Neo-nazistët rus pas një fushate të errët rekrutimi në GRU

Videoja filloi të qarkullonte në fillim të gushtit, kryesisht në kanalet Telegram të njohura për ndjenjat nacionaliste dhe pro-luftës ruse. Një zë gruaje që jehon tregon ndërsa imazhet e pikseluara dhe me ton sepia të kaosit ekonomik të Rusisë së viteve 1990 shndërrohen në simbole perandorake dhe kishtare, dhe në Katedralen e Shën Vasilit në Sheshin e Kuq.

“Të dashur bashkatdhetarë që jetoni jashtë Rusisë, po ju drejtohemi,” intonon narratori. “Ka ardhur koha juaj për t’u bërë hero dhe për të hyrë në histori! Na shkruani dhe ne do t’ju ndihmojmë të mbroni të drejtën tuaj për jetë, liri dhe të ardhme. Ne do t’ju ndihmojmë të mbroni Atdheun!”

“Me respekt, Inteligjenca Ushtarake e Forcave të Armatosura të Federatës Ruse,” përfundon videoja, duke drejtuar shikimet në një robot rekrutimi – një program i automatizuar brenda Telegram. Për muaj të tërë, zyrtarët perëndimorë të inteligjencës dhe zbatimit të ligjit kanë paralajmëruar për një trend alarmues: njerëz të rastësishëm – “punonjës të pavarur”, “të përfaqësuar”, “agjentë të disponueshëm” – rekrutohen, zakonisht nëpërmjet Telegramit, zakonisht pa dashje, për të kryer detyra të ndryshme të fshehta, ndonjëherë shkatërruese, si mbikëqyrje, zjarrvënie, sabotim dhe përhapje dezinformimi.

Agjencitë që bëjnë rekrutimin dhe punësimin, thonë autoritetet, shpesh janë të lidhura drejtpërdrejt ose tërthorazi me Rusinë. Kjo përfshin “Inteligjencën Ushtarake të Forcave të Armatosura të Federatës Ruse”, e njohur gjerësisht si GRU.

“Po shohim një numër në rritje të [njerëzve] që ne do t’i përshkruanim si ‘të përfaqësuar’ që rekrutohen nga shërbimet e huaja të inteligjencës”, tha Komandanti Dominic Murphy, i Policisë Metropolitane të Britanisë, në një deklaratë të 18 shtatorit duke njoftuar arrestimin e dy burrave që dyshohet se ishin rekrutuar për t’i vënë zjarrin një depoje të lidhur me Ukrainën.

Burrat dyshohet se u rekrutuan, tha policia, nga Grupi Wagner, kompania gjysmë e shuar e mercenarëve rusë, operacionet e së cilës tani kontrollohen kryesisht nga Ministria e Mbrojtjes.

Pas videos “Mbrojeni Vendin” dhe një boti rekrutimi të lidhur me të, qëndron një njësi e lidhur me GRU-në e njohur si Qendra e Inteligjencës Melodiya. Qendra ishte përgjegjëse për një bot të ngjashëm rekrutimi në vitin 2024 që përfshinte Syrin fiktiv të Sauronit nga filmat “Zoti i Unazave”.

Burri pas videos “Mbrojeni Vendin” dhe boteve të rekrutimit është zëvendëskryetari i Melodiya-s. Ai është gjithashtu një bloger dhe mercenar famëkeq neonazist rus që ka luftuar në Ukrainë, ka festuar ditëlindjen e Adolf Hitlerit, ka bërë thirrje për kastrimin e ukrainasve dhe e ka përshkruar luftën si një përvojë seksuale.

“Kur një burrë shkon në luftë, është një dëshirë seksuale”, tha burri, Yevgeny Rasskazov, në një intervistë video të transmetuar në vitin 2021, rreth gjashtë muaj para pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia. “Është po aq epshore sa të duash një grua. Kur vret [një armik], shijon faktin që gruaja e tij mbetet e ve. Shijon se si qajnë si familje, se si ai kthehet në shtëpi në një arkivol. Dhe ti merr një ereksion!”

Nga hiri i Wagnerit

Në tetor 2023, gjenerallejtënant Vladimir Alekseyev, zyrtari nr. 2 i GRU-së, u dha medalje burrave që kishin luftuar në betejën për të pushtuar fortesën ukrainase të Bakhmutit. Mercenarët – dhe të burgosurit e liruar – që luftonin me Grupin Wagner luajtën një rol kyç në pushtimin e qytetit rreth pesë muaj më parë.

