Analizë e punës së RT Ballkanit

Një rrjet mediash të lidhura dhe të kontrolluara nga aparati shtetëror i Federatës Ruse ka funksionuar prej kohësh në Ballkan. Mediat nga agjencia Rossiya Segodnya (Russia Today), si Russia Beyond dhe Sputnik, kanë operuar në rajon për shumë vite.

Russia Beyond ka versione në serbisht, kroatisht, bullgarisht dhe maqedonisht. Është një botim që ishte një lloj instrumenti i fuqisë së butë ruse, duke promovuar kulturën ruse dhe Rusinë si një destinacion kulturor dhe turistik. Me shumë pak politikë ai rekomandoi veten për bashkëpunim me mediat kryesore botërore dhe deri para disa vitesh si shtojcë ishte shtypur edhe me Washington Post dhe Daily Telegrad. Në Mal të Zi u botua me gazetën e përditshme “Dan”.

Bashkimi Evropian dhe agjencitë e lajmeve të sanksionuara nga SHBA, Sputnik dhe Russia Today operojnë redaksitë e tyre serbe nga kryeqyteti serb. Sputnik Serbia funksionon prej tetë vitesh dhe drejtohet nga Ljubinka Milinçiq.

Vajza e saj Jelena Milinçiq, e cila deri para pak kohësh ka punuar në redaksinë spanjolle të kësaj shtëpie mediatike, është emëruar redaktore kryesore përgjegjëse për projektin mediatik të sapolansuar “Russia Today Balkans”.

Qëllimin dhe politikën editoriale të kësaj medie e ka shprehur më së miri postimi në Twitter i Margarita Simonjan, shefe e selisë së RT-së në Moskë, e cila nisjen e mediave e ka shoqëruar me mesazhin: “RT e hapëm në Ballkan, sepse Kosova është Serbi. ” Në komunikatën për shtyp me rastin e hapjes, është paralajmëruar edhe hapja e kanalit televiziv në vitin 2024. Përveç përkthimit dhe marketingut të narrativës zyrtare shtetërore të Rusisë në lidhje me pushtimin e Ukrainës, ata gjithashtu filluan të lokalizojnë programin e tyre duke punësuar staf vendas.

Russia Today ka nisur fuqishëm me punësimin e emrave të njohur gazetaresk dhe kolumnistësh. Një veterane e gazetarisë serbe, e shkollës së gazetarisë së krahut të djathtë konservator në Serbi, Ljiljana Smailoviq, mori emisionin e saj, në të cilin deri më tani ka intervistuar figura të njohura të spektrit të djathtë politik dhe kulturor në Serbi, si poetin nacionalist nga Mali i Zi, Matija Bećković, frontmenin i ish-grupit të rock-ut të Sarajevës “No Smoking” (“Zabranjeno pušenje”), Nele Karajlić, Ministren serbe e Shëndetësisë Danica Grujiçiq, e njohur për përhapjen e dezinformatave gjatë pandemisë së koronavirusit. Smajloviq, e cila ishte kryeredaktore dhe përgjegjëse e gazetës më të vjetër dhe më me ndikim të së përditshmes serbe “Politika”, u largua nga Qendra Evropiane për Lirinë e Medias, në bordin ekzekutiv të së cilës ishte, për shkak të përfshirjes së saj në RT.

Ndër emrat e tjerë të njohur, RT punësoi një shkrimtar boshnjak-hercegovinez me adresë në Beograd, Muharem Bazdulj. Vitet e fundit, Bazdulj është bërë i famshëm kryesisht për shkak të qëndrimit të tij të theksuar pro-serb dhe mbështetjes dhe shoqërimit të tij me politikanët nacionalistë serbë. Përveç kësaj, Bazdulj ishte i përfshirë edhe gjatë ndryshimeve politike në Mal të Zi, kur mori pjesë në fushatën zgjedhore të kryeministrit aktual të Malit të Zi, Dritan Abazoviq. Bazdulj, ashtu si Emir Kustirica, është një nga një numër i vogël intelektualësh boshnjakë që bashkëpunojnë ngushtë me autoritetet serbe dhe promovojnë një narrativë pro-ruse. Përderisa Kusturica e bën këtë prej vitesh, Bazdulj ka filluar ta bëjë këtë shumë kohë më parë dhe elita politike serbe e shpërbleu me anëtarësim në Bordin e Drejtorëve të shërbimit publik serb RTS.

Përveç Bazdulj, për RT shkruan edhe politologu serb i djathtë Slobodan Antoniq, profesor në Fakultetin Filozofik në Beograd. Ai e admiron figurën dhe veprat e ish-udhëheqësit serb Slobodan Millosheviq, për të cilin ai shkroi edhe një libër. Është edhe prifti serb Darko Djogo, i njohur për rubrikat e tij nacionaliste dhe shoviniste në mediat pro-ruse në rajon.

Një numër i madh i autorëve dhe gazetarëve të rinj u punësuan për të punuar në këtë shtëpi mediatike dhe u krijua podkasti i Lokomotiva, i drejtuar nga Marko Nikoliq dhe Tiosav Puriq.

Bashkimi Evropian dhe partnerët perëndimorë e kanë paralajmëruar me butësi Serbinë se është e detyruar të harmonizojë politikën e saj të jashtme me politikën e jashtme të BE-së, veçanërisht kur bëhet fjalë për paketën e sanksioneve në lidhje me mediat propagandistike ruse, por qeveria serbe vazhdon ta injorojë këtë thirrje dhe paralajmërim nga perëndimi.

Rusia Today nuk ka një shtrirje dhe shikueshmëri të madhe në Serbi, por siç është rasti me Sputnik, ato formojnë dhe diktojnë narrativa që më pas transmetohen dhe shpërndahen nga tabloidet serbe të lidhura me strukturat qeverisëse dhe shtetërore.

RT ka një ndjekës prej 20,000 përdoruesish në Facebook, dhe kanali i tyre u hoq nga YouTube menjëherë pas publikimit të tij. Në Telegram, kanali i tyre ndiqet nga 14 mijë përdorues të këtij aplikacioni. Këto janë shifra të vogla për Serbinë dhe projekti është ende në fillimet e tij. Nëse do të jetë më i suksesshëm se Sputnik, ndikimi i të cilit mbeti i kufizuar, mbetet për t’u parë./Lubomir Fillipoviq për The Geopost/