Pas 24 vitesh kërkim të së vërtetës, prindërit e gjashtë të rinjve të vrarë në vitin 1998 në kafenenë “Panda” të Pejës nuk kanë asnjë dyshim se masakra e fëmijëve të tyre u vendos në krye të shtetit. Në vitin 2013, presidenti serb Aleksandar Vuçiq ushqeu dyshimin e tyre se shqiptarët nuk e kanë kryer krimin. Gjithsesi, prej gjashtë vitesh më kot e kërkojnë pranimin tek ai, por kërkojnë edhe që të dëgjohet për shkak të njohurive që ka paraqitur. Kërkesën e fundit e kanë dërguar të premten.
Në kafenenë “Panda”, ku ishin mbledhur gjimnazistët e Pejës, më 14 dhjetor 1998, dy persona të maskuar me automatikë vranë Ivan Obradoviq (15), Vukota Gvozdenoviq (16), Svetislav Ristiq (18), Zoran Stanojeviq (18) Ivan Radevic (24) dhe Dragan Trifovic (18), të plagosur rëndë Vlado Lonçarevic (18) dhe të lënduar lehtë Mirsad Shaboviç (34) dhe Nikola Rajovic (18).
Deri më 28 dhjetor 2013, familjet e djemve të vrarë dhe publiku ishin të bindur se krimi ishte kryer nga pjesëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).
Mirëpo, nënkryetari i parë i atëhershëm i Qeverisë së Serbisë dhe shefi i Byrosë për Koordinimin e Shërbimeve të Sigurisë, Aleksandar Vuçiq, në emisionin “Teška reč” në TV Pink tha: “Krimi në “Panda” nuk është kryer nga Shqiptarët, siç kemi besuar deri më tani. Publiku do të tmerrohet kur të zbulohet e vërteta”.
Vuçiq më vonë u tha gazetarëve se ishte pothuajse i sigurt se e dinte se çfarë kishte ndodhur në “Panda”, por se “nuk ka asnjë provë” dhe se autoritetet hetuese serbe nuk mund të “krenoheshin” për mënyrën se si e kishin kryer hetimin.
Avokati Bozho Preleviq i tha Beta-s se derisa ishte anëtar i Qendrës Koordinuese për Jugun e Serbisë, nga Shërbimi i Sigurimit Shtetëror i ishte thënë për “Panda” “të njëjtën gjë që kishte thënë Aleksandar Vuçiq në dhjetor 2013”.
“Dhe dija e Vuçiqit vjen nga Sigurimi i Shtetit”, tha Preleviq.
Sipas tij, në fillim të viteve 2000 dihej tashmë se shqiptarët nuk kishin asnjë lidhje me krimin në “Panda”.
“Ata djem që u vranë nuk ishin fajtorë për asgjë dhe nuk ishin një objektiv specifik. “Ata u vranë për të shkaktuar intolerancë edhe më të madhe ndëretnike”, tha Preleviq.
Prindërit kanë pesë vjet që kërkojnë pranimin te presidenti I Serbisë; ata nuk kanë asnjë dilemë se udhëheqja shtetërore vendosi për masakrën e fëmijëve të tyre.
Prindërit e të rinjve të vrarë thonë se i janë drejtuar Presidentit më shumë se 10 herë që nga viti 2017 për gjetjet e tij dhe çdo herë ka qenë e kotë.
“Që nga 5 shtatori 2017, ne i kemi shkruar më shumë se 10 herë zyrës së Presidentit serb duke kërkuar takim me presidentin Vuçiq, por nuk kemi marrë kurrë përgjigje”, tha Ljubomir Ristiq, babai i të vrarit Svetislav (18) agjencisë të lajmeve Beta.
Ai tha se që nga 17 shtatori 2017, në shtatë raste për pranim në Prokurorinë e Krimit të Organizuar kishin aplikuar edhe familjet e djemve të vrarë, por çdo herë ishin refuzuar.
“Duke qenë se nuk kemi pasur përgjigje nga TOK për kërkesat tona, të gjitha indikacionet tregojnë se asgjë nuk është bërë dhe se hetimet janë ndërprerë”, tha Ristiq.
Ai shton se edhe Prokurorisë për Krim të Organizuar (TOK) i është kërkuar të marrë në pyetje Vuçiqin për shkak të informacioneve që ai ka bërë publike për krimin në ‘Panda’.
“Por edhe kjo nuk u pranua”, tha për Beta, Ristiq.
Kërkesë nga qershori i këtij viti
“Zoti President, ju e dini dhe ne prindërit e dimë se vrasja e djemve tanë në kafenenë “Panda” në Pejë ishte çështje shtetërore, e vendosur në krye të shtetit. Ky është terrorizëm shtetëror par excellence. Theksoj se ka edhe arsye të tjera për pranimin tonë, të cilat do t’i paraqesim në bisedën tonë me ju, në mënyrë që autoriteti përgjegjës për procedurën ta ndjekë krimin pas gati 24 vjetësh”, thuhet në një nga aplikimet për pranim te presidenti të Serbisë Aleksandar Vuçiq dorëzuar nga prindërit më 6 qershor 2022.
