Shpjeguesi: Çfarë dimë për rrjedhjen e gazsjellësit Rusi-Evropë Nord Stream

Dy shpërthime të ndjekura nga tre rrjedhje të pashpjegueshme ndodhën në dy tubacione kyçe që transportonin gaz natyror nga Rusia në Evropë këtë javë, duke shkaktuar pretendime për sabotim dhe shqetësime për sigurinë e energjisë në kontinent.

Rrjedhat e Nord Stream 1 dhe 2 ngrenë pyetje mbi përfituesit e tyre ndërsa dimri po afrohet dhe Evropa vazhdon të përballet me një krizë energjetike të shkaktuar nga pushtimi rus në Ukrainë.

Cfare ndodhi?

Sizmologët skandinavë regjistruan shpërthime në Detin Baltik pranë ishullit danez të Bornholm në orën 1:03 të mëngjesit dhe 6:03 pasdite. GMT e hënë.

Rreth asaj kohe, operatori i Nord Stream raportoi një rënie presioni në të dy vargjet e gazsjellësit, asnjëri prej të cilëve nuk ishte funksional.

Gjigandi shtetëror rus i energjisë Gazprom ndaloi eksportet nëpërmjet Nord Stream 1 që nga 31 gushti. Gjermania hoqi dorë nga projekti Nord Stream 2, në ditët përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën në shkurt.

Ushtria e Danimarkës publikoi pamjet e rrjedhjes që dërgonte flluska gazi në sipërfaqen e ujërave ndërkombëtare në zonat ekonomike suedeze dhe daneze.

Të martën, zyrtarët ndoqën ceremoninë e hapjes për Baltic Pipe, një tubacion i ri që transporton gaz norvegjez në Poloni nëpërmjet Danimarkës, i parë si pjesë e përpjekjeve të Bashkimit Evropian për të reduktuar varësinë e tij nga energjia ruse.

Çfarë thonë Rusia dhe Ukraina?

Kremlini tha të martën se ishte “jashtëzakonisht i shqetësuar” për “situatën e paprecedentë” dhe tha se asnjë teori se çfarë i shkaktoi rrjedhjet, duke përfshirë sabotimin, nuk mund të përjashtohej përpara se një hetim të përcaktonte shkakun e tyre.

Media shtetërore ruse sugjeroi se Ukraina dhe Shtetet e Bashkuara mund të kenë qenë pas shpërthimeve, duke përmendur si provë një postim të ish-ministrit të jashtëm të Polonisë duke thënë “faleminderit SHBA” së bashku me një imazh të gazit që rrjedh.

Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova, dukej se mbështetej në teori, duke u kërkuar liderëve evropianë sqarime për postimin në Twitter. Kremlini tha të mërkurën se gjithashtu vuri në dukje “euforinë” e zyrtarëve polakë për rrjedhjet dhe “fitimet e mëdha” nga furnizimet me gaz të SHBA në Evropë.

Shtetet e Bashkuara thanë se po shikonin raportet për një sulm apo sabotim, duke u zotuar për mbështetje për sigurinë energjetike të Evropës.

Udhëheqësit evropianë ishin pothuajse unanim në përfundimin se shpërthimet janë një akt sabotimi, megjithëse ata hezituan të drejtojnë gishtin.

Udhëheqësit ukrainas fajësuan Rusinë, duke thënë se shpërthimet nuk ishin asgjë më shumë se një sulm terrorist i planifikuar nga Rusia dhe një akt agresioni ndaj BE-së.

CIA e kishte paralajmëruar Gjermaninë gjatë verës për akte të mundshme sabotimi në gazsjellësin Nord Stream, raportoi revista gjermane Spiegel.

Kremlini tha të mërkurën se Moska do të mirëpriste një hetim të përbashkët me BE-në nëse afrohej, duke e quajtur “marrëzi dhe absurde” të dyshosh se Rusia qëndron pas rrjedhjeve.

Ministria e Jashtme në Moskë tha se presidenti i SHBA Joe Biden është “i detyruar” të përgjigjet nëse Uashingtoni qëndron pas rrjedhjeve të raportuara të gazit.

“Më 7 shkurt 2022, Joe Biden tha se Nord Stream do të përfundonte nëse Rusia pushton Ukrainën… Biden është i detyruar t’i përgjigjet pyetjes nëse SHBA e zbatoi kërcënimin e saj,” tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme Maria Zakharova në mediat sociale. .

Më vonë të mërkurën, Zakharova tha se Rusia do të kërkojë që Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara të mblidhet për rrjedhjet.

Pse është i rëndësishëm Nord Stream?

Tubacionet Nord Stream 1 dhe 2 kanë qenë një burim i madh i tensioneve gjeopolitike në muajt e fundit pasi Rusia ka reduktuar gradualisht furnizimet me gaz në Evropë si hakmarrje e dyshuar kundër sanksioneve perëndimore mbi pushtimin e Ukrainës nga Moska.

Presidenti Vladimir Putin i ka bërë thirrje Evropës që të heqë sanksionet ndaj Nord Stream 2 për të lejuar rrjedhjen e gazit në kontinent.

Nord Stream 1 kishte llogaritur 40% të furnizimeve me gaz të Bashkimit Evropian nëpërmjet Gjermanisë, duke mbajtur kostot e energjisë të ulëta në ekonominë më të madhe të BE-së.

Me një kapacitet prej 170 milionë metra kub gaz në ditë, Rusia kishte ulur flukset në 20% përpara se të ndalonte fare funksionimin e tubacionit.

Nord Stream 2 duhej të dyfishonte kapacitetet e eksportit në 110 miliardë metra kub, por projekti nuk mori kurrë autorizim për shkak të njohjes nga Rusia të rajoneve separatiste të Ukrainës si shtete të pavarura përpara pushtimit në shkallë të plotë të Moskës.

Ministri i mbrojtjes i Danimarkës tha të mërkurën se mund të duhen deri në dy javë për të inspektuar rrjedhjet e Nord Stream për shkak të presionit brenda tubave. Analistët rusë, duke përmendur rastet e kaluara, presin që riparimet të zgjasin disa vjet.

Zyrtarët gjermanë kanë frikë se të dy tubacionet Nord Stream mund të jenë përgjithmonë të papërdorshëm, raportoi gazeta Tagesspiegel. Aftësia për të shpëtuar tubacionet do të varet nga sasia e ujit të kripur që ka hyrë në tubat dhe ka gërryer brendësinë e tyre, tha gazeta./The Moscow Times