Najmanje četvoro ruskih državljana dobilo je srpsko državljanstvo, odlukom Vlade Srbije, iako su u tom trenutku bili pod sankcijama Velike Britanije i Kanade, prenela je Balkanska istraživačka mreža (BIRN) 26. septembra.
BIRN je, na osnovu uvida u zvanične podatke iz Službenog glasnika, objavio da je državljanstva Srbije dobilo troje menadžera u ruskom energetskom gigantu Gazpromu, koji su pod sankcijama Velike Britanije i Kanade.
Državljanstvo Srbije dobio je, prema pisanju BIRN-a, i bivši zamenik ministra poljoprivrede Čečenije i biznismen Ruslan Alisultanov, koji se danas predstavlja kao lider u prehrambenoj industriji Rusije.
Premijer Đuro Macut je, otkako je stupio na funkciju u aprilu, zajedno sa početkom septembra potpisao 41 rešenje o dodeli državljanstva Srbije ruskim građanima.
Među njima je, navodi BIRN, i Elena Mihajlova, bivša članica Upravnog odbora energetske kompanije Gazprom, koja se prema zvanično dostupnim podacima, nalazi na listi sankcija Ujedinjenog Kraljevstva od maja 2023. i Kanade od oktobra 2022. godine.
“Macut nije jedini koji je državljanstvo Republike Srbije osobama povezanim sa Gazpromom, a koje su se nalazile na sankcijama Ujedinjenog Kraljevstva u trenutku kad su postali građani Srbije”, dodaje BIRN.
Pre Macuta, tadašnji premijer Miloš Vučević dodelio je državljanstvo Eleni Burmistovoj, prvoj potpredsednici Gazprombanke, koja je pre te funkcije bila visokopozicionirana u Gazpromu.
Burmistova dobila je državljanstvo Srbije 27. marta 2025. godine, a na listi sankcija Ujedinjenog Kraljevstva je od februara 2023.
Alekseju Jankeviču, zameniku generalnog direktora za ekonomiju i finansije i član uprave kompanije Gazprom Neft, državljanstvo je dodelio 5. aprila 2024. godine tadašnji prvi potpredsednik vlade Ivica Dačić.
Jankevič je na sankcijama Velike Britanije od 18. maja 2023.
“Za sve troje menadžera, britanske vlasti su izdale slična obrazloženja navodeći da su, kroz svoje pozicije u kompanijama, ostvarivavali korist za ili pružali podršku Vladi Rusije. Kao menadžeri kompanija koje posluju u energetskom i ekstraktovom sektoru, području od strateškog značaja za Kremlj, prepoznati su kao osobe koja doprinosi ekonomskoj i političkoj stabilnosti ruskog režima”, navodi BIRN.
Sve troje su pod gotovo istim režimom sankcija.
“Njima je u Velikoj Britaniji zamrznuta imovina, zabranjeno da uđu u Ujedinjeno Kraljevstvo, pružaju trust usluga, kao i obavljaju funkcije direktora, a brodovi i avioni u njihovom vlasništvu, pod njihovom kontrolom ili operativnim upravljanjem, ne mogu ući u britanske luke niti sleteti na aerodrome u zemlji”, dodaje se u istraživanju.
BIRN dodaje i da se pored britanskih, Elena Mihajlova nalazi i na listi sankcija Kanade, u skladu sa regulativom donetom po osnovu Zakona o posebnim ekonomskim merama (SEMA).
Ruslanu Alisultanovu, bivšem zameniku ministra poljoprivrede Čečenije, srpsko državljanstvo je dodeljeno rešenjem koje je potpisala bivša premijerka Ana Brnabić.
“Nakon što je francuski gigant Danone napustio rusko tržište u julu 2023, firma je naredne godine prodala svoj ruski biznis kompaniji koja je od decembra 2024. u vlasništvu Asultanova, koji se od tada javno pozicionirao kao promoter domaće proizvodnje hrane”, piše BIRN.
Brnabić je rešenje o državljanstvu Alisultanovu i njegovoj porodici potpisala u martu 2024. Godinu i po dana kasnije, 13. juna 2025, Alisultanov je dodat na listu sankcija Kanade.
Kako se navodi u istraživanju BIRN-a, Bojko, jedan od 100 najbogatijih Rusa, dobio je srpsko državljanstvo odlukom Vlade Miloša Vučevića u martu ove godine, iako se tada već nalazio na sankcijama Australije, Poljske i Ukrajine.
Bojko već nekoliko godina preko svoje firme u Beogradu posluje sa firmama na Kipru i u Rusiji.
Zakon o državljanstvu predviđa da Vlada može da dodeli državljanstvo strancima čiji bi prijem u državljanstvo “predstavljao interes za Republiku Srbiju”.
Iako se ova rešenja Vlade objavljuju u Službenom glasniku, u njima se ne navode razlozi za odluku o dodeli državljanstva.
“Iz Vlade Srbije nisu odgovorili na pitanja BIRN-a o tome koji je interes države Srbije da dodeli državljanstva ovim osobama. Na pitanja BIRN-a, upućena preko kompanija u kojima rade, nisu odgovorili ni Mihajlova, Burmistova, Jankevič i Alisultanov”, zaključuje se u tekstu.
Broj državljanstava koje dodeljuje Vlada Srbije drastično je porastao od početka ruske agresije na Ukrajinu i uvođenja sankcija Rusiji i ljudima bliskim Kremlju.
Od 2010. do 2015, između pet i 13 osoba je godišnje ovako dobijalo državljanstvo, a prva godina rata u Ukrajini donela je do tada rekordan broj rešenja o dodeli državljanstva – 64.
Od tada do danas, samo državljanima Rusije dodeljeno ih je više od 150.
Iako je kandidat za članstvo u EU, Srbija godinama odbija da se priključi sankcijama Brisela i brojnih država Moskvi.
Predsednik Srbije Aleksandar Vučić kao razloge zbog kojih Beograd ne usaglašava svoju spoljnu politiku sa politikom Brisela navodio je prijateljstvo Beograda i Moskve, podršku Rusije u protivljenju nezavisnosti Kosova i energetskom značaju ove države za Srbiju, koja je zavisna od ruskog gasa.
Tako, Srbija nije uvela sankcije ni osobama koje su na listi EU sankcija.
Moldavija zabranila proruskoj stranci učešće na parlamentarnim izborima 
Tajvanska vladajuća Demokratska partija (DPP) potresena kineskom špijunažom u sopstvenim redovima 
Kako se Vučić proveo u Njujorku: Jeo sendvič, popio pivo, tračak svetlosti ne vidi – a ni staru ciglu 
Paragvaj se zalaže za članstvo Tajvana u UN 
Američka vojska saopštila je da su ruski ratni avioni ponovo primećeni blizu Aljaske 
Zelenski kaže da Tramp „podržava“ ukrajinske odmazdne udare na ruske energetske objekte