Nëse është e vërtetë ajo që presidenti serb Aleksandar Vuçiq i ka shpallur popullit dhe ka të bëjë me propozimin e përbashkët të Gjermanisë dhe Francës për zgjidhjen e problemit të Kosovës, atëherë kjo është diçka për të cilën Serbia duhet të mendojë seriozisht. Non-paper-i, të cilin Vuçiq nuk ka dashur ta marrë, tashmë është bërë propozim zyrtar.
Sipas presidentit të Serbisë, Gjermania dhe Franca po i ofrojnë Serbisë pranim të përshpejtuar në Bashkimin Evropian dhe ndihmë të konsiderueshme financiare në këmbim të pranimit të qetë të Kosovës në Kombet e Bashkuara dhe institucionet e tjera ndërkombëtare. Krahas gjithë kësaj, Vuçiq tha se me këtë propozim askush nuk po kërkon nga Serbia që ta njohë Kosovën si shtet të pavarur.
Ky është më shumë se një propozim serioz dhe real në çdo kuptim. Pika më e dhimbshme për Serbinë është pikërisht Kosova dhe njohja e pavarësisë. Në këtë moment dhe ndoshta edhe në të ardhmen në Serbi nuk do të ketë gatishmëri dhe forcë për një nënshkrim të tillë. Me këtë propozim, nëse interpretimi i Vuçiqit është i saktë, nuk do të ketë nevojë për atë nënshkrim, dhe dhe ky është momenti që pritej.
Nëse kreu i qeverisë serbe do të ishte i zgjuar, ky propozim do të pranohej në të njëjtin moment si pikënisje për negociatat më serioze të deritanishme me ndërkombëtarët. Gatishmëria për një kompromis të tillë të Gjermanisë dhe Francës, që janë shtylla kurrizore e BE-së, duhet të përdoret dhe ndoshta të nxirret ndonjë përfitim më konkret për qytetarët e kombësisë serbe në Kosovë, si dhe për pozitën dhe statusin e manastireve shekullore. dhe kishat. Dhe sigurisht për, në fund, formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.
Pse propozimi është i mirë?
Pse është i mirë ky propozim? Ndoshta më së shumti për faktin se ai e respekton realitetin, si në Kosovë ashtu edhe në Serbi. Kosova ka bërë një rrugë të gjatë në drejtim të shtetësisë, të cilën Serbia nuk do ta njohë. Përveç Rusisë dhe Kinës, të gjitha fuqitë e tjera të mëdha e kanë njohur këtë realitet. Sjellja e deritanishme e Rusisë dhe Kinës, megjithatë, zbret në faktin se ideja e pranimit të Kosovës në OKB nuk mund të kalojë në Këshillin e Sigurimit. Populli serb në Kosovë nuk ka asgjë nga këto. Asnjë vend pune ose ndonjë formë tjetër e mbështetjes së sistemit. Në fund të fundit, OKB-ja nuk është më organizata siç ishte dikur, veçanërisht që nga fillimi i luftës në Ukrainë.
Serbia, nga ana tjetër, nuk është e gatshme të njohë plotësisht situatën në terren. Dhe kjo nuk shkon në favor të serbëve. Ndikimi i shtetit serb në Kosovë po zvogëlohet, po ashtu edhe numri i serbëve që jetojnë sot në Kosovë. Në mënyrë që njerëzit e zakonshëm ta vizitojë Kosovën, duhet të vendosin stikersa në targa. Përfaqësuesit e autoriteteve në Beograd nuk mund të vizitojnë tokën e shenjtë serbe pa miratimin e Prishtinës. Mundësia për të mos e njohur Kosovën duhet të inkurajojë shumëkënd se ka ardhur momenti që historia të marrë fund dalëngadalë. Vendet e mëdha kanë fuqi që Serbia nuk mund të ndikojë.
Nëse duan ta pranojnë Kosovën në OKB, Serbia nuk mund të bëjë shumë atje, edhe nëse numri i përgjithshëm i vendeve që nuk e njohin Kosovën është më i madh se numri i vendeve që e njohin atë. Atje, sërish, të mëdhenjtë do të dalin në skenë dhe do ta ndryshojnë atë rezultat brenda natës. Prandaj Serbia nuk mund ta pengojë.
