban një rrezik ku shumë njerëz nuk po përqendrohen.
Dmitry Savvin, redaktor i portalit konservator rus Harbin me qendër në Riga, Letoni, thotë se situata me emigracionin aktual politik rus i kujton atij “një ribërje të keqe të historisë së emigrantëve në vitet 1920 dhe 1930” dhe kjo duhet të jetë shkak për alarm, sidomos në këtë rast të veçantë. Ai argumenton se është aksiomatike që ata që e kundërshtojnë Putinin duhet të mbështesin një nëntokë të vërtetë në Rusi të angazhuar për të njëjtën gjë. Por ata duhet të jenë absolutisht të sigurt se po mbështesin një lëvizje të vërtetë dhe jo një lëvizje të krijuar nga shërbimet e inteligjencës për të çarmatosur dhe shkatërruar çdo mundësi për ndryshim regjimi (Harbin.lv, 9 shtator).
Sipas Savvin, rreziqet që Shërbimi Federal i Sigurisë Ruse (FSB) dhe agjencitë e tjera qeveritare mund të organizojnë imitime të tilla janë shumë reale, veçanërisht duke pasur parasysh numrin e madh të njerëzve në Kremlin, duke përfshirë edhe vetë Putinin, të cilët vijnë nga shërbimet e inteligjencës dhe janë të vetëdijshëm për atë që Moska ka bërë në të kaluarën. Qeveria ruse, natyrisht, ka teknika të ndryshme që mund të përdorë për të kundërshtuar aktivizmin e emigrantëve, duke përfshirë depërtimin, rekrutimin dhe krijimin e organizatave alternative. Ajo ka përdorur taktika të tilla rregullisht, por më shpesh kundër komuniteteve të ekspozuara jo-ruse jashtë vendit, si çerkezët, në vend të emigracionit rus (Caucasus Times, 24 nëntor 2020). Por duke pasur parasysh përmasat dhe aktivizmin në rritje të kësaj të fundit, standardi i arit për operacionet e Moskës kundër saj mbetet Trusti.
Trusti është emri i koduar që sovjetikët i dhanë një organizate që krijuan në vitin 1920, Organizata Monarkiste e Rusisë Qendrore, e cila pretendonte se ishte gati të përdorte dhunën për të rrëzuar qeverinë e Leninit, por në fakt kontrollohej plotësisht nga policia sekrete sovjetike. Kjo marrëveshje i dha Moskës tre përparësi kryesore.
Së pari, e ndau emigracionin me ata që ranë pas argumentit të Trustit për pretendimin se ishin luftëtarët e vërtetë për një Rusi të lirë kundër atyre që argumentuan për një qasje më të kujdesshme.
Së dyti, ai i dha Trustit, dhe mbajtësve të tij çekistë, dorën e kamxhikut jo vetëm duke siguruar që Moska i dinte gjithmonë planet e emigrantëve, por gjithashtu duke lejuar operativët e Trustit të argumentonin se, meqenëse ata ishin në terren, vetëm ata dhe jo emigrantët, duhet të vendosin se kur dhe ku të sulmojnë, duke i ngecur kështu emigrantët rusë.
Dhe e treta – dhe e mundshme më e rëndësishmja e tij – kur Trusti u ekspozua në vitin 1927 (dhe kjo pothuajse me siguri u bë nga vetë sovjetikët), ata në emigracion që kishin besuar në të e gjetën veten të diskredituar në sytë e të gjithë të tjerëve, duke dhënë Moska një tjetër rezultat pozitiv. (Për sfondin mbi këtë operacion të turbullt, i cili dikur ishte i njohur gjerësisht në Perëndim, por është harruar gjerësisht, shih, në veçanti, Simpkins and Dyer, The Trust, 1989; Brook-Shepherd, Iron Maze: Shërbimet Sekrete Perëndimore dhe Bolshevikët , 1998; dhe Sergey Voytsekhovsky, The Trust, në rusisht, 1974, midis studimeve të tjera perëndimore të operacioneve të inteligjencës sovjetike.)
Sipas Savvin, një nëntokë e vërtetë anti-Putin mund të shfaqet tani në Rusi; në të vërtetë, ai tregon se shpreson shumë që të jetë kështu. Por përpara se dikush në emigracion të vendosë nëse është i vërtetë apo vetëm një komplot i FSB-së, duhen përgjigjur shumë pyetjeve të tjera rreth asaj që po ndodh në të vërtetë në Rusi dhe kush qëndron prapa këtyre veprimeve, sugjeron ai me arsye, që emigracioni aktual rus të mos bjerë në të njëjtën kurth siç bënë bashkëkombësit e tyre një shekull më parë./.eurasiareview/