Mbështetja e Biden për Izraelin është e kualifikuar: Ai do ta mbajë Netanyahun në përputhje me ligjet e luftës

Përgjigja e Presidentit Biden ndaj sulmit vrasës të Hamasit mbi qytetet, fshatrat dhe kibucitë izraelitë, i cili la më shumë se 1200 të vdekur izraelitë, shumica prej tyre civilë, ishte një nga shprehjet më të ngrohta të mbështetjes për Izraelin nga një president amerikan në një kohë të gjatë.

Në fjalimin e tij më 10 tetor, ai theksoi se Uashingtoni nuk do ta kufizojë mbështetjen e tij për shtetin hebre me fjalë, por menjëherë do t’i përkthejë ato fjalë në ndihmë konkrete. Megjithatë, premtimi i Biden për mbështetje “të zgjeruar” – duke përfshirë vendosjen e aeroplanmbajtësve “për të penguar veprimet armiqësore kundër Izraelit” – nuk është pa paralajmërime që Izraeli duhet t’i marrë parasysh me kujdes.

Gjatë fundjavës, Biden paralajmëroi me mençuri Izraelin kundër pushtimit të Rripit të Gazës dhe shprehu mbështetjen për hapjen e një korridori humanitar për të lehtësuar katastrofën humanitare që po shpaloset tashmë.

Nuk është sekret që marrëdhëniet SHBA-Izrael kanë qenë të tensionuara që nga kthimi i Benjamin Netanyahu në pushtet në fund të vitit të kaluar. Qeveria amerikane ka kritikuar hapur përpjekjen flagrante të koalicionit qeveritar të sapoformuar, më të krahut të djathtë në historinë e Izraelit për të dobësuar gjyqësorin e vendit dhe rrjedhimisht sistemin demokratik.

Biden mbështeti në mënyrë indirekte qindra mijëra izraelitë që dalin rregullisht në rrugë për të mbrojtur demokracinë e tyre dhe e lidhi miqësinë e SHBA me Izraelin me ruajtjen e asaj demokracie: “Gjeniu i demokracisë amerikane dhe izraelite është se ata të dy bazohen në institucione të forta. mbi kontrollet dhe balancat dhe për një gjyqësor të pavarur”.

Për të nënvizuar mosmiratimin e tij ndaj qeverisë izraelite, e cila përfshin kritika për zgjerimin e vendbanimeve në territoret e pushtuara palestineze, Biden nuk e ftoi Netanyahun në Uashington. Duke mohuar Netanyahun, i cili e ka parë gjithmonë veten me ndikim në qendrat e fuqisë së SHBA-së, atë që është ndoshta udhëtimi më i lakmuar jashtë vendit për një kryeministër izraelit, Biden ka bërë atë që disa politikanë në Izrael e shohin si një ndërhyrje ndërhyrëse në politikën e brendshme të Izraelit. Kjo bëri që një anëtar i kabinetit të kryeministrit, Amichai Chikli, me miratimin e heshtur të Netanyahut, t’i bënte thirrje SHBA-së që të “merret me punët e veta” në fillim të këtij viti.

Në të vërtetë, Izraeli është puna e SHBA-së, pasi Uashingtoni i ofron vendit 3.8 miliardë dollarë ndihmë ushtarake dhe të tjera çdo vit, e furnizon atë me armët më moderne dhe e mbështet atë diplomatikisht në forumet ndërkombëtare, edhe kur merret me politikat e Izraelit apo edhe veprimet që dëmtojnë interesat e SHBA. Pas sulmit të Hamasit ndaj Izraelit dhe pranisë së rrezikshme të Hezbollahut në kufirin verior të vendit, SHBA-ja e mbështeti shpejt Izraelin.

Sapo shkalla e katastrofës që kishte goditur Izraelin u bë e qartë, Biden urdhëroi menjëherë dërgimin e municioneve dhe pajisjeve ushtarake të nevojshme urgjentisht për të forcuar aftësitë e aleatit të tij. Ai dërgoi në rajon aeroplanmbajtësen Gerald R. Ford së bashku me një kryqëzor rakete dhe katër shkatërrues raketash, duke i sinjalizuar Iranit dhe Hezbollahut se një sulm ndaj Izraelit do të çonte në një konfrontim me Shtetet e Bashkuara. Uashingtoni po e trajton situatën sikur Izraeli të ishte një anëtar i plotë i NATO-s, duke i parë sulmet ndaj aleatit të tij të ngushtë në Lindjen e Mesme si një deklaratë lufte ndaj Shteteve të Bashkuara.