Anëtarësimi në BE nuk është më aq e dëshirueshëm siç ishte deri vonë. Mbështetja për anëtarësim në BE nuk ka qenë kurrë më e ulët në Serbi dhe do të duhej bërë shumë në këtë drejtim. Serbia sigurisht ka një vend në BE, por jo siç është sot. Duhet të jetë një marrëdhënie e ndërsjellë plot respekt nga të dyja palët, dhe më e rëndësishmja – ndershmëri. Pa të, gjithçka është e pakuptimtë. Nuk ka asnjë shumicë në Serbi që do të pranonte hyrjen e Kosovës në OKB për hir të anëtarësimit në BE.
Përfitim për popullin pa njohje të Kosovës
Ndihma financiare është ndoshta një histori pak më e veçantë. Qytetarët e Serbisë ende besojnë se Kina dhe Rusia janë donatorët më të mëdhenj financiarë të Serbisë. Ky është një nga absurditetet më të mëdha në Serbinë e sotme. Për mosbesimin e të gjithë nacionalistëve dhe të djathtëve, Rusia dhe Kina pothuajse nuk janë në atë listë dhe BE-ja mban vendin e parë bindës. Jo vetëm për investime dhe kredi, por mbi të gjitha për grante. Kur i shtojmë të gjitha investimet dhe numrin e kompanive nga Perëndimi, në krahasim me Lindjen, arrijmë në një përllogaritje që tregon qartë se ku i përket Serbia. Kinezët investojnë shumë në Serbi, nuk është sekret, por nuk ka pasur investime ruse gjatë gjithë këtyre viteve. I vetmi vend ku u përfshinë rusët ishte Industria e Naftës e Serbisë, dhe ky ishte fillimi dhe fundi i investimeve ruse.
Vuçiq ka vite që mburret se Serbia është lider në investimet e huaja dhe është e lehtë të merret me mend se çfarë do të ndodhte me ta nëse do ta refuzonin edhe këtë propozim.
Pra, ky propozim është më se i shkëlqyer. Ju e pranoni realitetin, merrni ndonjë përfitim për njerëzit tuaj që jetojnë në Kosovë, hyni në BE, merrni ndihmë të madhe financiare dhe nuk duhët ta njihni Kosovën.
Nëse Serbia e refuzon këtë propozim, lehtë mund të ndodhë izolimi i Serbisë nga bashkësia ndërkombëtare dhe formimi i Shqipërisë së Madhe, për të cilën po punohet gjerësisht. Europa nuk ka nevojë as për njërën, as për tjetrën. Të gjithë e dimë nga përvoja se propozimi aktual ka qenë gjithmonë më i mirë se ai i rradhës. Gjithashtu, kujtojmë se pala tjetër, në raport me palën serbe, ndonjëherë pranonte kushte jo të favorshme vetëm sepse e dinte se Beogradi nuk do ta pranonte një gjë të tillë. Është koha për të ndaluar dhe për të menduar seriozisht dhe me maturi.
Serbia nuk do të marrë një ofertë më të mirë në fillim. Ata që shpresojnë se rusët do të kalojnë Danubin dhe do të ndryshojnë strukturën gjeostrategjike dhe gjeopolitike në botë janë në një iluzion më të madh se ai në të cilin pretendohet se Serbia nuk ka qenë kurrë më prezente sot në Kosovë. Që Serbia ta rifitojë Kosovën me luftë është aq e pakuptimtë sa nuk ia vlen të humbasësh fjalë.
Serbisë dhe Vuçiqit i takon të përpiqen të luftojnë për rezultatin më të mirë të mundshëm në negociata dhe ky duhet të jetë obligim i shenjtë i autoriteteve të sotme në Beograd. Nuk ka tërheqje tani. Është koha që të arrihet një kompromis dhe kështu të sigurohet e ardhmja e Serbisë dhe e popullit shqiptar në Kosovë. Ky propozim e ofron atë.
Pikëpamjet e shprehura në këtë tekst janë të autorëve dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht politikën editoriale të Al Jazeera./Al Jazeera