50 orë gënjeshtra: Si makina propagandistike e Putinit po ua shpëlan trurin rusëve

Kur bëhet fjalë për vëzhguesit perëndimorë, pushtimi rus i Ukrainës u zhvillua si një seri sulmesh brutale që u ndërprenë nga gabimet strategjike. Megjithatë, në televizionin shtetëror rus, të njëjtat ngjarje u prezantuan si një ngjarje pozitive zhvillimi, që është një interpretim që u mbështet nga një ndryshim i shpejtë faktesh dhe propagande.

Pjesa më e madhe e mediave ruse të lajmeve është nën kontroll të rreptë të Kremlinit dhe televizioni shtetëror punon si zëdhënës i qeverisë.

Rrëfimet e ndërlikuara dhe ndonjëherë kontradiktore të pushtimit rus të luftës nuk synojnë vetëm të bindin shikuesit se versioni i tyre i ngjarjeve është i vërtetë, thonë ekspertët e dezinformimit. Qëllimi është shpesh të ngatërrojë shikuesit dhe të krijojë mosbesim në mënyrë që audienca të mos jetë e sigurt se çfarë të besojë.

New York Times rishikoi më shumë se 50 orë pamje televizive për të treguar se si lufta u prezantohet rusëve përmes mediave të vendit.

14 Prill – Krenaria e flotës ruse është zhytur

Rusia u përball me një humbje të konsiderueshme kur kryqëzori i saj kryesor “Moska” u fundos pasi u dëmtua nga një sulm raketor. Zyrtarët ukrainas thanë se anija u godit nga dy raketa Neptun. Neë York Times raportoi se Shtetet e Bashkuara siguruan inteligjencë që e ndihmuan Ukrainën të lokalizonte dhe të bombardonte anijen.

Mediat e pavarura ruse jashtë vendit raportuan se rreth 40 burra u vranë dhe 100 u plagosën. Megjithatë, në mediat e kontrolluara nga Rusia, programet e lajmeve kanë minimizuar sulmin strategjik të Ukrainës.

Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha fillimisht se anija u dëmtua pasi një zjarr shpërtheu municione. Anija u kthye në breg dhe ekuipazhi u evakuua në mënyrë të sigurtë, thuhet në raport. Mediat ruse më vonë raportuan se anija megjithatë u mbyt gjatë stuhisë.

Për Kremlinin, humbja kontribuon në sfidat në rritje për të përcjellë një përshtypje pozitive të luftës në vend. Mediat ruse kanë refuzuar ose nënçmuar vazhdimisht viktimat e civilëve ukrainas, si dhe viktimat ruse dhe familjet e tyre. Rusia pranoi numrin total të vdekjeve në mars për herë të parë, duke u bërë të ditur shikuesve rusë se lufta do të përfshinte humbje të brendshme.

2 Prill – Kufoma rreshtohen në rrugët e Buçës

Ndërsa forcat ruse u tërhoqën nga rajoni përreth Kievit, fotografitë e trupave të pajetë po qarkullonin në rrugët e Buçës. Në rrugët e kësaj periferie të Kievit u gjetën civilë të vrarë, të cilëve u ishin lidhur duart dhe kishin edhe plagë me armë zjarri në kokë. Imazhet ndezën thirrje të reja për akuza për krime lufte kundër Rusisë.

Në televizionin rus, ky zbulim u prezantua si një mashtrim, dhe fotot dhe pamjet shfaqen si të rreme. Në një video, gazetarët rusë vunë re se rrobat e civilëve të vdekur ishin shumë të pastra për të qenë në rrugë për ditë të tëra, gjë që nënkupton se ata nuk u vranë gjatë pushtimit rus. Në një deklaratë të Ministrisë së Mbrojtjes thuhet se në trupa nuk ka shenja kalbjeje dhe se gjaku në plagët e tyre nuk është mpiksur.

Megjithatë, fotot e publikuara nga mediat perëndimore, të cilat nuk janë të turbullta, tregojnë qartë se në trupa ka shenja kalbjeje.

Një raport tjetër i gazetës tha se pamjet nga Buça tregonin disa trupa që “lëviznin”, duke cituar prova se kufoma ishte edituar. Një pamje tregoi një trup në pasqyrën e pasme që dukej sikur po lëvizte pasi makina u largua. Por disa fotografi të marra në terren nga fotografë perëndimorë tregojnë se trupat në zonë kanë shenja kalbjeje.

Më pas pasoi tregimi se ata njerëz u vranë nga trupat ukrainase në rrugën Bucha.