Vetëm disa ditë pas sulmit të Hamasit, Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken fluturoi në Izrael për bisedime me Netanyahun dhe më pas në Jordani, Katar, Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Egjipt për të parandaluar përshkallëzimin e konfliktit. Ai u pasua nga Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin për t’i demonstruar botës mbështetjen e palëkundur të SHBA-së për Izraelin. Një arsye tjetër për zemërimin e SHBA-së është se Hamasi ka vrarë qytetarë amerikanë dhe i ka marrë peng. Kjo çon në mënyrë të pashmangshme që SHBA të përfshihet më shumë në këtë raund dhune sesa në shpërthimet e mëparshme.

Qëndrimi i ftohtë i Biden ndaj Izraelit u shkri disi vetëm kohët e fundit kur ai pranoi të takohej me Netanyahun – megjithëse jo në Shtëpinë e Bardhë, siç do të kishte dashur, por në margjina të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork – dhe anëtarësimin e Izraelit në vizën e vendit të tij – program udhëtimi falas pas një periudhe shumë të gjatë pritjeje. Këto gjeste nuk qëndruan të vetme, por kanë të bëjnë shumë me angazhimin trepalësh mes SHBA-së, Arabisë Saudite dhe Izraelit. Nëse kjo marrëveshje realizohet – edhe pse ka të ngjarë të vonohet për shkak të zjarrit aktual – sauditët do të normalizojnë marrëdhëniet e tyre me Izraelin në këmbim të një marrëveshjeje formale të mbrojtjes me SHBA-në dhe ndihmës në zhvillimin e një programi bërthamor civil.

Netanyahu, duke u përballur me një gjyq për korrupsion dhe protesta masive javore kundër sulmeve të koalicionit të tij ndaj gjyqësorit, shpreson se një fitore ushtarake mund t’i shpëtojë punën. Megjithatë, kjo do të kërkonte që qeveria e tij të bënte lëshime për palestinezët, të cilat nuk kanë gjasa duke pasur parasysh natyrën e koalicionit të tij. Për Biden, i cili së shpejti do të kandidojë për rizgjedhje dhe ka të ngjarë të përballet me një rival sa të njohur aq edhe të paparashikueshëm, normalizimi i marrëdhënieve midis dy fuqive të mëdha rajonale që janë aleatët kryesorë të SHBA-së, vetëm sa mund të rrisë besueshmërinë e presidentit me votuesit amerikanë. veçanërisht kur SHBA-të përpiqen të rifitojnë rëndësinë në rajon dhe të frenojnë ndikimin në rritje të Kinës dhe Rusisë.

Për më tepër, një përfundim i shpejtë i luftës në Rripin e Gazës me sa më pak viktima është i rëndësishëm për arsye politike të brendshme. Sepse sa më gjatë të zgjasë dhe sa më shumë viktima palestineze të pretendojë, aq më i madh është rreziku i incidenteve të pajustifikuara antisemite në SHBA.

Mbështetja e Biden-it për Izraelin është e sinqertë, por është larg nga falja e çdo veprimi të qeverisë izraelite. Në fjalimin e tij, Biden angazhoi fuqinë e SHBA-së për të mbështetur dhe, nëse është e nevojshme, për të mbrojtur Izraelin, por ai e bëri të qartë se qasja e tij buron nga fakti se të dy vendet ndajnë vlera të përbashkëta demokratike. Me fjalë të tjera, sulmet ndaj kontrolleve dhe balancave të sistemit qeveritar izraelit duhet të ndalen.

Në mënyrë domethënëse, ai bëri një dallim midis njohjes së të drejtës së Izraelit për të shkatërruar aftësitë ushtarake të Hamasit dhe lejimit të tij të dëmtojë civilët në Gaza në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar. “Terroristët synojnë dhe vrasin me qëllim civilët”, tha Biden. “Ne po mbajmë ligjin ushtarak. Kjo është e rëndësishme. Ka një ndryshim.” Mbetet për t’u parë nëse Uashingtoni do ta mbajë Izraelin në këtë standard sjelljeje.

Megjithatë, prova e vërtetë e synimeve të SHBA-së në rajon, si dhe e sigurisë dhe mirëqenies së aleatëve të saj, duke përfshirë dhe veçanërisht Izraelin, do të vijë menjëherë pas luftës, kur do t’i duhet të hedhë peshën e saj politike dhe ekonomike pas një Plani i rindërtimit të Gazës. Ky plan duhet të përmirësojë kushtet e jetesës së të gjithë palestinezëve dhe, mbi të gjitha, të fillojë një përpjekje të përbashkët për të zgjidhur konfliktin kronik izraelito-palestinez, duke garantuar të drejtat njerëzore, politike dhe civile të të gjithëve.

Yossi Mekelberg është profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe bashkëpunëtor i programit të Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut në Chatham House/The Guardian/