A po bëhet Twitter një rrjet i krahut të djathtë?

Marrja e një prej rrjeteve sociale më të mëdha nga njeriu më i pasur në botë, Elon Musk, për shumë do të thotë fundi i lirisë së fjalës në Twitter. Ekspertët e teknologjisë, gazetarët dhe aktivistët në mbarë botën tani pyesin veten – a ka ekzistuar ndonjëherë kjo liri?

Blerja e Twitter është gjithashtu një nga marrëveshjet më të mëdha ndonjëherë, si në botën e teknologjisë ashtu edhe në atë të korporatave. Shuma prej 44 miliardë dollarësh, më e madhe se vlera totale e shumë kompanive globale në të ashtuquajturin ‘klub 500’ nuk ishte një problem për Musk, pasuria e të cilit vlerësohet në më shumë se 200 miliardë dollarë.

Lëvizja e parë e Musk pas marrjes së kompanisë ishte, siç pritej, shpërbërja e bordit të CEO. Musk prej disa vitesh ka qenë shumë kritik ndaj Twitter-it, duke besuar se “ajo mbyt lirinë e fjalës dhe parandalon përhapjen e informacionit”. Nga ana tjetër, kompania i konsideroi ato si një “fener të lirisë dhe shprehjes”, duke përmendur dhjetëra mijëra aktivistë, organizata joqeveritare dhe institucione në mbarë botën, të cilët kryesisht përdorin Twitter-in për të komunikuar me median dhe publikun.

Një ofertë që nuk mund të refuzohet

Oferta e parë e Elon Musk, në mes të vitit, përfshinte rreth 40 miliardë dollarë, nga të cilat 6.5 miliardë dollarë ishin aksione të Tesla dhe pjesa tjetër ishin lloje të ndryshme të kredive bankare. Kompania e quajti këtë një përpjekje klasike “marrje armiqësore”. Përndryshe, kjo mënyrë e të bërit biznes është relativisht e zakonshme në biznesin Amerikan, dhe në thelb përfshin “dhënien e një oferte që nuk refuzohet”, zakonisht për aksionarët e një kompanie që dëshiron të marrë përsipër. Twitter gjithashtu iu përgjigj ofertës fillestare me” poison pill”, një sistem i blerjes së aksioneve të kompanisë brenda grupit të aksionarëve të mëdhenj, duke rritur kështu vlerën e tyre. Ekspertët financiarë fillimisht u habitën nga refuzimi i Twitter, duke pasur parasysh se qarkullimi i tij i përgjithshëm vjetor është më pak se 2 miliardë dollarë.

Pas ofertës fillestare, Musk shiti disa nga aksionet e tij në Tesla për rreth 7 miliardë dollarë në një përpjekje për të siguruar aksionarët e Twitter se ai ishte serioz në lidhje me marrjen e kompanisë. Agjencia Amerikane e Letrave me Vlerë dhe Këmbimit (SEC) ishte gjithashtu e përfshirë, pasi ishte potencialisht marrëveshja më e madhe në historinë e Kalifornisë, si dhe një nga transaksionet më të mëdha të bursës në historinë e Wall Street. Disa aksionarë madje kanë kanë ndërmarrë veprime ligjore kundër Musk, duke pretenduar se ai ka shkelur ligjet e Kalifornisë kundër manipulimit të tregut. Pas kësaj, Komisioni Federal i Tregtisë (FTC) u përfshi në këtë rast.

Musk, në stilin e tij, u përgjigj duke tërhequr ofertën, duke përmendur “të dhëna të pasakta në lidhje me operacionet e vetë kompanisë”. Përkatësisht, ai vazhdimisht ka kërkuar nga Twitter që t’i shpjegojë se si funksionon algoritmi që shfaq tweet-et e përdoruesve, si dhe numrin total të llogarive false (të ashtuquajturat bot) në këtë rrjet. Edhe pse vetë Twitter pretendonte se numri i llogarive false ishte më pak se dy për qind, një numër i madh ekspertësh të teknologjisë, si dhe vetë Musk, pohuan se shifra ishte shumë më e lartë, sa 28 për qind e numrit të përgjithshëm të përdoruesve.

Gjithashtu, në krahasim me rrjetet e tjera sociale, si TikTok apo Instagram shumë i njohur, Twitter ka shënuar rënie të numrit të përdoruesve të rinj prej disa vitesh. Arsyet duhen gjetur edhe në faktin se shumica e njerëzve e konsiderojnë Twitter-in një “rrjet profesional”, i cili përdoret më së shumti nga personazhet dhe kompanitë publike për njoftime që synojnë publikun. Edhe pse kjo është pjesërisht e vërtetë, shumica e përdoruesve janë në të vërtetë njerëz të zakonshëm, të cilët përdorin Twitter-in si një lloj “bordi i buletinit”. Për shumë vite ka pasur gjithashtu një keqkuptim se “ylli blu” pranë emrit të llogarisë është një shenjë e mbështetjes së rrjetit për një përdorues të caktuar. Në realitet, shenja “llogari e verifikuar” do të thotë vetëm se rrjeti konfirmon se është përdoruesi i vërtetë dhe i vetëm me atë emër personal ose të kompanisë.

