
Ndërsa spekulimet rriten në lidhje me negociatat e mundshme për t’i dhënë fund pushtimit rus të Ukrainës, është e rëndësishme të kuptohet natyra e luftës që Vladimir Putin filloi gati tre vjet më parë. E rëndësishmja, kjo nuk është një luftë konvencionale për tokën që mund të zgjidhet me koncesione të kufizuara territoriale. Qëllimet e Putinit janë shumë më ambicioze. Ai po bën luftën aktuale për të minuar arkitekturën ekzistuese të sigurisë ndërkombëtare dhe për ta zëvendësuar atë me një rend të ri botëror në të cilin një pjesë e vogël e fuqive të mëdha mund të dominojnë fqinjët e tyre.
Që nga fillimi i pushtimit në shkallë të gjerë të Ukrainës në shkurt 2022, Putini ka përshkruar vazhdimisht vizionin e tij për një “rend botëror shumëpolar” që do të ndryshonte verdiktin e Luftës së Ftohtë dhe do të krijonte një botë të ndarë në sfera ndikimi. Duke sfiduar paprekshmërinë e kufijve përmes pushtimit të Ukrainës, Putin kërkon të eliminojë një shtyllë qendrore të sistemit të sotëm global të sigurisë dhe të normalizojë përdorimin e forcës ushtarake në çështjet ndërkombëtare. Nëse përpjekjet e tij perceptohen si të suksesshme, kjo do të krijojë një precedent katastrofik që do të inkurajojë regjimet autoritare në mbarë botën.
Ëndrra e Putinit për një rend të ri botëror reflektohet në shtytjen e tij për bisedime dypalëshe me Shtetet e Bashkuara për të diskutuar fatin e Ukrainës dhe Evropës pa përfshirjen ukrainase apo evropiane. Ai dëshiron të tregojë se sovraniteti është i negociueshëm dhe të përcjellë mesazhin se disa kombe janë më të barabartë se të tjerët. Pasojat e kësaj qasjeje mund të jenë katastrofike si për Ukrainën ashtu edhe për Evropën në tërësi.
Rendi botëror që Putin parashikon do të ndjekë ligjet e xhunglës gjeopolitike dhe do të karakterizohet nga pasiguri dhe agresion. Konfliktet e armatosura do të rriteshin në të gjithë botën pasi rregullat e pranuara më parë të marrëdhënieve ndërkombëtare do të zëvendësoheshin nga parimi gjithëpërfshirës i “mundja është e drejtë”. Prosperiteti i paprecedentë ekonomik global i tre dekadave të fundit gjithashtu do të kërcënohej pasi barrierat tregtare rriten dhe shpenzimet e mbrojtjes arrijnë nivele rekord. Përfituesit e vetëm të dukshëm do të ishin kombe si Rusia që ndjekin qëllime revizioniste ose ekspansioniste.
Situata e sigurisë ndërkombëtare tani është bërë aq serioze dhe përshkallëzuar sa nuk mund të zgjidhet më duke qetësuar Rusinë ose duke kërkuar një paqe kompromisi. Në vend të kësaj, Rusia duhet të humbasë në Ukrainë dhe të shihet si humbëse.
Ky nuk është aktualisht rasti. Përkundrazi: Putini është më i sigurt për fitoren se kurrë dhe nuk sheh asnjë arsye për t’i dhënë fund luftës. Ai po projekton fuqinë e tij në mbarë botën dhe po ndërton me sukses një koalicion me fuqi të tjera autoritare, duke përfshirë Kinën, Iranin dhe Korenë e Veriut, të cilat të gjitha mbështesin luftën në Ukrainë dhe ndajnë qëllimin e Moskës për të përmbysur rendin aktual botëror.
Brenda vendit, Putin ia ka dalë të vendosë ekonominë ruse në një bazë lufte dhe të gjejë partnerë të rinj për të kompensuar prishjen e marrëdhënieve me Perëndimin. Ai po përgatitet hapur për një luftë të gjatë dhe po mbështet që Perëndimi të mos jetë mjaft i vendosur për t’u përballur me të.
Për t’i dhënë fund luftës, Putini duhet të jetë i bindur se vazhdimi i pushtimit të Ukrainës do të ishte katastrofik për Rusinë. Kjo kërkon një sërë masash që synojnë dobësimin e pozitës së Rusisë si ekonomikisht ashtu edhe ushtarakisht.