9 mars – Bombardohet materniteti në Mariupol

Rusia ka provokuar dënimin ndërkombëtar pas bombardimit të maternitetit në Mariupol. Fotot e grave shtatzëna të plagosura, të cilat u transportuan mbi kompleksin spitalor të djegur, i treguan qartë publikut perëndimor se sa ishte kostoja civile e luftës.

Në Rusi, megjithatë, sulmi u prezantua si një mashtrim. Televizioni rus shpërndau pamjet dhe shprehu dyshime të shumta në lidhje me raportet perëndimore, duke përdorur shpesh të njëjtat imazhe që shihen në Perëndim për të paraqitur përshkrime shumë të ndryshme të asaj që ndodhi.

Imazhet e dy grave u ekspozuan veçanërisht në mediat perëndimore.

Njëra prej tyre është një influencuese e quajtur Marijana Višemirskaja, e cila i mbijetoi sulmit dhe më vonë lindi një vajzë. Një grua tjetër, e cila nuk është identifikuar, është fotografuar në një barelë dhe AP më vonë raportoi se ajo kishte ndërruar jetë. Në një segment, gazetarët rusë pohuan se në të dyja rastet ishte e njëjta grua. Višemirskaja më vonë mohoi se ajo ishte me barelë.

Në një segment tjetër të transmetuar në televizionin rus, viktimat që u transferuan nga spitali përshkruheshin si ushtarë të batalionit ukrainas Azov, një njësi e Gardës Kombëtare të Ukrainës, e cila është e lidhur me lëvizjen neo-nacionaliste në vend. Por fotot e bëra nga gazetarët perëndimorë tregojnë se viktimat ishin gra të veshura me veshje me ngjyra që ngjanin paksa me uniformat ushtarake.

Vishimirskaya i dha një intervistë Denis Seleznev, një blogeri ukrainas. Intervistat e transmetuara në televizionin rus nuk u fokusuan në plagët e saj, por në Batalionin Azov, duke pretenduar se grupi ushtarak kishte pushtuar spitalin para sulmit.

Mediat ruse u fokusuan edhe në përshkrimin e saj për ushtarët e Azov, duke i paraqitur ata si pushtues luftarak që kërkojnë ushqim. Kremlini dhe media ruse janë fokusuar shpesh te lëvizja neo-naziste ukrainase si një justifikim për pushtimin. Presidenti rus Vladimir Putin tha se një nga qëllimet e tij qendrore ishte “denazifikimi i Ukrainës”.

Megjithëse Batalioni Azov u themelua në vitin 2014 nga grupe ultranacionaliste dhe neo-naziste ukrainase, ekspertët thonë se trupa ka mbytur çdo pjesë të anës së saj ekstremiste nën presionin e autoriteteve.

4 Mars – Sulmohet termocentrali bërthamor i Zaporozhye

Në fillim të marsit, forcat ruse përparuan drejt termocentralit më të madh bërthamor evropian. Përplasja me forcat ukrainase përfundoi me një zjarr në kompleks, për të cilin Presidenti ukrainas Zelensky paralajmëroi se mund të çonte në “fundin e Evropës”. Zjarri u shua më vonë, por zyrtarët ukrainas akuzuan Rusinë për “terrorizëm bërthamor”.

Një tjetër histori iu tregua publikut rus: se ushtarët ukrainas sulmuan ndërtesën, duke i vënë flakën ndërtesës përpara se të iknin. Forcat ruse janë përshkruar si trupa që mbrojnë objektin nga “diversantët ukrainas”, sipas një deklarate të qeverisë të përsëritur në mediat shtetërore.

Një video e publikuar javë më vonë tregon se uzina funksionon normalisht, me pamjet me dron që tregojnë punëtorët që mbërrijnë në një strukturë të përsosur dhe kalojnë mjeshtërisht nëpër pikat e kontrollit të sigurisë.

Përderisa është duke u zhvilluar operacioni special ushtarak, termocentrali nuk ka pushuar së punuari as për një sekondë”, tha në lajmet e mbrëmjes në Kanalin e Parë, reporteri i “Vreme” Aleksei Ivanov. Ai tha se roja ruse nuk ndërhyn në punën e termocentralit.

Një ushtar i intervistuar në objekt tha se “punonjësit në këtë fabrikë tregojnë njëfarë respekti” dhe se punëtorët “ruajnë punën dhe disiplinën në punën e tyre”.

Narrativa se Ukraina funksionon më mirë nën kontrollin rus mbetet një pretendim i shpeshtë në televizionin shtetëror, duke mbështetur argumentin e dyshimtë të Putinit se trupat ruse u dërguan për të mbrojtur qytetarët ukrainas./N1