Uklanjanje murala Mladića na severu – ruski i srpski mediji pretvaraju u narativ viktimizacije

Murali sa likom srpskog ratnog zločinca Ratka Mladića biće uklonjeni sa teritorije opštine Zubin Potok, izjavio je gradonačelnik opštine Izmir Zećiri precizirajući da će biti uklonjeni svi murali koji sadrže elemente etničke mržnje i ocenio da je to u najboljem interesu svih.

U centru Severne Mitrovice u nedelju ujutru prekrečeni su grafiti i murali posvećeni patrijarhu Pavlu i mitropolitu Amfilohiju uz prisustvo pripadnika kosovske policije.

Ova vest je, očekivano, izazvala veliku pažnju i negativne konotacije ruskih medija u Srbiji ali i srpskih medija naklonjenih režimu Aleksandra Vučića.

Mediji u Srbiji pod kontrolom vlasti – uključujući Sputnik Srbija i RT Balkan – uglavnom plasiraju proruski narativ. Oni najčešće prikazuju globalna dešavanja iz ugla Kremlja, sa agresivnom antizapadnom retorikom što implicira da njihove vesti o muralima ne nastupaju sa neutralne pozicije.

U ovom slučaju Sputnik Srbija i RT Balkan (članci pod naslovom “Kancelarija za Kosovo o Kurtijevom ‘obračunu’ sa muralima: Džaba ste krečili”; “Udar na murale i grafite: Albanci se plaše i slike Ratka Mladića”) isključivo prenose saopštenja Kancelarije za Kosovo bez izveštavanja bilo koje perspektive Prištine ili lokalnih vlasti. Ne nude, dakle, alternativne glasove ni iz Prištine, ni iz EU, ni među nezavisnim analitičarima.

Time se zadržava dominantna pozicija vlasti bez orijentacije na pluralizam i dubinsku diskusiju.
Ovo jasno postavlja interpretaciju događaja u okvir srpskog narativa, bez alternative.

Ovi ruski mediji u Srbiji inače deluju kao produžena ruka srpskih državnih institucija, a ne kao medij s nezavisnim, kritičkim pristupom.
U njima se osuđuje uklanjanje murala posvećenih Ratku Mladiću, patrijarhu Pavlu, mitropolitu Amfilohiju i grafit “Jer odavde nema nazad”.

Beogradska Kancelarija za Kosovo, kako je citirano u tekstovima, ocenjuje da je to “obračun premijera prištinskih institucija” Aljbina Kurtija, koji je, navode, motivisan “mržnjom i opsesijom antisrpske politike”, te da ovim želi da maskira svoj politički debakl.
Upotrebljen je retorički naboj – “džaba ste krečili” kao, može se reći, poruka istrajnosti Srba koji su predstavljeni su kao čvrst narod, vezan za svoje pretke, koji brižljivo čuva svoje ratne zločince, te nepokolebljiva nacija pred “noćnim akcijama” vlasti u Prištini.

Poruka “džaba ste krečili” osim kao metafora za simbol otpora i nepokolebljivosti mogla bi da se tumači kao više od pukog izveštavanja i nešto što prelazi u političku mobilizaciju.

Koristi se emotivan, često nacionalno obojen jezik (“mržnja”, “opsesija”, “obračun”, “noćne akcije”… što dodatno polarizuje čitaoca i jača identitet Srba kao “ugrožene zajednice”.

Murali i grafiti kao simboli se predstavljaju kao simboli kolektivnog sećanja, identiteta i otpora a svaki njihov nestanak je prikazan ne kao pitanje estetike ili javnog prostora, već kao politički akt protiv srpskog identiteta.

Članci ne nude kontekstualne razloge, kao što su pravni propisi za javni prostor, eventualni sporovi oko nelegalnog murala, ko su zapravo likovi na muralima, niti stavove lokalne vlasti. To ostavlja jednostran narativ – emotivno okarakterisan, bez analize šire slike ili zakonitosti.

Oslanjajući se na retoriku poput: “obračun premijera Prištine sa muralima”, “mržnja i opsesija antisrpske politike”, „džaba ste krečili” – Moskva i Beograd neretko koristi emotivni, nacionalno identitetski naboj kojim afirmiše srpsku žrtvu.

Naslov u srpskom portalu Glas Javnosti, bliskom režimu Vučića, poput „Albanci se plaše Ratka Mladića pa kreče murale i grafite“ upućuje na emotivno nabijen ton i usmerava čitaoca ka simbolici straha i uklanjanja zaštićene identitetske vrednosti./The Geopost/