Perspektivat ekonomike të Rusisë tashmë janë përkeqësuar si rezultat i luftës dhe mund të bëhen shumë më serioze nëse udhëheqësit perëndimorë marrin masat e nevojshme. Ekziston një nevojë e dukshme për një koordinim më të madh midis Shteteve të Bashkuara, Mbretërisë së Bashkuar, BE-së dhe vendeve të tjera të përfshira në sanksionimin e përpjekjeve të luftës ruse. Zbatimi i sanksioneve ekzistuese mbetet i pamjaftueshëm, ndërkohë që nevojiten masa më të ashpra për të synuar ndërmjetësit.
Vetëm vështirësitë ekonomike nuk do ta sjellin Putinin në tryezën e bisedimeve. Ai gjithashtu duhet të detyrohet të përballet me perspektivën e humbjes ushtarake. Kjo kërkon një rishikim themelor midis partnerëve të Ukrainës. Aktualisht, Ukraina është e detyruar të zhvillojë një luftë mbrojtëse, me qëllim që t’u shkaktojë humbje të papranueshme rusëve pushtues. Megjithatë, Putini ka padyshim një tolerancë shumë të lartë për humbjet dhe gjithashtu mund të përdorë rezerva të mëdha të papërdorura të fuqisë punëtore për të rimbushur radhët e shkatërruara të ushtrisë së tij. Nëse lufta aktuale e shkatërrimit vazhdon, Rusia përfundimisht dhe në mënyrë të pashmangshme do të fitojë.
Në vend të kësaj, Ukraina duhet të pajiset për të mposhtur Rusinë në fushën e betejës. Ushtria ukrainase ka dëshmuar vazhdimisht se është e aftë të mposht Rusinë, por aktualisht i mungojnë aftësitë ushtarake për t’i kthyer fitoret lokale në një pozicion fitues të luftës. Kjo duhet të ndryshojë.
Frika e Perëndimit nga përshkallëzimi do të thotë se Kievit vazhdon t’i mohohet një gamë e gjerë armësh dhe opsionet e tij të mbrojtjes janë të kufizuara. Si rezultat i kësaj qasjeje tepër të kujdesshme, Kremlini është në gjendje të zhvillojë një luftë të gjithanshme kundër Ukrainës pa frikën e kundërsulmeve të mëdha brenda Rusisë. Putin gjithashtu gëzon avantazhe dërrmuese në fuqinë e zjarrit, duke përfshirë një forcë ajrore shumë më të madhe dhe më moderne. Asnjë shtet anëtar i NATO-s nuk do të merrte në konsideratë zhvillimin e luftës pa fuqinë e duhur ajrore, por kjo është pikërisht ajo që aktualisht i kërkohet Ukrainës.
Deri më tani, Perëndimi e ka armatosur Ukrainën për të mbijetuar. Putini nuk do t’i japë fund pushtimit derisa të bindet se liderët perëndimorë janë të vendosur të përgatisin Ukrainën për fitore. Nevojat ushtarake të Ukrainës janë të njohura mirë. Ajo që mungon është vullneti i nevojshëm politik për të vepruar. Kjo do të thotë se avionët luftarakë, raketat me rreze të gjatë veprimi, tanket dhe artileria duhet të vendosen në sasi të mëdha, së bashku me aftësitë e përmirësuara dramatike të dronëve dhe të luftës elektronike.
Duke ofruar ndihmë të mjaftueshme ushtarake për Ukrainën, Perëndimi më në fund mund ta detyrojë Putinin të rimendojë luftën aktuale duke krijuar një pengesë të fortë të aftë për të parandaluar agresionin e mëtejshëm rus. Çdo gjë tjetër thjesht do të çonte në një pauzë në armiqësitë, të cilat Putini do ta përdorë për të riarmatosur dhe përgatitur për fazën tjetër të luftës së tij kundër Perëndimit. Çmimi i ndalimit të Rusisë në Ukrainë është i lartë, por do të zbehet nga kostoja e një rendi të ri botëror autoritar nëse pushtimi i Putinit ka sukses.
Andriy Zagorodnyuk është kryetar i Qendrës për Strategjitë e Mbrojtjes dhe këshilltar i qeverisë ukrainase. Më parë, ai shërbeu si Ministër i Mbrojtjes i Ukrainës (2019-2020)/Atlantic Council/