Serbia godet rusët që kundërshtojnë luftën në Ukrainë përmes dëbimeve me urdhër nga Rusia

Dy vjet pas nënshkrimit të letrës, 54-vjeçarja ruse po apelon një urdhër dëbimi pasi u deklarua si kërcënim për sigurinë kombëtare të Serbisë dhe iu hoq leja e qëndrimit. Përkthyesja e letërsisë tha se e vetmja arsye që mund të mendonte është peticioni kundër luftës që ajo kishte nënshkruar, transmeton The Geopost.

“Unë nuk jam aktiviste, por firmosa një letër kundër luftës kur sapo filloi agresioni rus në Ukrainë”, tha ajo në një intervistë. “Edhe duke mos qenë aktiviste, nuk mund të heshtja për këtë. Ndaj, unë vetëm vendosa emrin tim në letrën e hapur ku thuhej se lufta është krim dhe duhet të bashkohemi të gjithë për ta ndalur atë.”

Koposova nuk është vetëm. Serbia hapi kufijtë e saj në vitet e fundit për dhjetëra mijëra rusë që ikin nga qeveria e presidentit Vladimir Putin dhe nga lufta në Ukrainë. Aktivistët rusë pro-demokracisë në vendin ballkanik tani thonë se së paku një duzinë prej tyre kohët e fundit u përballën me ndalime të hyrjes ose iu hoqën lejet e qëndrimit me arsyetimin se ato përbëjnë një kërcënim për sigurinë e Serbisë.

Të paktën tetë të tjerë kanë frikë të flasin publikisht për problemet e tyre ligjore me autoritetet serbe, nga frika se kjo mund të rrezikojë vetëm mundësinë e tyre për të mbetur në vend së bashku me familjet e tyre, thonë aktivistët rusë kundër luftës.

“Ishte shumë e papritur, shumë tronditëse,” tha Koposova për momentin që mori urdhrin e dëbimit, i cili nuk shpjegoi arsyen e vendimit, vetëm duke deklaruar se ajo përbën “kërcënim për sigurinë kombëtare” dhe se ajo duhet të largohet nga Serbia brenda 30 ditëve.

Ajo dhe burri i saj kanë ndërtuar një shtëpi moderne në një copë tokë në një fshat të largët jashtë Beogradit, ku ata jetojnë me dy fëmijë, të moshës 6 dhe 14 vjeç, të cilët ndjekin shkollat lokale dhe klasat parashkollore.

Aktivistët e të drejtave thonë se problemet me qëndrimin tregojnë për një marrëdhënie të ngushtë midis presidentit gjithnjë e më autokratik të Serbisë, Aleksandar Vuçiq dhe Putinit, pavarësisht kërkesës formale të Serbisë në BE. Vuçiq ka refuzuar t’i bashkohet sanksioneve perëndimore kundër aleatit tradicional sllav, ndërkohë që ka lejuar mediat propagandistike të Moskës si RT dhe Sputnik të përhapin narrativën e tyre në të gjithë Ballkanin.

“Autoritetet në Beograd dhe autoritetet në Moskë janë politikisht shumë afër”, tha Predrag Petrović, koordinator i kërkimit në Qendrën e Beogradit për Politikat e Sigurisë, një institut i pavarur që ka kërkuar një shpjegim nga Ministria e Brendshme për masat kundër rusëve.

“Njerëzit që janë kritikë ndaj regjimit të Putinit paraqesin një kërcënim të madh për regjimin në Moskë”, tha Petrović. “Kjo është arsyeja pse këta njerëz janë në shënjestër të autoriteteve serbe”.

Zyrtarët serbë deri më tani nuk kanë komentuar në lidhje me rastet e raportuara që përfshijnë shtetas rusë, dhe Ministria e Brendshme e Serbisë nuk i është përgjigjur një emaili nga Associated Press që kërkon një intervistë ose një koment për këtë çështje.

Që nga fillimi i luftës në Ukrainë dy vjet më parë, shumë rusë shkuan në Serbi sepse nuk kanë nevojë për viza për të hyrë në shtetin mik ballkanik, një gur i mundshëm për një emigrim të mundshëm në të ardhmen në Perëndim. Shumë po i shmangeshin draftit, ndërsa të tjerët, si familja Koposova, e cila shkoi më herët, thjesht ishin ngopur me qeverinë e Putinit dhe kërkuan një jetë më të mirë diku jashtë Rusisë.

Peter Nikitin, një nga themeluesit e Shoqërisë Demokratike Ruse pro-demokratike, kaloi vetë dy ditë në aeroportin e Beogradit verën e kaluar kur iu hoq leja e hyrjes, megjithëse ai ka një grua serbe dhe ka jetuar në Serbi për shtatë vjet. Nikitin më vonë u lejua të hynte në Serbi, por një procedurë ligjore në lidhje me dokumentet e tij të qëndrimit është në vazhdim.

“Nuk kam asnjë dyshim se kjo po bëhet me urdhër të drejtpërdrejtë nga Rusia, qoftë nëpërmjet ambasadës ose direkt nga Moska,” këmbënguli Nikitin, grupi i të cilit ka organizuar gjithashtu protesta kundër luftës në Ukrainë dhe demonstrata që kërkojnë liri për të burgosurit politikë, përfshirë Alexei Navalny, një lider i opozitës ruse dhe një kritik i Putinit, i cili vdiq më 16 shkurt.

Nikitin tha se aktivistë të tjerë kundër luftës që u përballën me shqyrtimin e autoriteteve serbe përfshijnë bashkëthemeluesin e grupit RDS, Vladimir Volokhonsky, i cili tani jeton në Gjermani.

Gjithashtu nën sanksione ishin Yevgeny Irzhansky, i cili organizoi koncerte nga grupe anti-Putin në Serbi dhe që atëherë është zhvendosur në Argjentinë me gruan e tij, dhe Ilya Zernov, një i ri rus të cilit iu ndalua të kthehej në Serbi pasi u sulmua nga një nacionalist serb i të djathtës ekstreme kur u përpoq të fshinte një pikturë murale që bën thirrje për vdekje Ukrainës në qendër të Beogradit.

Nikitin tha se qëllimi i këtyre masave është të frikësojnë aktivistët kundër luftës.

“I vetmi shpjegim për këtë është se ata duan të trembin të gjithë,” tha ai. “Sepse nëse nuk mund të nënshkruani një letër kundër luftës, atëherë nuk mund të bëni asgjë. Dhe ka një efekt ftohës kjo.”

“Çështja është se rusët kundër luftës nuk po protestojnë këtu kundër askujt në Serbi,” tha Nikitin. “Ne jemi të shqetësuar vetëm për vendin tonë dhe për vendin tonë fqinj, i cili po vuan nga vendi ynë tani.”

Marrëdhëniet e ngushta të Serbisë me Rusinë datojnë prej shekujsh dhe të dy vendet ndajnë gjithashtu një origjinë të përbashkët sllave dhe fenë e krishterë ortodokse. Rusia ka mbështetur përpjekjen e Serbisë për të mbajtur pretendimin e saj ndaj Kosovës, një ish-provincë që shpalli pavarësinë në vitin 2008 me mbështetjen perëndimore./The Geopost/