Kada su se u nedelju, 2. novembra, pristalice i protivnici vlasti u Srbiji našli jedni nasuprot drugima, u i oko šatorskog kampa, u narodu nazvanog “Ćacilend”, u centru Beograda, kamere su snimile muškarca među pristalicama Vlade, koji je uputio jasnu poruku protivnicima, praveći rukom gest presecanja grkljana.
Koristeći alate iz otvorenih izvora, Balkanski servis Radija Slobodna Evropa (RSE) je pronašao da je čovek koji je pretio presecanjem vrata Zlatko Novković, američki državljanin srpskog porekla koji takođe poseduje i ruski pasoš.
Fotografije pasoša koje poseduje sam je objavio na društvenim mrežama.
Na društvenim mrežama brzo su se proširili arhivski snimci iz vremena rata u Bosni, gde se Novković pojavljuje među pripadnicima četničkih paravojnih formacija na Trnovu i Igmanu, blizu Sarajeva.
Na društvenim mrežama, on tvrdi da je bio u Mariupolju, ukrajinskom gradu koji su uništile ruske snage u prvoj godini invazije, i da je posećivao ruske formacije u Donbasu i Sevastopolju.
Snimljen je kod zgrade Skupštine Srbije, tačno na dan kada je Dijana Hrka, majka jedne od žrtava nesreće na železničkoj stanici u Novom Sadu, započela štrajk glađu.
Hrka, koja se pridružila masovnim protestima koji traju u Srbiji od novembra 2024. godine, a putem kojih se traži odgovornost za smrt 16 osoba usled rušenja krova, takođe zahteva oslobađanje svih pritvorenih na demonstracijama.
Njoj nije bilo dozvoljeno da protestuje ispred Skupštine. Sprečili su je policija i provladine grupe, koje su taj deo Beograda zatvorile pre nekoliko meseci i postavile šatorski kamp.
Prvi dan njenog protesta odvijao se u napetoj atmosferi. Između dve strane leteli su flaše, delovi metalne ograde i pirotehnička sredstva, dok su se iz “Ćacilenda” čule nacionalističke pesme. I Novković se nalazio na toj strani.
Srpska napredna stranka, vladajuća partija, nije se izjasnila povodom postupaka Zlatka Novkovića.
Ko je Zlatko Novković?
Zlatko Novković, 62 godine, poznat i po nadimku Zak Novak, rođen je u Nju Džerziju, Sjedinjene Američke Države.
Godine 2021., objavio je na društvenim mrežama da je dobio ruski pasoš i, prema njegovom profilu na Facebooku, 23. aprila 2015. godine preselio se u Donjecku oblast na istoku Ukrajine.
U aprilu 2014. godine, proruski separatisti, uz podršku Rusije, okupirali su vladine zgrade u nekoliko gradova Donjecka i proglasili takozvanu Donjecku Narodnu Republiku (DNR).
Iz fotografija koje objavljuje na društvenim mrežama, a koje je RSE geografski verifikovao, može se zaključiti da su snimljene na okupiranim teritorijama Ukrajine.
Na društvenim mrežama izjavljuje da je deo takozvanog Humanitarnog bataljona “Novorosija”.
Moskva koristi termin “Novorosija” za okupirane oblasti na istoku i jugu Ukrajine.
Novković se često fotografiše sa simbolima ove zone i u nekoliko intervjua za medije koji promovišu rusku invaziju, rekao je da su ga “Rusi dočekali otvorenog srca,” iako je američki državljanin.
Kaže da u Donbasu radi kao novinar, ali i da je rezervista u ruskoj vojsci.
Na ruskoj mreži VKontakte, predstavlja se kao srpski dobrovoljac iz SAD-a “koji je nekada ratovao protiv Albanaca i Hrvata, a sada protiv Ukrajinaca”.
RSE nema podatke koji potvrđuju njegovo učešće u ratu na Kosovu ili u Hrvatskoj, osim onog u Bosni.
Na vrhu njegovog VK profila nalazi se kolaž fotografija iz borbi u Bosni, kao i fotografija sa Aleksejem Milčakovim, vođom ruske paravojne jedinice Rusič, povezane sa plaćeničkom grupom Vagner.
Milčakov je osumnjičen za ratne zločine i od 2022. godine je pod sankcijama EU, SAD-a, Britanije, Kanade i drugih zemalja.
