Putin kopjon skenarin propagandistik të kriminelëve serbë të luftës

Një vit më parë, ushtarët ukrainas zbuluan prova të masakrës së Buçës, në të cilën trupat ruse masakruan me gjakftohtësi qindra ukrainas. Rusia nuk i përballon krimet e saj, 12 muajt e fundit e ka portretizuar masakrën si një komplot perëndimor. Kremlini i quajti akuzat “fabrikim skandaloz” që synojnë të denigrojnë ushtrinë ruse. Kjo përpjekje për të zbardhur të vërtetën ka paralele shqetësuese me fshehjen e mizorive që ndodhën në vendin tim, në Bosnjë, në vitet 1990.

Ka lidhje rrëqethëse midis mohimit të krimeve të luftës nga Rusia sot dhe mohimit të gjenocidit që vazhdon në Bosnje deri më sot, për vrasjen e më shumë se 8,000 burrave dhe djemve myslimanë boshnjakë në dhe rreth qytetit të Srebrenicës në vitin 1995. Krahasimi me reagimin e Kremlinit është aq i qartë sa duket se Rusia po vepron sipas skenarit serb boshnjak të asaj kohe.

Narrativat konspirative kundër Perëndimit, shtypja e pamëshirshme e narrativave alternative në shtëpi dhe përdorimi i qëllimshëm i këtyre mizorive për të fituar mbështetje në shtëpi – ngjashmëritë janë të çuditshme. Por jo për t’u habitur.

Rusia ka qenë një mbështetëse e fortë e mohimit të gjenocidit serb të Bosnjës: në vitin 2015 ajo vuri veton ndaj një rezolute të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara që do të dënonte masakrën e Srebrenicës si gjenocid. Edhe që nga lufta në Ukrainë, Rusia ka mbajtur lidhje të ngushta me Republikën Srpska (gjysma e Bosnjës e kontrolluar nga Serbët). Udhëheqësi i republikës, Milorad Dodik, vitin e kaluar i dha Vladimir Putin medaljen më të lartë të nderit të republikës në njohje të “shqetësimit dhe dashurisë së tij patriotike” për serbët e Bosnjës.

Ka një anë të errët pas kësaj aleance. Si një e mbijetuar e gjenocidit boshnjak, më duket veçanërisht shqetësuese se si Rusia po imiton metodat e liderëve serbë të Bosnjës për të kapitalizuar politikisht krimet e luftës që ata shkaktuan.

Gjatë Luftës së Bosnjës, mediat e kontrolluara nga serbët paraqitën krimet ndërkombëtare të luftës si dëshmi të një komploti të udhëhequr nga perëndimi për të fajësuar gabimisht serbët për mizoritë që ata nuk i kanë kryer (ose nuk kanë ndodhur). Kjo krijoi një mentalitet rrethimi në mesin e serbëve të zakonshëm, duke i afruar ata më pranë sundimtarëve të fortë që ata besonin se mund t’i mbronin nga fantazma e një rendi perëndimor shumë më të madh e më keqdashës që kërkonte të minonte serbët në çdo rast.

Nëpërmjet kontrollit të medias dhe spinit të PR, këto krime lufte – larg nga të qenit gjëja që minoi mbështetjen e brendshme për udhëheqjen serbe – u bënë pikërisht gjëja që ndihmoi në forcimin e saj.

Në Republikën Srpska, ky kult i mohimit të gjenocidit shkoi përtej propagandës së thjeshtë. Autoritetet qeveritare ngritën dy komisione për të hetuar masakrën e Srebrenicës, njëri prej të cilëve arriti në përfundimin se burrat dhe djemtë boshnjakë u vranë si një “pasojë e tmerrshme” e refuzimit të tyre për t’u dorëzuar forcave serbe të Bosnjës. Kjo e çoi fajësimin e viktimave në një nivel krejtësisht të ri. Radovan Karaxhiq, ish-udhëheqësi serb i cili tani po vuan një dënim të përjetshëm për gjenocid, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit kundër muslimanëve boshnjakë, pohoi gjithashtu se muslimanët boshnjakë granatuan popullin e tyre dhe vranë

Edhe Rusia përdori një taktikë të çuditshme të ngjashme në pushtimin e saj në Ukrainë, duke fajësuar vazhdimisht viktimat për mizoritë e saj dhe duke akuzuar Ukrainën për bombardimin e qyteteve të saj dhe vrasjen e të burgosurve të saj të luftës.

