Pse një gjeneral i inteligjencës ruse është në burgun Lefortovo të Moskës?

Gjeneralkoloneli Sergei Beseda, kreu i Shërbimit të Pestë të FSB-së, po mbahet në burgun Lefortovo.

Beseda ishte vendosur në arrest shtëpiak në mars. Kishte zëra që thonin se Beseda ra në mosmarrëveshje me Putinin – ishte Shërbimi i tij i Pestë i FSB-së, i cili ishte kryesisht përgjegjës për sigurimin e inteligjencës për situatën politike në Ukrainë dhe, më e rëndësishmja, për kultivimin e mbështetjes politike për Kremlinin në Ukrainë.

FSB-ja u përpoq të minimizonte arrestimin e Besedës, duke e paraqitur atë thjesht si një marrje në pyetje të gjeneralit të fuqishëm. Por tani kam mësuar nga burimet e mia se kjo “pyetje e thjeshtë” nuk e shpëtoi Besedën nga një qeli në burgun e Lefortovës.

Ky është një tregues i mirë se si marrëdhënia midis Putinit dhe shërbimeve sekrete të tij të dashura kishte ndryshuar në muajin e dytë të luftës.

Shërbimi i Pestë është i vetmi departament në Lubyanka që u krijua nga Putin kur ai ishte drejtor i FSB. Në vitin 1998 Putin krijoi një drejtori të vogël për të mbikëqyrur seksionet rajonale të ngarkuara me rekrutimin e shtetasve të huaj dhe i dha drejtorisë një mandat të madh për të spiunuar në ish-Bashkimin Sovjetik. Në njëzet vjet, ai u bë Shërbimi i Pestë i fuqishëm, arma e zgjedhur e Putinit për të mbajtur ish vendet sovjetike në orbitën ruse. Dhe drejtohej nga një prej gjeneralëve më të besuar të Putinit në Lubyanka, Sergei Beseda.

Beseda e filloi karrierën e tij në Departamentin e Operacioneve të Kundërzbulimit, crème de la crème e FSB. Atje Beseda u gradua në postin e zëvendësit të Valentin Klimenkos, shefit të seksionit të ngarkuar me kundërveprimin e operacioneve të CIA-s në Moskë. Ironikisht, Klimenko ishte gjithashtu një nga kontaktet kryesore të ndërlidhjes për stacionin e CIA-s të Moskës në vitet 1990 dhe në fillim të viteve 2000.

Në vitin 2003, drejtoria e vogël e krijuar nga Putini u bë një departament i plotë dhe pikërisht atëherë fillova të hetoja veprimet e saj. Departamenti i ri vazhdoi të funksiononte në ish-Bashkimin Sovjetik, por iu dha gjithashtu një detyrë e re e ndjeshme – të merrte rolin e njësisë së Klimenkos si kontakt ndërlidhës me CIA-n. Beseda, si ish-deputet e Klimenkos, u transferua në departamentin e ri dhe u vendos në krye.

Puna e departamentit, e cila më vonë u bë Shërbimi i Pestë i FSB-së, në fakt nuk ishte gjë tjetër veçse një seri fatkeqësish diplomatike. Oficerët e Beseda u kapën në flagrancë kudo, nga Abkhazia në Moldavi dhe në Ukrainë, ku vetë Beseda ishte i pranishëm gjatë revolucionit Maidan. Por Putini e mbajti Besedën – deri në këtë luftë.

Ka disa shpjegime përse Putini vendosi ta hedhë Besedën nën autobus tani. Disa thonë se kjo është për shkak të inteligjencës së keqe para luftës. Por brenda FSB-së, shumica e burimeve duket se mendojnë se ishte dështimi i tij për të krijuar dhe financuar një opozitë pro-Kremlinit ndaj regjimit të Kievit. Gjithsesi, sipas burimeve, kjo po përdoret në vijën zyrtare të hetimit.

Por këto teori nuk mund të shpjegojnë pse Putini vendosi ta dërgojë Besedën në Lefortovo. Putin kishte shumë opsione të tjera. Ai mund ta kishte shkarkuar Besedën, siç bëri me Roman Gavrilov, zëvendëskomandantin e Gardës Kombëtare, mund ta kishte dërguar edhe në një agjenci tjetër, siç bëri me gjeneralin e fuqishëm Oleg Syromolotov disa vite më parë, kur e bëri zëvendësministër të Punëve të Jashtme. Në vend të kësaj, Putin e vendosi Besedën me një emër të rremë në burgun e Lefortovës – i vetmi burg në vend nën kontrollin e FSB-së, një vend me një reputacion të tmerrshëm nga vitet 1930 dhe 1940. Burgu ka ende një poligon nëntokësor të qitjes me vrima plumbash të bëra gjatë spastrimeve të Stalinit, kur kjo qeli përdorej për ekzekutime masive.

Shpjegimi më i mundshëm është se Shërbimi i Pestë i Besedës ishte gjithashtu i ngarkuar me mbajtjen e kontakteve zyrtare me CIA-n. Shumë njerëz në Moskë dhe Kremlin kanë pyetur veten pse inteligjenca amerikane para luftës ishte kaq e saktë. Kjo mund të ketë shtuar më shumë në klimën tashmë ekzistuese të paranojës. Dhe kur Putini bëhet paranojak, ai fillon të kërkojë tradhtarë në vendet dhe institucionet që dihet se kanë kontakte zyrtare me inteligjencën amerikane.

Ky ishte rasti në vitin 2016, kur Putini u bë paranojak për atë që inteligjenca amerikane dinte për ndërhyrjen e agjencive të tij në zgjedhjet amerikane. Në atë kohë, Qendra e Sigurisë së Informacionit të FSB-së u spastrua dhe nënkryetari i qendrës, Sergei Mikhailov, i cili zyrtarisht ishte përgjegjës për ndarjen e informacionit me amerikanët për çështjet kibernetike, u dërgua menjëherë në Lefortovo nën akuzën e tradhtisë.

Në vitin 2022, Putin është përsëri në një humor paranojak dhe të zemëruar, dhe Sergei Beseda tashmë është në Lefortovo.

/The Moscow Times/