Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken tha të hënën se Shtetet e Bashkuara dhe Kina kanë një detyrim për të menaxhuar marrëdhëniet e tyre me përgjegjësi dhe se ai u tha udhëheqësve kinezë në takimet në Pekin se angazhimi i drejtpërdrejtë është mënyra më e mirë për të siguruar që mosmarrëveshjet të mos kthehen në konflikt.
Duke folur me gazetarët në Pekin, Blinken tha se kishte bisedime të sinqerta dhe thelbësore me presidentin kinez Xi Jinping dhe diplomatin e lartë kinez Wang Yi të hënën.
“Pres vizita shtesë nga zyrtarë të lartë amerikanë në Kinë në javët e ardhshme”, tha Blinken në një konferencë shtypi. Ai shtoi se Uashingtoni mirëpret vizitat e mëtejshme të zyrtarëve kinezë në Shtetet e Bashkuara.
Xi u bëri thirrje Shteteve të Bashkuara të adoptojnë një qëndrim racional dhe pragmatik dhe të bashkëpunojnë me Kinën në të njëjtin drejtim, thuhet në një deklaratë nga qeveria kineze.
Ndërsa të dyja palët ranë dakord për nevojën për të stabilizuar komunikimet, Blinken nuk do të kthehet në Uashington me një marrëveshje nga pala kineze për të krijuar kanale komunikimi ushtarake.
“Aktualisht, Kina nuk ka rënë dakord të vazhdojë me këtë,” tha Blinken.
Uashingtoni thotë se linjat ushtarake të komunikimit duhet të mbeten të hapura në rast të një krize.
Ali Wyne, një analist i lartë në praktikën globale makro-gjeopolitike të Grupit Eurasia, tha në një email për Zërin e Amerikës se ndërsa është shqetësuese që Kina nuk e ka pranuar propozimin e Blinken për të krijuar kanale komunikimi ushtarak, vendimi i Xi për Blinken “sugjeron që Kina, jo vetëm Shtetet e Bashkuara, e pranojnë rëndësinë e ngadalësimit të përkeqësimit të lidhjeve SHBA-Kinë”.
Udhëtimi nuk pritet – as nuk kishte për qëllim – të ndryshojë natyrën themelore dhe intensivisht konkurruese të marrëdhënieve SHBA-Kinë, por u jep dy vendeve një mundësi për të rritur frekuencën dhe shtrirjen e dialogëve. nivel të lartë”, tha ai .
Blinken tha se ai kishte ngritur shqetësimet e SHBA për veprimet provokuese kineze në ngushticën e Tajvanit. Ai tha se përsëriti se Shtetet e Bashkuara nuk e mbështesin pavarësinë e Tajvanit dhe vazhdojnë të presin një zgjidhje paqësore të mosmarrëveshjeve midis Kinës dhe Tajvanit.
SHBA të gatshme për të bashkëpunuar, thotë Blinken
SHBA ka qenë e qartë për dekada se vendimi i saj për të vendosur marrëdhënie diplomatike me Kinën në vitin 1979 bazohet në pritshmërinë se “e ardhmja e Tajvanit do të përcaktohet në mënyrë paqësore”, siç përcaktohet në Aktin e Marrëdhënieve me Tajvanin.
Moritz Rudolf, një studiues në qendrën kineze Paul Tsai të Shkollës Juridike të Yale, i tha Shërbimit Mandarin të Zërit të Amerikës në një intervistë telefonike se komentet e Blinken për Tajvanin ishin “të rëndësishme për palën kineze” për t’u dëgjuar.
Ai tha se ndërsa pritjet për vizitën e Blinken ishin të ulëta dhe nuk kishte përparime të mëdha, bisedimet nuk “shkuan aq keq sa disa njerëz mund të prisnin”.
“Unë mendoj se shkoi mjaft mirë sepse… kjo vizitë hodhi bazat për më shumë vizita dhe më shumë shkëmbime në të ardhmen,” tha ai.
Blinken u tha gazetarëve se ai ngriti gjithashtu çështje të të drejtave të njeriut, duke përfshirë shqetësimet ndërkombëtare për trajtimin e njerëzve në Xinjiang, Tibet dhe Hong Kong, si dhe ndalimin e padrejtë të qytetarëve amerikanë në Kinë.