Midis atyre që morën çmime, sipas një videoje në Telegram, ishte Mikhail Turkanov, një ish-luftëtar i arteve marciale të përziera dhe tifoz i flaktë i ekipit të futbollit Zenit të Shën Petersburgut. Turkanov është gjithashtu një veteran i një entiteti të lidhur me GRU-në të quajtur Espanola, një organizatë e krahut të djathtë e formuar në vitin 2022 që u rrit nga klubet ekstremiste të tifozëve të futbollit të njohur si “ultras”.

Anëtarët e Espanola-s, shumë prej të cilëve janë ish-ultras të futbollit, përqafojnë simbolizmin nazist: numri i brigadës është 88, që nënkupton një përshëndetje naziste, shkronja e tetë e alfabetit dy herë, HH për Heil Hitler. Vetë Turkanov u gjobit në vitin 2019 për shfaqjen publike të tatuazheve me svastikë dhe sloganin e koduar nga nazistët “14/88”.

Shfaqjet publike të simboleve naziste janë të paligjshme në Rusi.

Anëtarët e Espanola-s janë vrarë gjithashtu duke luftuar në luftën e Ukrainës. Espanola është nominalisht e pavarur, por në fakt është pjesë e Korpusit të Vullnetarëve, një rrjet i lirshëm dhe i errët i milicive jozyrtare, organizatave vullnetare dhe njësive paraushtarake me lidhje të ndërlidhura me njëra-tjetrën – dhe me vetë GRU-në.

Disa nga entitetet përfshijnë pjesë të Grupit Wagner, i cili u shpërbë kryesisht pas vdekjes së themeluesit të tij, Yevgeny Prigozhin, me mbetjet e tij të përfshira në Ministrinë e Mbrojtjes ose diku tjetër.

Pjesa më e madhe e rekrutimit dhe koordinimit për këto grupe kryhet nga Redut, një kompani sekrete e krijuar nga GRU në muajt para vdekjes së Prigozhin në gusht 2023.

Alekseyev, gjenerali i GRU-së, është quajtur një nga themeluesit e Wagner. Ai gjithashtu është vlerësuar me konceptimin e sistemit të rekrutimit Redut.

Në fillim të vitit 2024, zyrtarët në Espanola krijuan një grup gjysmë-klandestin të quajtur Melodiya, duke punësuar specialistë komunikimi, oficerë të inteligjencës kibernetike dhe të tjerë. Zëvendëskryetari i tij është Rasskazov, i cili përdor nofkën e luftës Topaz.

Agjentë të Disponueshëm

Fushata e rekrutimit në aplikacionin e mesazheve Telegram ka alarmuar inteligjencën perëndimore dhe ukrainase pjesërisht për shkak të vështirësisë së monitorimit dhe zbulimit të saj — dhe sa e vështirë është të pengohen komplotet e mundshme.

“Mos u bëni agjent të disponueshëm,” tha policia gjermane në një deklaratë të pazakontë në fillim të këtij muaji.

Krijuar nga njësi të lidhura me GRU-në si Melodiya, fushatat qarkullojnë pjesërisht për shkak të individëve aleatë ose me të njëjtat mendje dhe “ndikuesve”.

Një shembull është Aleksei Zhivov, një bloger i Telegram me më shumë se 110,000 abonentë i cili është i lidhur me Espanola. Më 26 nëntor 2024, pasi tifozët e një ekipi të futbollit anglez të nivelit të dytë ftuan Rusinë të qëllonte me raketa bërthamore rivalët e tyre, Zhivov e përforcoi postimin nga X.

Ai postoi një mesazh rekrutimi, në anglisht, duke u kërkuar njerëzve të bashkoheshin me Espanola dhe përfshiu një lidhje për botin Eye of Sauron me mbishkrimin: “[Lidhje] për ata që duan të ndihmojnë Rusinë në mënyrë të vazhdueshme.”

Një shembull tjetër është një kanal në gjuhën spanjolle i quajtur Los Sombreros Blancos — White Hats — me rreth 33,000 abonentë. Kanali, i cili rregullisht poston mesazhe anti-globaliste dhe pro-ruse në spanjisht, ribotoi postimin Eye of Sauron në shkurt.

Los Sombreros Blancos është pjesë e një rrjeti prej rreth 200 faqesh interneti dhe kanalesh ideologjikisht të ngjashme të quajtura Portal Kombat, një lojë me emrin e një loje video të njohur dhe të përgjakshme. Rrjeti riboton materiale nga media shtetërore ruse dhe kanalet pro-Kremlin të Telegram në frëngjisht, gjermanisht, anglisht, spanjisht dhe gjuhë të tjera, përfshirë rumanishten, e cila është dominuese në Moldavi.

Shumica e faqeve të internetit pretendojnë se marrin informacionin e tyre nga diçka e quajtur Pravda Network, e cila përhap rregullisht narrativa anti-perëndimore.