Lazar Obradoviq, djali i të cilit Ivani (15) i ka vdekur para syve, thotë për Betën se nuk ka të vërtetë tjetër përveç se krimin në “Panda” e ka bërë shteti.
Ai beson se nuk ka dëshirë të zbulohet se kush e urdhëroi, organizoi dhe kreu masakrën në kafenenë “Panda”, pasi është “qartë e orkestruar nga një qendër”.
“Të gjitha autoritetet e kanë trajtuar masakrën e fëmijëve tanë në të njëjtën mënyrë. Është e qartë se ajo është e orkestruar nga një qendër dhe se nuk ka dëshirë të zbulohet kush janë nxitësit, organizatorët dhe autorët e masakrës”, thotë Obradoviq. .
Po ashtu thotë se prindërit deri më tani kanë folur me dhjetëra zyrtarë shtetërorë, si nga policia ashtu edhe nga organet e tjera shtetërore dhe se askush nuk u ka thënë se krimin e kanë kryer Shqiptarët, por Serbët.
Ai ka shtuar se presin që presidenti i Serbisë t’i informojë për të gjitha njohuritë që ka për rastin “Panda”. Ai pretendon se si shërbimet shtetërore ashtu edhe Vuçiq e dinë se kush i urdhëroi, organizoi dhe vrau të rinjtë.
“E dinë edhe shërbimet shtetërore edhe Vuçiq se kush i ka urdhëruar, organizuar dhe vrarë fëmijët në “Panda”, është e papranueshme që e vërteta fshihet për më shumë se 24 vjet dhe presidenti i Serbisë refuzon të flasë me ne.
Të premten, prindërit iu drejtuan sërish zyrës së presidentit. Ata thonë se nëse nuk priten në intervistë sa më shpejt dhe nëse nuk marrin garanci të forta se hetimi për vrasjen e fëmijëve të tyre do të përfundojë, do të radikalizojnë protestën.
Dhe Zvonko Gvozdenoviq, babai i Vukotës të vrarë (16), beson se shteti po përpiqet vazhdimisht të mbulojë krimin e tij.
“Prokuroria deri më tani ka dëgjuar 42 dëshmitarë. Kur nisi hetimi në maj të 2016, ne patëm disa diskutime me ushtruesin e detyrës dhe pas çdo takimi kuptuam se po udhëhiqeshim dhe mashtronim gjithnjë e më shumë nga shteti. Nga viti 2017, prokuroria ka refuzuar çdo komunikim me prindërit”, ka thënë Gvozdenoviq për Beta.
Shqiptarët e arrestuar u liruan për mungesë provash
Pak ditë pas masakrës në kafenenë Panda, policia arrestoi një grup Shqiptarësh vendas që dyshohet se organizuan sulmin në kafenenë Panda. Nikola Shainoviq, në atë kohë zëvendëskryeministër i ngarkuar me Kosovën, ka njoftuar se “rasti Panda” është zbardhur.
“Unë thashë në atë kohë se ‘rasti Panda’ ishte zbardhur sepse më tha policia”, tha Shainoviq për Beta-n më herët.
Ish-shefi i SUP-it të Pejës, Boro Vllahoviq, më herët ka thënë për gazetën e përditshme “Danas” se Shërbimi i Sigurimit Shtetëror është përgjegjës për “rastin Panda”, pasi që është vepër penale e terrorizmit, e cila “nuk e përjashton punën e sigurisë publike“ në zbulimin e autorëve.
“Kemi punuar intensivisht nga siguria publike për identifikimin e autorëve, por kur pas disa ditësh, efektivët e Sigurimit të Shtetit arrestuan një grup Shqiptarësh që dyshohet se kishin organizuar dhe kryer krimin në kafenenë “Panda”, sigurimi publik pushoi së punuari. Kur Sigurimi i Shtetit merr përsipër diçka dhe shpall se rasti është zbardhur, nuk është praktikë që Sigurimi Publik të vazhdojë të punojë për të njëjtin rast”, ka shpjeguar Vlahoviq, i cili është marrë në pyetje në TOK.
Grupi i Shqiptarëve të arrestuar u lirua pas disa muajsh paraburgim në Leskovc për shkak se nuk kishte prova për përfshirjen e tyre në krim.
TOK nuk ka verifikuar se kush e ka dorëzuar “shpalljen e OVK” në RTS.
Pak ditë para masakrës, RTS lexoi dy mbrëmje radhazi një “Njoftim” në “Dnevnik” ku UÇK-ja paralajmëron sulme në lokale ku mblidhen të rinjtë Serbë.
Siç mëson Beta, Prokuroria e Krimit të Organizuar, e cila drejton hetimet, nuk ka kontrolluar se kush ia ka kaluar “njoftim” RTS-së dhe kush ka urdhëruar leximin e të njëjtit informacion dy netë me radhë./KoSSev, Beta/