Presidenti i Francës i është bashkuar shefit të NATO-s në shtytjen për një ndryshim politikash që mund të transformojë luftën në Ukrainë: Kievit duhet të lejohet të sulmojë bazat ushtarake në Rusi me armë të sofistikuara me rreze të gjatë të ofruara nga partnerët perëndimorë.
Çështja nëse Ukraina duhet të lejohet të sulmojë objektiva në tokën ruse me armë të furnizuara nga perëndimi ka qenë një çështje e ndjeshme që kur Moska filloi pushtimin e saj në shkallë të plotë më 24 shkurt 2022.
Udhëheqësit perëndimorë kryesisht i janë shmangur një lëvizjeje të tillë sepse rrezikon të provokojë presidentin rus Vladimir Putin, i cili ka paralajmëruar vazhdimisht se ndërhyrja e drejtpërdrejtë perëndimore mund ta shtyjë botën drejt konfliktit bërthamor.
Megjithatë, kohët e fundit, lufta ka prirje në favor të Rusisë pasi forcat e Kremlinit kanë shfrytëzuar mungesën e trupave dhe municioneve ukrainase pas një vonese të gjatë në ndihmën ushtarake të SHBA-së dhe prodhimi i pamjaftueshëm ushtarak në Evropën Perëndimore vonoi furnizimet kryesore në fushën e betejës.
Raketat dhe bombat ruse kanë shënjestruar pozicionet ushtarake ukrainase dhe zonat civile, duke përfshirë rrjetin elektrik. Ukraina po përballet me provën e saj më të ashpër në këtë luftë dhe lëshimi i armëve me rreze të gjatë mund të shkaktojë një reagim të ashpër dhe të zemërojë Kremlinin.
Macron tha se qëndrimi i Francës ishte se “ne duhet të lejojmë (Ukrainë) të neutralizojë vendet ushtarake (ruse) nga të cilat lëshohen raketat”.
“Kur u themi (ukrainasve) se ju nuk keni të drejtë të arrini në pikën nga e cila lëshohen raketat, ne po u themi atyre se ne ju ofrojmë armë, por ju nuk mund të mbroni veten”, tha Macron të martën vonë gjatë një zyrtari. vizitë në Gjermani.
Komentet e tij erdhën një ditë pasi Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg u bëri thirrje anëtarëve të aleancës që të heqin disa nga kufizimet në përdorimin e armëve perëndimore nga Ukraina.
“E drejta për vetëmbrojtje përfshin sulmin ndaj objektivave legjitime jashtë Ukrainës”, tha Stoltenberg në një takim të NATO-s në Sofje, Bullgari, të hënën.
Në fillim të majit, Moska e kishte marrë tashmë deklaratën e Ministrit të Jashtëm britanik, David Cameron, se Ukraina mund të përdorte armët britanike me rreze të gjatë veprimi, si raketa e lundrimit Storm Shadow për të sulmuar Rusinë si një kërcënim.
Kjo dhe deklaratat e Macron se ai nuk përjashtonte dërgimin e trupave në Ukrainë, bëri që Rusia të njoftonte se do të zhvillonte stërvitje me armë bërthamore taktike. Rusia paralajmëroi gjithashtu qeverinë britanike se vendimi i saj mund të rezultojë në sulme hakmarrëse ndaj objekteve dhe pajisjeve ushtarake britanike në tokën ukrainase ose gjetkë.
Drejtuesit zgjedhin fjalët e tyre me kujdes. Macron theksoi se vetëm bazat ruse të përdorura për lëshimin e raketave kundër Ukrainës duhet të konsiderohen si objektiva legjitime – por jo bazat e tjera ruse apo infrastruktura civile.
Kancelari gjerman Olaf Scholz, duke folur së bashku me Macron, ishte, si zakonisht, më i rezervuar dhe jo i përkushtuar, duke vënë në dukje se Ukraina “i lejohet të mbrohet” sipas ligjit ndërkombëtar.
Zëdhënësi i Scholz, Steffen Hebestreit e bëri të qartë të mërkurën se kancelarja do të thoshte se mbrojtja e Ukrainës “nuk kufizohej në territorin e saj”. Ai nuk pranoi të thoshte se çfarë marrëveshjesh u arritën me Ukrainën për armët e furnizuara nga Gjermania, duke theksuar se ato ishin konfidenciale.
Scholz ka insistuar në shmangien e hapave që mund të çojnë në tërheqjen e NATO-s në një konfrontim me Rusinë në fushën e betejës. Udhëheqës të tjerë perëndimorë kanë shprehur frikë të ngjashme për një përshkallëzim gradual dhe të lartë.
Shqetësimet e tij janë të përbashkëta në Uashington. Gjatë dy viteve të fundit, Shtetet e Bashkuara janë dorëzuar gradualisht ndaj kërkesave të Ukrainës për ndihmë, duke dërguar tanke dhe sisteme raketash me rreze të gjatë veprimi, të cilat fillimisht hezitonin t’i ofronin, por me paralajmërimin se ato nuk mund të drejtohen në tokën ruse.
Gjatë një vizite në Moldavi të mërkurën, Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken theksoi se megjithëse Uashingtoni nuk i kishte dhënë dritën jeshile Kievit për të përdorur armët amerikane në sulmet ndërkufitare, ai do të vazhdojë t’i sigurojë Ukrainës mjete për t’u mbrojtur në mënyrë efektive.
“Ne as nuk kemi inkurajuar dhe as mundësuar sulme jashtë Ukrainës,” tha Blinken në një konferencë shtypi me presidenten moldave Maia Sandu. “Ukraina, siç e kam thënë tashmë, duhet të vendosë vetë se si të mbrohet më mirë. Ne do të sigurohemi që ajo të marrë pajisjet e nevojshme për ta bërë këtë.
Blinken vuri në dukje se aleatët perëndimorë të Ukrainës janë përshtatur me ndryshimin e situatës luftarake dhe tani po ofrojnë mbështetje më efektive. “Ne vazhdimisht po mësojmë dhe marrim vendime për atë që është e nevojshme që Ukraina të vazhdojë të mbrohet në mënyrë efektive”, tha ai.
Udhëheqësit perëndimorë janë të etur për të ushtruar presion mbi Putinin, forcat e të cilit kohët e fundit po godasin mbrojtjen e Ukrainës në Ukrainën lindore dhe verilindore.
Kishte një sërë masash të reja ndihme evropiane këtë javë: Belgjika dhe Spanja secila premtuan rreth 1 miliard euro (1.1 miliardë dollarë) mbështetje të re ushtarake për Ukrainën. Suedia njoftoi të mërkurën se do të ofrojë ndihmë me vlerë 13 miliardë korona (1.23 miliardë dollarë) – paketa më e madhe që Suedia ka dhuruar deri më sot. Ai përfshin sisteme të mbrojtjes ajrore, municione artilerie dhe automjete të blinduara.
Ukraina kohët e fundit ka qenë nën presion intensiv nga sulmet ruse në rajonin verilindor të Kharkiv dhe rajonin pjesërisht të pushtuar lindor të Donetskut.
Putin ka thënë se dëshiron të krijojë një “zonë tampon” në Kharkiv për të parandaluar sulmet ndërkufitare të Ukrainës. Analistët thonë se përparimi në Kharkiv gjithashtu tërheq forcat e varfëruara ukrainase nga Donetsk.
Instituti për Studimin e Luftës, një institut me bazë në Uashington, tha të martën vonë se përparimi rus në Kharkiv ishte ngadalësuar ditët e fundit dhe se forcat e Kremlinit po vlerësonin vijën e frontit në Donetsk për dobësi./AP/