Milčakov promoviše ekstremističku nacionalističku ideologiju, a njegova jedinica je poznata po dokumentovanju mučenja i ubijanja zarobljenika.
Nije poznato kakve su konkretne veze Novkovića sa ovom jedinicom i da li je on sam direktno učestvovao u borbama u Ukrajini.
Fotografije pokazuju posete ratnim zonama, ali nema dokaza da je aktivno učestvovao u bitkama.
Ima i fotografije sa Dejanom Berićem, za koga je RSE ranije izveštavao da se borio za proruske separatiste u Donjecku i koji se smatra jednim od glavnih regrutera boraca sa Balkana.
Prema njegovim objavama, Novković je u Ukrajini predavao engleski jezik u kampu Lučisti na Krimu.
Prema izveštaju Almende, ukrajinske organizacije za ljudska prava, ovaj kamp se opisuje kao mesto gde se održavaju “vojno-patriotske” i “prevaspitne” aktivnosti, usmerene na promenu nacionalnog identiteta dece i njihovu integraciju u sistem ruskih vrednosti.
Fotografije ovog kampa koje je on objavio datiraju iz 2018. i 2019. godine.
Učešće u ratu u Bosni
Tokom 90-ih, bio je dobrovoljac u paravojnim formacijama koje su delovale u Sarajevu.
Na njegovom Instagram profilu nalazi se fotografija priznanja takozvane Četničke brigade Novo Sarajevo iz 1993. godine, gde se navodi da je nekoliko meseci učestvovao u borbama kod Sarajeva, koje je u to vreme bilo pod opsadom srpskih snaga, i da mu je zbog toga dodeljen čin četničkog kapetana.
Dokument je potpisao Slavko Aleksić, paravojni komandant i poznata figura srpskih radikala u tom periodu.
Prema njegovim objavama, Novković tvrdi da je bio Aleksićev telohranitelj.
Analiza njegovih profila pokazuje da se od 2023. godine nalazi u Beogradu.
Poslednjih meseci aktivan je na skupovima Srpske napredne stranke (SNS), partije predsednika Aleksandra Vučića.
I tokom boravka u Rusiji, delio je video snimke sastanaka SNS-a pre izbora 2022. godine i nekoliko puta je učestvovao u izbornim kampanjama Vladimira Putina.
Podrška Vučiću i uloga u “Ćacilendu”
“Volimo i podržavamo vas, predsedniče Vučiću! Smrt izdajnicima, nacističkom đubretu opozicije!” napisao je on na Instagramu u avgustu ove godine, prilažući fotografiju iz kampa u Pionirskom parku.
Improvizovani šatorski kamp, u narodu nazvan “Ćacilend”, nalazi se u Pionirskom parku u centru Beograda, između sedišta državnih institucija, i postavljen je početkom marta 2025. godine.
Neformalna grupa nazvana Studenti 2.0 postavila je kamp sa zahtevom za prekid studentske blokade fakulteta i normalizaciju nastave. Iako je blokada završena, kamp je ostao i proširio se i oko Skupštine.
Prema izveštajima RSE, kamp su tokom poslednjih osam meseci podržavali bivši pripadnici specijalnih jedinica umešanih u ubistvo premijera Zorana Đinđića, lideri proruskih i ekstremističkih organizacija, kao i osobe osuđene za teška krivična dela.
U jednoj od svojih nedavnih izjava, predsednik Vučić nazvao je “Ćacilend” “simbolom postojanja Srbije, simbolom slobode i otpora”.
Građanima je mesecima onemogućen prolaz kroz to područje, a izveštaji medija pokazuju da su osobe u kampu često ometale i napadale novinarske ekipe u obavljanju njihovog posla.
Azerbejdžan protestuje Rusiji nakon što je ambasada u Kijevu oštećena u ruskom raketnom napadu 
Japan poziva Kinu da smanji odgovor u sporu oko Tajvana 
Kalas potvrđuje da EU radi na novom paketu sankcija protiv Rusije 
Nemačka usvaja novi plan vojne službe za povećanje broja trupa 
Kineska kompanija pod sankcijama SAD u trci za izgradnju autoputa za Crnu Goru 
Zapadnobalkanska ruta – novi put za kineske migrante ka Zapadu