Në fillim të tetorit, Musk riaktivizoi ofertën e tij, pasi agjencitë federale dhe autoritetet lokale në Kaliforni vendosën se oferta nuk shkel rregulloret. Tashmë më 27 tetor, puna përfundoi dhe Musk shkroi në profilin e tij “Zogu është çliruar”, pasi marka e rrjetit është një zog blu. CEO i mëparshëm i kompanisë, Parag Agrawal u shkarkua menjëherë, me një paketë largimi prej 38.7 milionë dollarësh, ndërsa CEO Med Segal mori një paketë largimi prej 25.4 milionë dollarësh.

Rikthimi i Trump

Si lajmi më i madh, Elon Musk njoftoi një ndryshim në politikën e kompanisë ndaj “tweeter-ëve më të famshëm”. Njëri prej tyre është sigurisht edhe ish-presidenti amerikan Donald Trump, llogaria zyrtare e të cilit në Twitter (si dhe në rrjetet e tjera sociale) u ndërpre pas ngjarjeve të 6 janarit 2021 dhe tentativës për ndërhyrje të dhunshme të protestuesve në Kongresin Amerikan. Trump edhe gjatë mandatit të tij u quajt “Presidenti i Twitter-it”, pasi ai e përdorte shpesh këtë rrjet për fjalime zyrtare në publik dhe për shpalljen e vendimeve të rëndësishme të Shtëpisë së Bardhë. Trump ishte gjithashtu një nga tweeters me numrin më të madh të ndjekësve.

Mënyra e komunikimit të Trump me publikun ka qenë një frymëzim për një numër të madh politikanësh në mbarë botën, veçanërisht ata nga spektri politik i krahut të djathtë. Midis tyre janë presidenti brazilian Jair Bolsonaro, kryeministri hungarez Viktor Orbán dhe një sërë liderësh më të vegjël partish dhe mbajtës të posteve publike lokale. Marine Le Pen, një politikane franceze e opozitës, e quajti dikur Trump një “fener modern i lirisë së fjalës” në llogarinë e saj në Twitter. Liderët e krahut të djathtë në Itali, Spanjë, Poloni, Republikën Çeke dhe Hungari janë jo më pak të magjepsur nga ish-presidenti amerikan.

Dhe në vendet e Ballkanit, “efekti Trump” ka çuar në faktin që liderët e partive dhe lëvizjeve më të vogla përdorin pothuajse ekskluzivisht Twitter-in, si për t’iu drejtuar medias dhe publikut, ashtu edhe për konfrontimet e tyre të ndërsjella politike.

Një tjetër tweeter i diskutueshëm është muzikanti dhe producenti shumë i njohur amerikan Kanye West, i cili që atëherë ka ndryshuar emrin e tij në Ye. West është një admirues i Donald Trump, dhe vitet e fundit ai është parë shpesh në publik me një kapele nga fushata e Trumpit (dhe mbishkrimin “Make America Great Again”). Vetë West shpalli kandidaturën e tij në zgjedhjet presidenciale të 2024-ës, nga e cila për momentin ka hequr dorë. Pas një sërë postimesh në Twitter në të cilat ai përdorte blasfemi dhe informacione të pasakta historike, Twitter pezulloi llogarinë e tij, edhe pse ai ishte i verifikuar dhe kishte më shumë se 32 milionë ndjekës.

Paguaj për të qenë një ‘Tweeter’

Së bashku me ndryshimin e të gjithë bordit të drejtorëve ekzekutivë, Musk njoftoi pak ditë më parë “ndryshime themelore” (rregullim të plotë) të algoritmeve mbi të cilat mbështetet rrjeti, si dhe vetë mënyrën se si ai zgjedh tweetet që do të jenë shfaqur për përdoruesit.

Gjithashtu, me siguri tani e tutje, llogaritë që kanë një numër të madh ndjekësish ose një “trafik” të madh (trafik i përmbajtjes) do të duhet të paguajnë edhe për këtë shërbim. Ekziston gjithashtu mundësia që llogaritë me “distinktiv blu” të paguajnë tani e tutje rreth 20 dollarë në muaj për përdorimin e rrjetit dhe kjo do të zbatohet për profilet e reja, por edhe për profilet e verifikuara më parë. Musk planifikon të sjellë investitorin e njohur të teknologjisë Jason Calacanis, i cili ka të ngjarë të jetë CEO i ri i kompanisë.

Aktivistët dhe luftëtarët për lirinë e fjalës tashmë po kritikojnë lëvizje të tilla të Musk, duke deklaruar se kjo do të ndikojë negativisht në organizatat dhe individët globalë, kontakti i vetëm me publikun e të cilëve është Twitter. Në faqet e republikanëve amerikanë, që mbështesin Donald Trump, javët e fundit është paralajmëruar rikthimi i tij në Twitter, me shprehjen “Commander in Tweet is back!”

Një tregues tjetër se sa ndikon Twitter në situatat politike janë zgjedhjet e mbyllura së fundmi në Itali. Kryeministrja e re nga koalicioni i partive të qendrës së djathtë, Giorgia Meloni, e cila mbështetet edhe nga partitë e ekstremit të djathtë, zhvilloi një pjesë të mirë të fushatës së saj në Twitter dhe natën e fitores së zgjedhjeve, hashtag-u #GiorgaMeloni. më shumë se 3.2 milionë postime, nga të cilat më shumë se 1.4 milionë janë dërguar në më pak se një orë./AL JAZEERA/