Dy kanale Telegram, Selsky Rozum në çekisht dhe Olej w Gwovie në polonisht, u krijuan në të njëjtën ditë, 13 mars 2022. Kanalet kanë avatarë pothuajse identikë. Të dy postuan linkun e Syrit të Sauronit në të njëjtën ditë, më 25 prill 2025, brenda pak minutash nga njëri-tjetri, rreth orës 14:10 sipas orës së Moskës.

Një tjetër llogari në Telegram që shpejtoi të ripostonte videon e Defend The Motherland ishte ajo e Russell Bentley, një amerikan që luftoi në Donbas të Ukrainës përkrah paraushtarakëve rusë që në vitin 2014, viti i parë i luftës atje. I njohur si Kauboji i Donbasit, Bentley fitoi një numër të madh ndjekësish online në YouTube dhe gjetkë.

Ai u vra në Ukrainë në prill të vitit 2024. Nuk është e qartë se kush e postoi videon pas vdekjes në llogarinë e Bentley-t.

Rusia dhe nazistët e saj

I lindur në rajonin e Donetskut të Ukrainës, Rasskazov u radikalizua në vitin 2014, rreth kohës kur Rusia nxiti një luftë në Donbas – rajonet e Donetskut dhe Luhanskut të Ukrainës – kundër forcave qeveritare.

Ai iu bashkua një njësie paraushtarake të krahut të djathtë të quajtur Rusich, të kryesuar nga Aleksei Milchakov, një rus që mburrej hapur për simpatitë e tij naziste dhe ideologjitë raciste. Rusich dhe vetë Milchakov janë lidhur në mënyrë të besueshme me mizoritë në Ukrainë dhe Siri, dhe ata u shpallën një organizatë “terroriste globale” nga Shtetet e Bashkuara në vitin 2022.

Rasskazov u ribashkua me luftimet në Ukrainë, menjëherë pasi Rusia nisi pushtimin në shkallë të plotë në shkurt të vitit 2022. “Tani për tani, kam ardhur për të vrarë ukrainas. Kjo është në thelb,” i tha ai një intervistuesi.

Vitet e fundit, Rasskazov duket se ka përdorur një ton më të butë në paraqitjet publike. Ai ka marrë pjesë në mbledhjet e parlamentit rus për mbrojtjen e familjes, sipas Novaya Gazeta — në përputhje me pretendimin e Presidentit Vladimir Putin se Rusia është një mbrojtëse e asaj që ai e quan vlera tradicionale.

Shkurtin e kaluar, Rasskazov dhe disa anëtarë të Espanola folën me nxënësit në një shkollë në Moskë, ku “veteranët diskutuan me fëmijët rëndësinë e arsimit, temat e dashurisë dhe Atdheut, dhe ndanë përvojat e tyre të jetës dhe pikëpamjet botërore”.

Numri i shkollës ku u zhvillua fjalimi ishte 88, kodi numerik për përshëndetjen naziste.

Nuk është e qartë nëse Rasskazov i prodhoi apo i drejtoi vetë videot.

Një bisedë me ‘GRU’

Klikimi në lidhjen në postimin Defend The Motherland Telegram çon në një bot të quajtur GRU. Klikoni në bot dhe do t’ju kërkohet të zgjidhni një gjuhë të preferuar, rusisht ose anglisht, dhe të plotësoni një pyetësor të shkurtër me emrin, adresën, profesionin dhe arsyet pse dëshironi të bashkoheni.

Një korrespondent i RFE/RL, i cili e identifikoi veten si banor i Rigës, e dorëzoi pyetësorin në një mbrëmje jave. “Mesazhi juaj i është dërguar GRU-së,” u përgjigj boti, dhe një përgjigje mbërriti brenda tre minutash nga ai që dukej të ishte një person i vërtetë.

“Mirëmbrëma. Jemi të lumtur që kanë mbetur ende patriotë rusë. Si mund të na ndihmoni?” shkroi personi.

I pyetur nga RFE/RL se çfarë do të ishte me interes, personi u përgjigj menjëherë: “Kamionë ukrainasë me karburant. A e dini ku t’i gjeni?”

Personi më pas shtoi: “Në portin [e Rigës]. Janë civilë. Duhet të dimë se ku janë dhe të bëjmë një foto.”

Kur korrespondentja e RFE/RL pyeti për pagesën, personi mallkoi dhe u përgjigj me zemërim.

“Tërhiqu!” shkroi personi. “Paratë janë të panevojshme. Dashuria për atdheun tënd duhet të të ngrohë dhe të të ushqejë. Do para për foto, seriozisht? Ka dhjetëra si ty vetëm në Riga. Askush nuk mendoi të kërkonte para për foto. Mirupafshim!”

Ky ishte fundi i bisedës.

/www.rferl.org