Edhe sot e kësaj dite, disa serbë adhurojnë kriminelët e luftës. Sigurisht, kjo nuk është për shkak se serbët kanë një të metë morale të lindur, por ndoshta për shkak të efektivitetit të masave propagandistike në vitet 1990. Vetëm mendoni për mijërat që mbështetën liderin serb të Bosnjës Radavan Karaxhiç kur u arrestua në vitin 2008 për rolin e tij në gjenocidin boshnjak. Kjo tregoi shumë qartë se shumë serbë vazhduan ta mbështesin Karaxhiqin.

Në mënyrë të ngjashme, propaganda e sotme ruse e lidhur me mizoritë si Bucha dhe të tjera (për të cilat Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi një urdhër arresti për Putinin dy javë më parë) mund – në mënyrë perverse – të jetë një nga faktorët që forcon mbështetjen e brendshme për Kremlinin. Për më tepër, kjo mund të bëhet gjithashtu një mjet që lejon qeveritë e huaja të justifikojnë moralisht mbështetjen e vazhdueshme për shtetin e pabesë.

Prandaj është thelbësore që Perëndimi të mos humbasë kontrollin e luftës së komunikimit në konfliktin Ukrainë-Rusi, siç ndodhi gjatë Luftës në Bosnje – efektet e së cilës ndihen ende sot, ndërsa supremacistët e bardhë janë kriminelë lufte në të gjithë botën perëndimore. si Radovan Karaxhiq.

Tashmë, postimet dezinformuese pro-ruse për masakrën e Buçës janë më të njohura në Facebook sesa postimet që zbulojnë të vërtetën për atë që ndodhi.

Megjithatë, ndryshe nga vitet 1990, interneti ka bërë të mundur përfshirjen e njerëzve në të gjitha nivelet. Interneti është sigurisht një mjet për ata që duan të përhapin dezinformata. Por është gjithashtu një mjet i paçmuar për të kundërshtuar ofensivën ruse të lajmeve të rreme.

Madje, ky fakt ka shtyrë ushtrinë amerikane të ndryshojë strategjinë e saj. Administrata e Presidentit Joe Biden ka njoftuar publikisht, në kundërshtim me protokollin, se Rusia është një javë larg pushtimit të Ukrainës. Ky ekspozim i inteligjencës ishte pjesë e një taktike më të gjerë të përdorur nga ushtria amerikane për të ekspozuar strategjitë e Rusisë dhe për të parandaluar fushatat e dezinformimit para se ato të fillojnë.

Kjo pasqyron një mentalitet dhe kulturë të re për të kundërshtuar dhe parandaluar dezinformimin. Kundërshtimi i makinës së propagandës ruse është jashtëzakonisht i vështirë. Në fund të fundit, është më e lehtë të falsifikosh faktet sesa t’i provosh ato. Por disa hapa – si arritja e drejtpërdrejtë me popullin rus përmes fushatave strategjike transatlantike, puna më efektive me kompanitë e teknologjisë të udhëhequra nga perëndimi dhe ndarja e më shumë burimeve për të ndihmuar Ukrainën në kundërshtimin e propagandës ruse në terren – mund të bëjnë të gjithë ndryshimin nëse është për ndryshimin e mënyrës se si rusët e shohin atë që po ndodh në Ukrainë.

Histori si e imja dhe e Buçës nuk duhen harruar. Sepse kush – dhe çfarë – ne besojmë se do të përcaktojë jo vetëm rezultatin e kësaj lufte shkatërruese, por edhe të ardhmen e vetë Rusisë./spectator.co.uk/