Gjukanoviq: Veprimet hibride të Rusisë thellojnë ndarjet në Mal të Zi

Mali i Zi sot përballet me sfida serioze që po gërryejnë demokracinë e tij multietnike, një oaz paqeje në Ballkanin Perëndimor dhe një spirancë e stabilitetit të tij, siç u quajt nga përfaqësuesit më të lartë të shtetit demokratik nga vitet 1990 deri vonë. Veprimet e vazhdueshme hibride ruse ndaj të cilave jemi të ekspozuar janë duke promovuar politika retrograde, duke përhapur gjuhën e urrejtjes dhe thellimin e ndarjeve në Mal të Zi, si dhe në shoqëri të tjera në Ballkanin Perëndimor, tha presidenti malazez Milo Gjukanoviq në sesionin e 52-të të Këshillit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë.

Gjukanoviq tha se debati i këtij viti po zhvillohet në kontekstin e vazhdimit të luftës njëvjeçare të Rusisë kundër Ukrainës, me vuajtje të paimagjinueshme të civilëve dhe shkelje të mëtejshme serioze të ligjit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut dhe ligjit ndërkombëtar humanitar.

Në një kontekst të erozionit të themeleve të rendit ndërkombëtar bazuar në rregullat dhe Kartën e OKB-së, tërmetet tektonike dhe pasojat për sigurinë globale, gjeopolitikën dhe ekonominë, duke përfshirë krizat e energjisë dhe ushqimit, presionet inflacioniste dhe kostot në rritje të jetesës dhe duke bërë biznes. Agresioni i Rusisë ka sfiduar të gjithë botën, por në përgjithësi ka pasur një efekt kthjellues dhe koheziv në komunitetin ndërkombëtar, tha Gjukanoviq.

Sulmi ndaj Ukrainës, tha ai, është një sulm ndaj sigurisë dhe stabilitetit tonë evropian dhe global, dhe ndaj parimeve kyçe detyruese të së drejtës ndërkombëtare dhe të drejtës ndërkombëtare humanitare.

Prandaj nuk duhet të heshtim kur një pjesë e një shteti sovran pushtohet nga një tjetër, kur tentohet të rrëzohen autoritetet e zgjedhura në mënyrë demokratike ose kur të drejtat dhe liritë e njeriut cenohen dhe abuzohen nga ndonjë shtet. Për të gjitha këto arsye, është e rëndësishme që të shohim hapur dhe qartë se si shtetet lidhen me detyrimet e tyre për të mbrojtur dhe promovuar të drejtat e njeriut, sepse jeta e njerëzve, si dhe paqja, siguria dhe stabiliteti varen prej saj. Nuk mund të jemi neutral ndaj agresionit, as ndaj shkeljeve të të drejtave të njeriut – thekson Gjukanoviq.

Ai përshëndeti vëmendjen e Këshillit të të Drejtave të Njeriut ndaj situatës së të drejtave të njeriut në Ukrainë në këtë kontekst. Sipas Gjukanoviqit, Këshilli është i detyruar me mandatin e tij ta bëjë këtë.

Përndryshe, ne rrezikojmë të inkurajojmë kërcënime të ngjashme kundër vendeve të tjera. Sot është Ukraina, nesër mund të jetë një vend tjetër fqinj. Le të themi Mali i Zi, i cili, rastësisht, është ndikuar shumë nga e ashtuquajtura fuqi e butë e Rusisë dhe degët e saj të aktivitetit hibrid në vend dhe në Ballkanin Perëndimor. Në të kaluarën, shumë shpesh kemi qenë dëshmitarë të pasojave të tmerrshme të mosndëshkimit të krimeve. Ne duhet të mësojmë nga gabimet tona. Nuk duhet t’i përsërisim ato – thekson presidenti.

Gjukanoviq shtoi se ne duhet të punojmë për të ruajtur dhe përmirësuar të drejtat e njeriut dhe vlerat demokratike në shoqëritë tona. Kjo është mënyra e vetme për të qenë të besueshëm dhe të përgjegjshëm ndaj qytetarëve tanë dhe për të qenë të besueshëm në bashkëpunimin tonë me të tjerët.

Kur shikojmë shtrirjen e Deklaratës Universale në kontekstin e sfidave dhe krizave aktuale të shumta të ndërlidhura, duket e rëndësishme të kujtojmë se vendi që unë drejtoj ka ruajtur paqen, karakterin ndërkulturor dhe ndëretnik të shoqërisë malazeze në vorbulla e së keqes dhe lufta që gjeneroi politika retrograde në zonën e ish-Jugosllavisë, në vitet 1990. Sot ne mund t’i shohim në sy të gjithë fqinjët tanë pa e kthyer kokën nga Srebrenica dhe të gjitha krimet e tjera, ashtu siç nuk ua mbyllëm derën kolonave të refugjatëve nga BeH, Kroacia dhe Kosova që u strehuan në Mal të Zi gjatë vitet 1990. Ashtu si sot nga numri i madh i ukrainasve që ikin nga agresioni rus, tha Gjukanoviq.

Megjithatë, Mali i Zi ende përballet me sfida serioze sot, duke gërryer demokracinë e tij multietnike, një oaz paqeje në Ballkanin Perëndimor dhe një spirancë e stabilitetit të tij, siç u quajt nga zyrtarë të lartë të vendeve demokratike nga vitet 1990 deri vonë, sipas President.

Veprimet e vazhdueshme hibride ruse ndaj të cilave jemi të ekspozuar po promovojnë politika retrograde, përhapin gjuhën e urrejtjes dhe thellojnë ndarjet si në Mal të Zi ashtu edhe në shoqëri të tjera në Ballkanin Perëndimor. Por ne nuk kemi dhe nuk kërkojmë alternativë ndaj sistemit evropian të vlerave. Është mbi vlerat e drejtësisë, të drejtave, lirisë dhe barazisë, me respektimin e standardeve më të larta ndërkombëtare, që Mali i Zi ka rikthyer pavarësinë. Ajo ka arritur anëtarësimin në NATO dhe e ka gjetur veten në korridorin e Bashkimit Evropian. Dhe ne do të vazhdojmë në rrugën evropiane, Mali i Zi do të mbetet një zë parimor përballë shkeljeve dramatike të të drejtave të njeriut, krizave dhe konflikteve që kanë ndodhur në vende të tjera të botës, përfundoi Gjukanoviq./Pobjeda/