Zelensky i bën thirrje Putinit të nënshkruajë armëpushim dhe të takohet me të “në çdo kohë”

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy i ka bërë thirrje homologut të tij rus, Vladimir Putin, të nënshkruajë një armëpushim për t’i dhënë fund luftimeve. Të dyja palët po kërkojnë një takim për të vendosur një paqe të qëndrueshme pas më shumë se tre vitesh lufte, të shkaktuar nga pushtimi i plotë i Moskës ndaj fqinjit të saj.

Në një konferencë për shtyp në Kiev më 4 qershor, Zelenskyy tha se një takim i tillë mund të përfshijë edhe Presidentin turk Recep Tayip Erdogan dhe Presidentin e SHBA-së Donald Trump, pasi dy raundet e fundit të bisedimeve me delegacione të nivelit më të ulët nuk kanë arritur të sjellin një përparim drejt përfundimit të luftës.

“Ne jemi të gatshëm të shkëmbejmë pikëpamje, por e konsideroj të pakuptimtë të vazhdojmë takimet diplomatike në Stamboll në një nivel që nuk sjell zgjidhje të mëtejshme”, tha Zelenskyy.

“Propozimi im, të cilin besoj se partnerët tanë mund ta mbështesin, është që t’u propozojmë një armëpushim rusëve derisa udhëheqësit të takohen… Ne jemi të gatshëm për një takim të tillë në çdo ditë”, shtoi ai.

Në një takim qeveritar të transmetuar në televizion, Putin hodhi poshtë mundësinë e një armëpushimi dhe një samiti. Ai më tej pohoi se Ukraina do ta “përdorte” pauzën për të riarmatosur dhe mobilizuar më shumë personel për forcat e saj të armatosura.

Putini akuzoi gjithashtu Kievin për koordinimin e “sulmeve terroriste” vdekjeprurëse në urat në rajonet kufitare gjatë fundjavës. “Si mund të negociojmë me ata që mbështeten te terrori?” shtoi ai.

Autoritetet ukrainase kishin pohuar më parë se Rusia “qëllimisht” shënjestroi infrastrukturën civile në rajonin Sumy me një seri sulmesh ajrore që vranë katër persona dhe plagosën të paktën 20 të tjerë më 3 qershor.

Thirrja e Zelenskyy për një takim erdhi pas bisedimeve në Stamboll më 2 qershor – vetëm raundi i dytë i negociatave ballë për ballë midis dy palëve në më shumë se tre vjet – që dështuan të çonin përpara procesin.

Delegacionet shkëmbyen propozime konkrete për një kornizë për një marrëveshje paqeje.

Ukraina kërkoi, ndër të tjera, një armëpushim 30-ditor pa kushte, si dhe shkëmbimin e të gjithë të burgosurve të luftës dhe kthimin e fëmijëve ukrainas, të cilët Kievi tha se ishin rrëmbyer nga Rusia.

Propozimi i Rusisë, nga ana tjetër, bënte thirrje për njohjen ndërkombëtare të Krimesë, gadishullit ukrainas të aneksuar nga Moska në vitin 2014, si dhe katër rajoneve ukrainase të pushtuara pjesërisht nga forcat ruse.

Zelenskyy akuzoi Kremlinin se nuk ishte serioz në lidhje me negocimin e një marrëveshjeje paqeje – një akuzë e bërë edhe nga shumë vende perëndimore – dhe tha se ishte një dredhi për të parandaluar Uashingtonin nga vendosja e një raundi të ri sanksionesh të ashpra ekonomike ndaj Rusisë.

“Ata e bënë këtë për t’i treguar Shteteve të Bashkuara se po përpiqen të jenë konstruktivë”, tha Zelenskyy, duke e quajtur propozimin rus një ‘ultimatum’.

“Pse? Për të marrë një vonesë që varet personalisht nga Presidenti Trump: nëse duhet shtyrë apo jo vendosja e sanksioneve.”

Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov i hodhi poshtë akuzat, duke thënë se procesi i bisedimeve të drejtpërdrejta po funksiononte dhe kishte dhënë rezultate.

Një seri sulmesh të paturpshme nga Ukraina kundër objektivave në Rusi ose në zonat e kontrolluara nga Moska të Ukrainës ka dërguar valë tronditëse në Rusi ditët e fundit.

Më 1 qershor, forcat ukrainase sulmuan dhjetëra bombardues me rreze të gjatë veprimi në të gjithë Rusinë duke përdorur dronë të futur kontrabandë në vend në arka druri mbi shpina kamionësh dhe më pas të lëshuar nga vende të afërta.

Sipas Shërbimit të Sigurisë Ukrainase (SBU), më shumë se 40 bombardues u goditën në sulm. Zelenskyy e quajti sulmin një “rezultat absolutisht të shkëlqyer”, duke shtuar se operacioni kishte marrë më shumë se 18 muaj për t’u përgatitur.

Më 3 qershor, Ukraina pretendoi se kishte goditur me eksplozivë nënujorë një urë kyçe që lidh Rusinë me Krimenë e pushtuar nga Moska.

Lavrov tha se Moska nuk duhet t’i nënshtrohet “provokimeve kriminale” të Ukrainës dhe në vend të kësaj duhet të përdorë negociatat dhe të gjitha “mjetet” që ka për të arritur qëllimet e saj në Ukrainë.

Ura e Kerçit, 19 kilometra e gjatë, e cila transporton trafik rrugor dhe hekurudhor, u ndërtua nga Rusia dhe u hap në vitin 2018 – katër vjet pas aneksimit të paligjshëm të gadishullit nga Moska – dhe shërben si një rrugë jetësore furnizimi për forcat ruse që pushtojnë pjesë të Ukrainës jugore.

Ajo u dëmtua nga sulmet ukrainase në tetor 2022 dhe korrik 2023 dhe është mbyllur shpesh gjatë incidenteve të sigurisë.

Duke folur para Grupit të Kontaktit për Ukrainën në Ramstein, Zelenskyy u tha ministrave të mbrojtjes të NATO-s se Rusia “duhet të detyrohet të hyjë në diplomaci”, duke shtuar se aleanca ka “të gjitha mjetet e nevojshme” për ta shtyrë Rusinë drejt paqes dhe për ta bërë agresionin e saj kundër Ukrainës “të pakuptimtë”./Rferl/