Ndërsa NATO përgatitet të thërrasë një samit tre-ditor në Uashington të martën për të festuar 75 vjetorin e saj, aleanca po rrit mbështetjen e saj për Ukrainën në luftën e vazhdueshme me Rusinë.
Në një konferencë shtypi me një grusht gazetarësh të dielën në përgatitje për samitin, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg tha se të gjithë anëtarët e NATO-s duan paqen dhe se ajo mund të arrihet nëse presidenti rus Vladimir Putin e kupton se ai nuk mund të fitojë në fushën e betejës.
“Mënyra më e shpejtë për t’i dhënë fund kësaj lufte është humbja e luftës,” tha ai. “Por kjo nuk do të sjellë paqe. Kjo do të sjellë pushtim.”
Stoltenberg nënvizoi masat kryesore që do të marrë NATO, duke përfshirë krijimin e komandës së saj në Gjermani, rritjen e ndihmës financiare dhe ushtarake dhe marrëveshjet dypalëshe të sigurisë.
Stoltenberg theksoi këto iniciativa duke trajtuar kompleksitetin e anëtarësimit të mundshëm të Ukrainës në NATO dhe frontin e përbashkët të aleancës kundër agresionit rus.
Formulimi i saktë i marrëveshjes përfundimtare të samitit për anëtarësimin e Ukrainës në NATO është ende duke u negociuar, tha ai.
Në prill, Stoltenberg tha se aleanca nuk priste t’i ofronte anëtarësimit në NATO Ukrainës gjatë samitit, por një “urë” për anëtarësimin.
Në samit, kjo “urë” do të përfshijë pesë komponentë thelbësorë:
Komanda e Mbështetjes së Sigurisë: NATO po krijon një komandë të re në Gjermani që do të ketë qendra logjistike në Evropën Lindore dhe do të koordinojë mbështetjen ndërkombëtare të sigurisë për Ukrainën. Sipas Stoltenberg, kjo komandë do të ketë 700 personel dhe do të drejtohet nga një gjeneral i NATO-s me tre yje.
Stoltenberg tha se kishte pasur mosmarrëveshje midis aleatëve mbi qasjen ose llojin e armëve që duhet t’i dorëzohen Ukrainës. Këto dallime çuan në vonesa burokratike dhe qëllimi ishte që dorëzimi të bëhej më i shpejtë dhe më i lehtë.
“Kjo komandë e re do të ketë një mandat shumë të fortë, kështu që nuk do të ketë nevojë për konsensus për çdo dorëzim të vetëm,” tha ai.
Angazhimi financiar: Që nga shkurti 2022, aleatët e NATO-s kanë ofruar rreth 43 miliardë dollarë mbështetje vjetore ushtarake për Ukrainën. Samiti i ardhshëm pritet ta zgjasë këtë angazhim edhe për një vit, duke hedhur themelet për mbështetjen e ardhshme.
Dorëzimi i menjëhershëm i armëve: Samiti pritet të shpallë dorëzimin e armëve dhe municioneve shtesë, veçanërisht sistemeve të mbrojtjes ajrore, për të forcuar mbrojtjen e Ukrainës.
Ndërsa sekretari i përgjithshëm nuk dha detaje, një zyrtar i lartë amerikan tha se njoftimet për sigurimin e avionëve F-16 në Ukrainë priten këtë javë nga aleatët e NATO-s.
Marrëveshjet dypalëshe të sigurisë: Njëzet vende të NATO-s do të kenë nënshkruar marrëveshje dypalëshe sigurie me Ukrainën deri në fillim të samitit, duke ofruar garanci shtesë sigurie dhe duke forcuar përpjekjet e përbashkëta të mbrojtjes.
Ndërveprueshmëria: Po bëhen përpjekje për t’i sjellë forcat e armatosura të Ukrainës në përputhje me standardet e NATO-s, duke përfshirë një qendër të përbashkët trajnimi në Poloni dhe programet e blerjes dhe prokurimit ushtarak.
Hungaria nuk do të marrë pjesë apo pengojë
Stoltenberg shprehu shqetësimin për qëndrimin e Hungarisë ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë dhe mundësinë që Hungaria mund të bllokojë vendimet e NATO-s.
Ai raportoi për një vizitë të fundit në Budapest, ku arriti një marrëveshje me kryeministrin Viktor Orban që siguron që Hungaria nuk do të pengojë masat e propozuara mbështetëse për Ukrainën.
Budapesti nuk do të marrë pjesë në Komandën e re të Ndihmës për Sigurinë e NATO-s për Ukrainën, por do të përmbushë detyrimet e tjera të NATO-s dhe do të kontribuojë në buxhetin e përbashkët, tha Stoltenberg.
Sekretari i Përgjithshëm theksoi angazhimin e larmishëm të NATO-s me Moskën, përfshirë pas fillimit të pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës.
Ai vuri në dukje një bisedë të fundit midis Sekretarit të Mbrojtjes të SHBA Lloyd Austin dhe ministrit rus të Mbrojtjes Andrei Belousov që nënvizoi natyrën rutinë të kontakteve të tilla.
Stoltenberg tha se NATO duhet të punojë në mënyrë koherente në zhvillimin e strategjive të reja të mbrojtjes dhe të theksojë unitetin pavarësisht perspektivave të ndryshme, të tilla si ato të shprehura nga krerët e shteteve si Orban.
Marrëdhëniet e ardhshme me SHBA
Stoltenberg është i bindur se Shtetet e Bashkuara do të mbeten një aleat besnik i NATO-s, pavarësisht nga rezultatet e zgjedhjeve të ardhshme dhe ia atribuoi kritikat e ish-presidentit Donald Trump kryesisht çështjeve të shpenzimeve të mbrojtjes dhe jo vetë NATO-s.
Ai theksoi se çdo Sekretar i Përgjithshëm duhet të jetë në gjendje të punojë me të gjithë liderët brenda Aleancës, duke e krahasuar NATO-n me një familje të madhe ku herë pas here ka debate dhe mosmarrëveshje.
Stoltenberg ndau përvojat e tij duke punuar me presidentët Barak Obama, Trump dhe Joe Biden, duke vënë në dukje se pavarësisht lidershipeve të ndryshme politike, SHBA ka mbetur një aleat i palëkundur dhe i përkushtuar i NATO-s./VOA/