Blinken tha gjithashtu se Shtetet e Bashkuara janë të gatshme të punojnë me Kinën për çështjet me interes të përbashkët. Ai tha se këto çështje përfshijnë ndryshimin e klimës, stabilitetin makroekonomik, shëndetin publik, sigurinë ushqimore dhe kontrollin e drogës.
Shtetet e Bashkuara dhe Kina kanë rënë dakord gjithashtu të krijojnë “një grup pune” për përpjekjet e përbashkëta për të adresuar rrjedhën e paligjshme të fentanilit, tha Blinken.
Blinken, i cili mbërriti në Pekin të dielën, është zyrtari më i lartë amerikan që viziton Kinën që nga viti 2018. Udhëtimi i tij u riplanifikua nga shkurti pasi një tullumbace kineze e mbikëqyrjes fluturoi nëpër hapësirën ajrore të SHBA dhe u rrëzua.
Amerikanët të arrestuar padrejtësisht në Kinë
Fëmijët e amerikanëve, të cilët, sipas SHBA-së, po ndalohen gabimisht nga autoritetet kineze, i kishin kërkuar Blinken që të ngrejë çështjen e baballarëve të tyre me kolegët e tij kinezë.
“Pas çdo pengjeje qëndron një familje që vuan çdo ditë”, tha fushata Bring Our Families Home në një postim në Twitter të dielën.
“Kjo e diel do të jetë hera e 7-të që më mungon Dita e Babait me babin tim”, tha Harrison Li. “Lirimi i babait tim është një nga gjërat më të lehta që qeveria kineze mund të bëjë për të treguar se janë serioze për normalizimin e marrëdhënieve.”
Babai i Harrison Li, Kai Li, është një shtetas amerikan i cili është ndaluar në Kinë që nga shtatori 2016. Më vonë ai u dënua me 10 vjet burg për spiunazh, akuzë që familja e tij e mohon.
Alice Lin është vajza e Reverendit amerikan David Lin, i cili u arrestua në rrethana të paqarta në vitin 2006 dhe më pas u dënua me burgim të përjetshëm me akuzën e mashtrimit me kontratë. Familja e Linit këmbëngul se ai është i pafajshëm. Dënimi i Lin u reduktua më vonë dhe ai pritet të lirohet në vitin 2029.
“Ministër Blinken, na mungon babai im. Ju lutemi bëni gjithçka që është e mundur për ta sjellë atë në shtëpi,” i tha Lin Zërit të Amerikës.
Tajvani
Uashingtoni ka thënë se përshkallëzimi ushtarak i Kinës në ngushticën e Tajvanit është “një shqetësim global”.
Një zyrtar i lartë i Departamentit të Shtetit i tha Zërit të Amerikës se është një “interes i vazhdueshëm” i SHBA-së për të ruajtur paqen dhe stabilitetin në ngushticën e Tajvanit. Kina shihet duke rritur shtrëngimin ekonomik që synon Tajvanin në prag të zgjedhjeve presidenciale.
Në maj, Avril Haines, drejtori amerikan i inteligjencës kombëtare, u tha senatorëve se një pushtim kinez i Tajvanit mund të mbyllte prodhimin më të madh të gjysmëpërçuesve të avancuar në botë, duke humbur deri në 1 trilion dollarë në vit.
“Unë do të them se ky numër është shumë i vogël,” sepse merr vetëm rreth 6% të prodhimit të brendshëm bruto të Kinës, tha Chen-Yu Li, kryeekonomist i Taishin Financial Holdings në Tajvan.
Li tha se një konflikt ushtarak në ngushticën e Tajvanit do të prekë ekonomitë e tjera aziatike si Japonia dhe Koreja e Jugut, GDP e të cilave arrin të paktën 5 trilion dollarë. Ai iu referua gjithashtu vlerës së tregut të gjigantëve të teknologjisë si Apple, Nvidia dhe AMD, për të cilën Li thotë se është të paktën 3 trilion dollarë.
“Nëse Tajvani sulmohet, tregu i aksioneve të SHBA-së mund të zhduket deri në 3 trilion dollarë,” tha Li në një ngjarje të 12 majit të organizuar nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me qendër në Uashington.
“Nëse jam Xi Jinping, do të jem shumë i lumtur të sulmoj Tajvanin. Është vetëm 6%,” tha Li./VOA/